پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,692 |
| تعداد مقالات | 72,237 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,205,699 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,034,413 |
عزاداری اشراف و مردم عادی در آثار سفرنامه‌نویسان دورۀ قاجار | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| دوره 13، شماره 4، اسفند 1402، صفحه 111-126 اصل مقاله (621.52 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2022.343207.1124 | ||
| نویسندگان | ||
| عباس میرزایی* 1؛ علی بلوردی2 | ||
| 1استادیار دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکترای تخصصی، مدرسی معارف، گرایش اخلاق اسلامی، ایران | ||
| چکیده | ||
| عزاداری و مراسم مرتبط با محرم در دورۀ قاجار، جایگاه خاصی داشته‌است، به‌گونه‌ای‌که طبقات مختلف جامعه آن را برگزار می‌کرده‌اند. از سوی دیگر، دورۀ قاجار، دورۀ گذار از سنت به مدرنیته در تاریخ معاصر ایران به شمار می‌آید. این دگرگونی در ساحت‌های گوناگونی آشکار است. مراسم محرم نیز از این تغییرات دور نمانده، به‌گونه‌ای‌که نمی‌توان نوع نگاه طبقۀ اشراف و اعیان قاجار را با مردم عادی و توده در این مراسم یکسان برشمرد. این دو طبقه، رفتارهای متفاوتی در برگزاری عزاداری‌ها داشتند. مکان‌ها و سبک‌های عزاداری در کنار ورود تجملات به این مراسم از بخش‌هایی است که می‌توان تفاوت میان این دو طبقه را در آن مشاهده کرد. منابع سفرنامه‌نویسی، یکی از شاخص‌ترین دسته منابعی است که این تفاوت را به خوبی روایت کرده‌است. مقالۀ پیش رو براساس گزارش‌های سفرنامه‌نویسان خارجی دورۀ قاجار، این موضوع را بررسیده و تلاش کرده به این پرسش پاسخ دهد که بر پایۀ این سفرنامه‌ها چه تفاوت‌هایی میان سنت‌های عزاداری اشراف و اعیان قاجار از یک‌سو و مردم عادی از سوی دیگر وجود دارد. فرضیۀ نویسندگان این بوده که طبقۀ اشراف و اعیان، احتمالاً به سبب دسترسی بیشتر به منابع ثروت، سنت‌های عزاداری را از نظر تشریفات و تجملات و هزینه‌ها در سطح متفاوت‌تری از مردم عادی برگزار می‌کرده‌اند، به‌گونه‌ای‌که گویا دو نوع عزاداری در جامعۀ قاجاری برپا می‌شده‌است. با بررسی 22 سفرنامه، که براساس مشاهدات عینی سفرنامه‌نویسان تنظیم شده، این نتیجه به دست آمد که طبقۀ اشراف و اعیان از نظر مکان و شکل عزاداری و هزینه‌های جاری مراسم، آدام و رسوم متفاوتی با مردم عادی داشته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قاجار؛ سفرنامه‌نویسان؛ عزاداری؛ طبقۀ اشراف؛ مردم عادی؛ محرم. | ||
| مراجع | ||
|
آیینه‌وند، صادق و دهقان حسام پور، 1391، دیدگاه سیاحان غربی به مراسم محرم در دورۀ قاجار پدیدآورنده، نشریه پارسه، صص 15.
کازاما، 1380، سفرنامه و خاطرات آکی ئو کازاما نخستین وزیر مختار ژاپن در ایران، ترجمه هاشم، ایران، تهران.
بلوشر، ویپرت، بی تا، سفر گردش روزگار در ایران، ترجمه سجیه انداری، تهران، خوارزمی.
بیت، چارلز ادوارد، 1365، سفرنامه خراسان و سیستان، ترجمه قدرت اﷲ روشنی زعفرانلو و مهرداد رهبری، تهران، یزدان.
براون، ادواردگرانویل ، 1371، یکسال در میان ایرانیان، ترجمه ذبیح اﷲ منصوری، تهران، صفار.
بنجامین،ساموئلگرین ویلر، 1363، ایران وایرانیان، ترجمه رحیم رضازاده ملک، بی جا.
بلوردی، علی، 1400، پایانامه بررسی انتقادی سفرنامه‌نویسان دورۀ قاجار از اخلاق ایرانیان بر مبنای اخلاق اسلامی تهران، دانشگاه شهید بهشتی.صص80-120
بینشی فر، فاطمه ؛ سیر تحول روضه و روضه خوانی دوره قاجار؛ تاریخنامه خوارزمی زمستان 1394 - شماره 10 (26 صفحه - از 47 تا 72
پولاک، یاکوب ادوارد، 1361، سفرنامه ایران و ایرانیان، ترجمه کاوس جهانداری، تهران، خوارزمی.
پیرلوتی، 1397، به سوی اصفهان، ترجمه درالدین کتابی، تهران، اطلاعات.
دالمانی، هانری رنه، 1335، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ج4، ترجمه آقای فره وشی، ایران،گیلان.
دلریش، بشری، 1376، زن در دورۀ قاجار، تهران، سوره مهر.
دروویل، گاسپار، بی تا، سفرنامه دروویل، ترجمه جواد محیی، تهران،کیهان.
دلریش، بشری، 1376، زن در دورۀ قاجار تهران، تهران، سوره مهر.
سرپرست، سایکس، 1400، سفرنامه و زندگی نورالله خلف مرحوم محمد حسین اصفهانی، تهران، فیروزه.
سایکس، پرسی‌مولزورث، 1395، سفرنامه ژنرال سرپرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران، ترجمه حسین سعادت‌نوری، تهران، دنیای کتاب.
لیدی، مری شیل، 1368، خاطرات لیدی شیل، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران، نشر نو.
فلاندن، اوژن، 1356، سفرنامه اوژن فلاندن، ترجمه حسین نور صادقی، تهران، اشراق.
فوریه، ژوانس، 1385، سه سال در دربار ایران، ترجمه عباس اقبال آشتیانی، تهران، دنیای کتاب.
فریزر، جیمیز، 1364، سفرنامه فریزر معروف به سفر زمستانی، ترجمه دکتر منوچهر امیری، تهران، توس.
کورف، فیودور، 1364، سفرنامه بارون ، ترجمه اسکندر ذبیحان، تهران، فکر روز.
کارلا سرنا، مادام، 1362، سفرنامه آدم‌ها و آیین‌ها در ایران، ترجمه علی اصغر سیدی، تهران، چاپ نقش جهان.
کنت، دو سرسی لوران، 1390، ایران در ۱۹۳۹ - ۱۸۴۰م، تهران، ناشر.
گرترود بل،1363، تصویرهایی از ایران، ترجمه بزرگمهر ریاحی، تهران، خوارزمی.
نرگسی رمضانی، رضا، 1385، عزاداری در عصر قاجار، مجله تاریخ اسلام در آینه پژوهش، صص 53 _ 90 .
نیلیتین ، بازیل ،1390، ایرانی که منشناخته ام، ترجمه آقای فره وشی، بی جا، تهران، معرفت.
نیلیتین ، بی تا، ایرانی که منشناخته ام، ترجمه فره وشی، تهران، معرفت.
نوبویوشی، فوروکاوا، 1384، عضو هیات اجرایی نخستین سفارت ژاپن به ایران در دورۀ قاجار، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
ویلسون، وآرنولد تالبوت، 1394، تاریخ سیاسی و اقتصادی جنوب غرب ایران، ترجمه فریبرز ساکی‌مهر، تهران، شاپورخواست.
ویلز، 1388، ایران یک قرن پیش، ترجمه غلامحسین قراگوزلو، تهران، اقبال.
ویلسن، چارلز ، 1363، تاریخ اجتماعی ایران در عهد قاجار، تهران، زرین.
ویشارد، جان، 1399، بیست سال در ایران، تهران، پل فیروزه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 848 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 240 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب