پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,506 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,127,756 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,235,346 |
توازی تصویری؛ کاربستِ اسلوب معادله در اوسنۀ باباسبحان، جایی دیگر و پیرمرد و دریا | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 25، خرداد 1401، صفحه 43-60 اصل مقاله (536.84 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2021.332914.1761 | ||
| نویسنده | ||
| بهادر باقری* | ||
| دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| «توازی تصویری»، یکی از شگردهای کمترشناخته‌شدۀ هنری در دنیای ادبیّات داستانی است که نویسنده با بهره‌گیری از آن، برخی از مفاهیم ذهنی و عقلانی مهمّ موجود در پی‌رنگ داستان را یک یا چند بار در قالب تصاویری عینی و ملموس و بدون اشاره به ربط مستقیم آنها با مفاهیم یادشده، در متن داستان جاسازی میکند و این تصاویر عینی، به‌نوعی تأییدکننده و تجسّم‌بخش آن ادعاها یا مفاهیم انتزاعیاند. نحوۀ شکل‌گیری این آرایۀ هنری چنین است که معمولاً یک یا چند داستان فرعی به موازات داستان اصلی جریان مییابند که در واقع، شکل دیگری از داستان اصلی هستند؛ یا شخصیّت‌های اصلی و فرعی داستان، در قالب چند شخصیّت دیگر تجسّم مییابند و تکثیر می‌شوند. حاصل جمع این شخصیّت‌ها و کنش‌های داستانی موازی، که در خوانش نخست، چندان به چشم نمی‌آیند، پی‌رنگ داستان را قدرتمند و تأثیرگذار میکند. بدیهی است که این‌گونه داستان‌های فرعی را نباید با شگرد هنری دیرینۀ «داستان در داستان» اشتباه گرفت. به نظر می‌رسد کارکرد توازی تصویری در ادبیّات داستانی، با کارکرد اسلوب معادله در سنّت شعر فارسی که نوعی تشبیه مرکّب است، شباهت‌های فراوانی دارد. در اسلوب معادله نیز شاعر، در یک مصراع، خبر یا گزارهای ذهنی و عقلی مطرح میکند و در مصراع دیگر، برای تأیید آن، تصویری حسّی و ملموس از دنیای اطراف شاهد میآورد. بسامد استفاده از اسلوب معادله در شعر سبک هندی، چشمگیرتر از دیگر دوره‌های تاریخ ادبیّات است. در برخی از رمانها و داستان‌های کوتاه معاصر ایران نیز از تمهید ادبی توازی تصویری به‌خوبی استفاده شده است. این مقاله ضمن تشخیص و تحلیل نمونه‌های توازی تصویری در داستان‌های پیرمرد و دریا اثر ارنست همینگوی، اوسنۀ باباسبحان محمود دولتآبادی و جایی دیگر گلی ترقّی، آن را نوع گسترش‌یافتۀ اسلوب معادلۀ شعر فارسی در ادبیّات داستانی قلمداد میکند و نشان می‌دهد که توازی تصویری، گسترۀ هنرنمایی وسیع‌تر، هنرمندانه‌تر و پوشیده‌تری از اسلوب معادله دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| توازی تصویری؛ اسلوب معادله؛ اوسنۀ باباسبحان؛ جایی دیگر؛ پیرمرد و دریا؛ نقد ادبی | ||
| مراجع | ||
|
ادواردو سرلو، خوان (1392)، فرهنگ نمادها، ترجمۀ مهرانگیز اوحدی، چاپ دوم، تهران، دستان.
پاینده، حسین (1398الف)، گشودن رمان: رمان ایران در پرتو نظریّه و نقد ادبی، چاپ چهارم، تهران، نیلوفر.
ـــــــــــــــ (1398ب)، نظریّه و نقد ادبی: درسنامهای میانرشتهای، ج 1 و 2، چاپ دوم، تهران، سمت.
ـــــــــــــــ (1399) داستان کوتاه در ایران، ج 2، چاپ چهارم، تهران، نیلوفر.
ترقّی، گلی (1380)، جایی دیگر، چاپ دوم، تهران، نیلوفر.
دریابندری، نجف (1385)، «ارنست همینگوی: یک دور تمام»، مقدمه بر پیرمرد و دریا، تهران، خوارزمی.
دولتآبادی، محمود (2536)، اوسنۀ باباسبحان، چاپ ششم، تهران، پیوند و شبگیر.
شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1366)، صور خیال در شعر فارسی: تحقیق انتقادی در تطوّر ایماژهای شعر پارسی و سیر نظریّۀ بلاغت در اسلام و ایران، چاپ سوم، تهران، آگاه.
ـــــــــــــــ (1371)، شاعر آینهها: بررسی سبک هندی و شعر بیدل، چاپ سوم، تهران، آگاه.
شمیسا، سیروس (1378)، نقد ادبی. تهران، فردوس.
شوالیه، ژان و آلن گربران (1382)، فرهنگ نمادها، ترجمه و تحقیق سودابه فضائلی، ج 3، 4، تهران، جیحون.
ـــــــــــــــ (1385)، فرهنگ نمادها. ج 4، ترجمه و تحقیق سودابه فضائلی، تهران، جیحون.
ـــــــــــــــ (1387)، فرهنگ نمادها، ترجمه و تحقیق سودابه فضائلی، ج 5، تهران، جیحون.
فتوحی رودمعجنی، محمود (1379)، نقد خیال، تهران، سخن.
ـــــــــــــــ (1385)، بلاغت تصویر، چاپ دوم، تهران، سخن.
قادری، بهزاد و علی‌اصغر رحیمی (1386)، «برادرکشی مقدّس: نمایی از همانندیها در رستم و اسفندیار و پیرمرد و دریا»، پژوهشنامۀ علوم انسانی، ش 54، تابستان، 383-402.
همینگوی، ارنست (1385)، پیرمرد و دریا، ترجمۀ نجف دریابندری، چاپ سوم، تهران، خوارزمی.
یوسا، ماریو بارگاس (1398)، عیش مدام. ترجمۀ عبدالله کوثری، چاپ چهارم، تهران، نیلوفر.
Sylvester, Bickford (1998), “The Cuban Context of the Old Man and the Sea”, The Cambridge Companion to Hemingway, edited by Scott Donaldson, College of William and Mary, Cambridge University Press, UK. Oliver, Charles M. (2007), Critical Companion to Ernest Hemingway: A Literary Reference to his life and work, Facts On File, Inc. New York, USA. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 356 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 322 |
||