تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,521,064 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,780,637 |
تولّد دوباره در قصّههای «اصحاب کهف»، «یونس» و «دیدار خضر و موسی» در کشف الأسرار، با تکیه بر مکتب ادبی سمبولیسم | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 25، خرداد 1401، صفحه 1-19 اصل مقاله (553.59 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2022.322617.1655 | ||
نویسنده | ||
صابر امامی* | ||
دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه هنر | ||
چکیده | ||
در این مقاله با تعریف مکتب سمبولیسم، سمبولیسم فرارونده که در آن تصاویر عینی، نمادهایی از اندیشهها و احساسهای آرمانی و جهانشناختی است و دنیای معنا و مادّه را به هم میپیوندد، کاویده شده است. آنگاه مفاهیم استقلال متن، توجّه به مخاطب و خودارجاعی که از ویژگیهای اساسی مکتب سمبولیسم است، در قرآن و مکتب سمبولیسم بیان میشود. نویسنده با پژوهش و بازخوانی مفهوم تولّد دوباره، بهعنوان پایان مرحلهای از حیات و آغاز مرحلهای دیگر (به تعبیری مردن در انتهای یک مرحله و سر برآوردن از ابتدای مرحلۀ دیگر، پایان و آغاز سلسهوار حیات در شکلهای متفاوت، دستشستن از مرحلۀ نازل هستی و دستیابی به مرحلۀ عالی آن) در سه قصّۀ «اصحاب کهف»، «یونس» و «دیدار موسی و خضر» از متن کشف الأسرار میبدی، تلاش کرده است به این پرسش پاسخ بدهد که این قصّهها چگونه درصدد بیان معنای تولّد دوباره هستند؟ نویسنده با اتّکا به روش توصیفی- تحلیلی، بیآنکه قصد مقایسۀ کلام خداوند با آثار هنری کلامی بشری داشته باشد، کوشیده است با بررسی نمادهای موجود در این سه قصّه (همچون غار، آب ، ماهی، نهنگ و ...) و عددهایی مانند سه، چهار، هفت و نه، و نیز ساختمان نمایشی سه قصّه، پنجرههای تازهای به معناهای موجود در قصّههای اصحاب کهف، یونس، و خضر و موسی بگشاید. اینگونه معنای تولّد دوباره در ماجرای زندهشدن یاران کهف بعد از 309 سال و زنده بیرونآمدن یونس از شکم ماهی، و دیدار خضر و موسی در التقای آب و خاک، از منظر سمبولیسم فرارونده باز یابی شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
: سمبولیسم؛ سمبولیسم فرارونده؛ سمبُل (نماد)؛ ایدهنگاری؛ اصحاب کهف؛ یونس؛ موسی و خضر | ||
مراجع | ||
قرآن مجید.
احمدی، بابک (1370)، ساختار و تأویل متن، تهران، مرکز.
امامی، صابر (1380)، اساطیر در متون تفسیری فارسی، تهران، گنجینۀ فرهنگ.
آشتیانی، سیدجلالالدّین (13۷۵)، شرح مقدمۀ قیصری بر فصوص، تهران، علمی و فرهنگی.
ارجمند، مهدی (1382)، طراحی صحنه، تهران، قطره .
تراویک، باکنر (1383)، تاریخ ادبیّات جهان، ترجمۀ عربعلی رضایی، ج 1، چاپ سوم، تهران، فرزان.
جوادی آملی ، عبدالله(۱۳۷۴)، « مصاحبه »، بینات و پژوهشهای قرانی، سال دوم، شماره ۴، ص ۲۰۱
چدویک، چارلز (1378)، سمبولیسم، ترجمۀ مهدی سحابی، تهران، مرکز.
ستّاری، جلال (1372)، مدخلی بر رمزشناسی عرفانی، تهران، مرکز.
شایگان ، داریوش (1394)، جنون هشیاری، چاپ دوم ، تهران ، نظر.
ملاصدرا (1990)، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، چاپ چهارم ، بیروت ، دارالاحیای تراث العربی.
شوالیه ، ژان و آلن گربران (1388)، فرهنگ نمادها، ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، ج 2 و 3 و 11، تهران، جیحون.
صبحی، ابراهیم صالح (1359)، نهج البلاغه، تهران ، مرکز بحوث اسلامی.
طباطبایی، محمّدحسین (بیتا)، تفسیر المیزان، ج ۱، قم ، جامعة المدرسین قم.
طبری ، محمّد بن جریر (1367)، ترجمۀ تفسیر طبری، به اهتمام حبیب یغمایی، چاپ سوم، تهران ، توس.
علیزمانی، امیرعبّاس (137۵)، زبان دین، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
فروزانفر، بدیع الزمان (1366)، احادیث مثنوی، چاپ چهارم ، تهران، امیرکبیر.
ماری، ژیزال (1383)، تئاتر سمبولیست، ترجمۀ مهوش قویمی، تهران ، قطره.
مولوی (13۷۰)، مثنوی معنوی، تصحیح نیکلسون، چاپ هشتم، تهران، امیرکبیر.
میبدی، ابوالفضل رشیدالدّین (۱۳۷۶)، کشف الأسرار و عدة الابرار، ج 5 و 6، تهران، امیر کبیر.
نیشابوری، ابوبکر عتیق (1380)، تفسیر عتیق نیشابوری، به اهتمام جعفرمدرّس صادقی، تهران، مرکز.
ولک ، رنه (1389) ، تاریخ نقد جدید، ترجمۀ سعید ارباب شیرانی، ج 4، چاپ دوم ، تهران، نیلوفر.
هارلند، ریچارد (1393)، درآمد تاریخی بر نظریّۀ ادبی از افلاطون تا باروت، ترجمۀ شاپور جورکش و همکاران، چاپ چهارم ، تهران ، چشمه.
یاحقّی، محمّدجعفر (1375)، فرهنگ اساطیر، چاپ دوم ، تهران، سروش و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
یونگ، کارل گوستاو (1352)، انسان و سمبولهایش، ترجمۀ ابوطالب صارمی، تهران، امیرکبیر.
ـــــــــــــــ (1390)، چهار صورت مثالی، ترجمۀ پروین فرامرزی، چاپ سوم، مشهد، آستان قدس رضوی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 220 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 236 |