علوی طلب, میترا, رضایی درجی, فرنوش. (1401). بررسی نسبت تراژدی و امر شر در دو نمایشنامه ادیپ شهریار و مکبث. , 27(4), 37-45. doi: 10.22059/jfadram.2022.345008.615685
میترا علوی طلب; فرنوش رضایی درجی. "بررسی نسبت تراژدی و امر شر در دو نمایشنامه ادیپ شهریار و مکبث". , 27, 4, 1401, 37-45. doi: 10.22059/jfadram.2022.345008.615685
علوی طلب, میترا, رضایی درجی, فرنوش. (1401). 'بررسی نسبت تراژدی و امر شر در دو نمایشنامه ادیپ شهریار و مکبث', , 27(4), pp. 37-45. doi: 10.22059/jfadram.2022.345008.615685
علوی طلب, میترا, رضایی درجی, فرنوش. بررسی نسبت تراژدی و امر شر در دو نمایشنامه ادیپ شهریار و مکبث. , 1401; 27(4): 37-45. doi: 10.22059/jfadram.2022.345008.615685
بررسی نسبت تراژدی و امر شر در دو نمایشنامه ادیپ شهریار و مکبث
1استادیار گروه ادبیات نمایشی، دانشکده هنر، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران.
2کارشناس ارشد ادبیات نمایشی، گروه ادبیات نمایشی، دانشکده هنر، دانشگاه سوره، تهران، ایران
چکیده
پیوند میان تراژدی و امر شر به گونهای است که میتوان پیدایش تراژدی را منوط به وقوع امر شر دانست. بر همین بنیاد، امر شر در مقاله حاضر یکی از سازههای اصلی شکلگیری تراژدی فرض شدهاست، به این معنا که بین امر شر، بویژه شرور اخلاقی و تراژدی نوعی پیوندو رابطهدوسویه، انداموارو دیالکتیکی برقرار است و بدون وجود نیروی شر، اساساً تراژدی پدید نمیآید. در پژوهش حاضر، دو نمایشنامه ادیپوس شهریار و مکبث از دو دوره متفاوتِ تاریخ ادبیات نمایشی یعنی قرن پنجم پیش از میلاد در یونان باستان و عصر رنسانس یا الیزابتن در انگلستان انتخاب شدهاند تا نسبت امر شر را با این تراژدیها بررسی نماییم. پرسش اصلی این مقاله ماهیت و چگونگیسازوکار امر شر در هر یک از آثار فوق و نحوه سامان گرفتن تراژدی از نیروی شر است. روش پژوهش تحلیلی و توصیفی است و با بررسی نوع شر در هر تراژدی و تحلیل آن در برساختن درام این نتیجه حاصل گشت که در یونان باستان امر شر، مفهومی متکی به جهان اساطیری، خدایان و مرتبط با مفهوم تقدیر و سرنوشت بوده است. حال آن که در عصر الیزابتن، انگارههای دینی مسیحیت، شر را متوجه انسان و ماهیت ذاتی او کرده است.
ارسطو، (۱۳۹۷) بوطیقای شاعری، رضا شیرمرز، تهران: انتشارات ققنوس، چاپ اول
- باتای، ژرژ،( 1399) ادبیات و شر، مترجم فرزام کریمی، تهران: نشر سیب سرخ، چاپ اول
- بارت، رولان (1368)، فرهنگ و تراژدی، ترجمه رضا سیدحسینی، کتاب صبح، تابستان و پاییز، دوره چهارم
- تراکاکیس، نیک و بی بی جیمز (1400) مسائل منطقی و قرینه ای شر، ترجمه احمد هل آبادی، زیر نظر زهیر باقری نوع پرست، منتشر شده در سایت http//:www.salekenisti.com
- صالحی، محمد حقانی و دیگران، «مقاله‌ی فمینیسم و مسئله شر نوشته‌ی بِوِرلی کِلَک»جلد دوم، قم، انتشارات کتاب طه، چاپ اول
- شالوم، جی کان (1399) بررسی مسأله شر در آثار ادبی، مجموعه مقالات، ترجمه مهرداد بیدگلی، به سرپرستی زهیر باقری نوع پرست، منتشر شده در سایت http//:www.salekenisti.com
- شکسپیر، ویلیام (۱۳۹۸)، مکبث، ترجمه‌ی داریوش آشوری، تهران، نشر آگه، چاپ نوزدهم
- شیخ پور، اکرم (۱۳۹۷) تحلیل تطبیقی شر در مثنوی معنوی مولوی و تراژدی‌های شکسپیر، پایان نامه دکتری تخصصی دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده‌ی علوم انسانی.
- فروم، اریک (1391 ) گریز از آزادی، ترجمۀ عزت الله فولادوند، تهران : انتشارات مروارید، چاپ پانزدهم
- کات، یان، (۱۳۹۷) شکسپیر معاصر ما، ترجمه رضا سرور، تهران: نشر بیدگل، چاپ چهارم
- کان، استیون (1395)، "کاکوندیسه، ترجمه شیدا راسخ"، مسئله شر، مجموعه مقالاتی در فلسفه تحلیلی، به سرپرستی زهیر باقری نوع پرست، http//:www.salekenisti.com
- کانت، ایمانوئل(1381) زایش تراژدی و چند نوشته‌ی دیگر، ترجمه‌ی رضا ولی یاری، تهران، نشر مرکز، چاپ ششم.
- گریر، جرمن (۱۳۹۰)، مترجم عبدالله کوثری، تهران: نشر ماهی، چاپ اول
- لامارک، پیتر (۱۳۹۶) فلسفه ادبیات، ترجمه میثم محمد امینی، تهران: فرهنگ نشر نو با همکاری نشر آسیم، چاپ اول
- معتمدی، زهره (۱۳۸۹). بازتاب مفهوم شیطان در ادبیات نمایشی و تحلیل دراماتیک چند نمونه از آن، پایان نامه کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی، دانشگاه آزاد اسلامی، گروه هنر و معماری، واحد تهران مرکز.
- ملائی، آرش(۱۳۹۱) شخصیت‌پردازی در تراژدی‌های شکسپیر و سوفوکل: شخصیت‌های نیک و بدک پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی.
- موسوی، هادی، رایانی مخصوص، مهرداد (۱۳۹۶). حاکمیت مطلق شر در تراژدی‌های شکسپیر با تمرکز بر آرای هانا آرنت، فصلنامه‌ی علمی پژوهشی تئاتر، شماره ۷۰ صص ۳۵ تا ۶۰
- نیچه، فردریش (1399) زایش تراژدی و چند نوشته‌ی دیگر، ترجمه‌ی رضا ولی یاری، تهران، نشر مرکز، چاپ ششم
- یانگ، جولیان، (۱۳۹۵)، ترجمه‌ی حسین امیری آرا، فلسفه‌ی تراژدی، تهران: انتشارات ققنوس، چاپ سوم
- Callaway Steele, Jeffrey (2008), The Fascination of Evil: Mental Malpractice in Shakespearean Tragedy, a thesis submitted to the university of Birming-ham for the degree of doctor of philosophy.
- Davidson Clifford (2017) Evil and Fascination in Macbeth, Australian and New Zealand Association of Medieval and Early Modern Studies. Volume34, No,1, pp 129-141
- Descartes (1954) philosophical Writing, (translated and edited by: E. Anscombe and p. Geach, Nelson.
- Hollender Christoph and Scarlett Winter (1996) concepts of power: on the fascination of evil in Genet’s works, the European legacy: Toward New Para-digms, 1:4, 1336-1341: 10.1080/10848779608579575
