تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,495 |
تعداد مقالات | 70,192 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,356,952 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,577,623 |
بررسی نقش شیخ حسین یزدی در تبیین و تثبیت اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطیت | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 30، شهریور 1401، صفحه 21-42 اصل مقاله (4.13 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2022.331450.473476 | ||
نویسنده | ||
علی اکبر جعفری ندوشن* | ||
استادیار، دانشکده حقوق، علوم سیاسی و تاریخ، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
چکیده | ||
تلاش برخی علمای عضو مجلس شورای ملی در حاکمیت مبانی شرع بر نظام قانونگذاری که به تصویب و اجرای اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطه تحت عنوان اصل طراز، انجامید از حیث آثار حقوقی در نظام حکمرانی یکی از نقاط عطف تاریخ حقوق اساسی ایران است . در این میان شیخ حسین یزدی که در زمره فقهای مشروطه خواه مکتب سامرا و نجف و از نمایندگان نخستین ادوار مجلس شورای ملی است و در تاسیس فقهی و حقوقی نظام سیاسی برآمده از جنبش مشروطیت نقش موثری ایفا کرد در تدوین اولین قانون اساسی و متمم آن در مجلس اول همراه با تصویب نخستین قوانین نهادساز حقوقی نظیر قوانین عدلیه و بلدیه و... که با تاکید به نظارت شرعی علمای طراز اول بر روند قانونگذاری است، بمثابه فقیه ای قانونگذار، نظام قانونگذاری مشروطه را از مجرای فقه و اصول امامیه می گذراند و ضمن صیانت از موازین شرع در امر قانونگذاری، سازه های نظام حقوقی نوین را نیز بر پایه سنت حقوقی هزارساله این قوم استوار می کند. از این رو، او علاوه بر نقش موثری که در تدوین و تصویب اصل طراز در مجلس اول دارد به جهت پیگیری مداوم در اجرای مفاد آن و سرانجام تهیه لایحه اجرایی-تفسیری اصل مذکور نقش ممتازی را در تبیین و تثبیت آن ایفا نموده است که بنظر می رسد علاوه بر اعتقاد دینی، تجربه عملی این نماینده ادوار نخستین مجلس در استواری قوانین شریعت محور موجب اهتمام وی جهت تثبیت و اجرای اصل دوم متمم قانون اساسی بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
شیخ حسین یزدی؛ اصل طراز؛ شرع؛ مجلس؛ قانون | ||
مراجع | ||
منابع
آبادیان، حسین. مفاهیم قدیم و اندیشه جدید (درآمدی نظری برمشروطه ایران). چاپ اول. تهران. کویر.1388
آقابزرگ تهرانی. میرزای شیرازی.چاپ اول.تهران. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.1362
ابوطالبی، مهدی. «مشروطهخواهان مشروعه ساز همراهی و همدلی علمای مشروطهخواه نجف با شیخ فضل الله نوری». مطالعات انقلاب اسلامی. سال چهارم.ش12. 44-11. 1387
بهار، محمدتقی . تاریخ مختصر احزاب سیاسی. جلد دوم. چاپ هفتم . تهران . امیرکبیر.1392
ترکمان، محمد. «سیر تطور اصل دوم متمم قانون اساسی در دوره دوم تقنینیه». مجموعه مقالات تاریخ معاصر ایران ش2. موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی.1369
جعفری ندوشن، علیاکبر. آفرین توکلی. «بررسی مبانی حقوقی و تاریخی تطورات قانون اساسی مشروطه». پژوهشهای علوم تاریخی. سال12. شماره3.67-47. 1399
جعفری ندوشن، علیاکبر. سیدمحسن حکمتی مقدم. بررسی سیرتصویب و اجرای اصل طراز در قانون اساسی مشروطه. مطالعات حقوق عمومی. 51(4).
حاجی عباسی، سعید.«وقف نامه مجلس شورای ملی». وقف میراث جاویدان.ش47و48. 45-38. 1383
حائری، عبدالحسین. اسناد روحانیت و مجلس. کتابخانه و موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.1374
دوانی، علی. خاطرات و مجاهدات حجه الاسلام فلسفی.چاپ چهارم. تهران. مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 1382
شفیع نورمحمدی، قاسم. جاسوسی در حزب. چاپ چهارم. تهران.جهان کتاب. 1398
صدیق، عیسی. یادگار عمر. جلد اول. تهران.چاپخانه سازمان سمعی و بصری هنرهای زیبای کشور.1338
صدر، محسن. خاطرات صدرالاشراف. تهران. وحید.1364
فلاح توتکار، حجت؛پرویش. محسن. «مهاجرت علمای عتبات به ایران؛ بازتاب و پیامدهای آن. مطالعات تاریخ فرهنگی». پژوهشنامه ی انجمن ایرانی تاریخ. سال 4. شماره ی 14. 106ـ75 .1391
فیرحی، داود. فقه و سیاست در ایران معاصر (فقه سیاسی و فقه مشروطه). تهران.چاپ پنجم. نشرنی.1394
کدیور، محسن . سیاست نامه خراسانی. چاپ اول. تهران. کویر. 1385
کوهستانینژاد، مسعود.«مهاجرت علما از عراق به ایران و بازگشت آنان به عراق1303-1301شمسی». فصلنامه مطالعات تاریخی. ش4.81-8 .1383
کوهستانینژاد، مسعود. شرحی بر رساله تفسیر اصل دوم متمم قانون اساسی از شیخ حسین یزدی. پیام بهارستان. ش10.60-41.1389
کاظمینی، میرزامحمد. دانشنامه مشاهیر یزد. جلداول . چاپ دوم.یزد. بنیاد فرهنگی و پژوهشی ریحانه الرسول. 1383
مدرسی، سیدجواد. نجوم السرد بذکر علمای یزد. یزد. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. 1384
مصاحبه باحجه الاسلام و المسلمین دکتر سید مصطفی محقق داماد . حوزه . دوره 21.ش125.148-30. 1383
ناظمالاسلامکرمانی، محمدبنعلی. تاریخ بیداری ایرانیان. بهاهتمام علیاکبر سعیدیسیرجانی. ج1. چاپ هشتم. تهران: پیکان. 1398
یزدی، شیخ محمدحسین. مقایسه ممالک یا تقلید بیموضوع. روزنامه مجلس. سال سوم. ش110.1328 ق.
یزدی، شیخ محمدحسین. تفکیک قوت سیاست از روحانیت. روزنامه مجلس. سال چهارم. ش 102.1329ق.
یزدی، شیخ محمدحسین. لایحه اقا محمدحسین یزدی درباب اصل دوم قانون اساسی. روزنامه مجلس. سال چهارم. ش 103. 24جمادی الثانی1329ق.
مشروح مذاکرات مجلس ملى. دوره3 جلسه: 23 صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه 29 شهر جمادىالاولى سنه 1333
روزنامه مجلس. سال سوم. ش134.2رجب1328ق
روزنامه مجلس. سال سوم. ش110و 111 . 26 و 28ربیع الاخر1328
روزنامه مجلس. سال چهارم. ش102. 22 جمادی الثانی1329
روزنامه مجلس. سال چهارم.ش85. جمادی الاول 1329
روزنامه مجلس. ش 101تا 104. 19 الی 26 جمادی الثانی1329ق
روزنامه مجلس. ش102. 22جمادی الثانی 1329ق
روزنامه مجلس. ش 105. 27 جمادی الثانی 1329ق
روزنامه مجلس. ش104. 26جمادی الثانی 1329ق
روزنامه شفق سرخ. شماره155. 20اسد1329ق
سایت فرهنگ ندوشن. « شیخ حسین ندوشنی یزدی».farhangenodoushan.ir.15/10/1395. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 351 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 318 |