تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,954 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,519 |
سدسازی، فواید و معایب آن | ||
نشریه دانشجویی زیست سپهر | ||
دوره 15، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 21-26 اصل مقاله (214.29 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
حسین عباسی | ||
کارشناسی علوم و مهندسی محیط زیست، دانشگاه پیام نور مرکز اوز | ||
چکیده | ||
سدسازی یا بندسازی از فعالیت های مهندسی به شمار میرود که شرایط تاریخی و جغرافیایی خاص مناطق در پیدایش، شکلگیری و گسترش آن سهم به سزایی دارند. در گذشته و در هر منطقه خاص جغرافیایی بنا بر ضرورت یا نیاز ساکنین آن جا نسبت به ایجاد سد، بند یا آبگیر اقدام میکردند تا نیازهای خود در زمینه آبیاری و آبرسانی را برطرف سازند. در مناطقی نیز به علت پایین بودن سطح آبهای رودخانهها یا نیاز جهت تغییر مسیر رود، سدسازی انجام میگرفت تا بتوانند سطح آب را بالا آورده و برای نیازهای کشاورزی و عمرانی از آن استفاده کنند. در ایران نیز به جهت کمبود آب، شرایط اقلیمی خاص و نیازهای روزمره، آب مادهای بسیار ارزشمند محسوب میشود که آثار اهمیت این امر را علاوه بر بندسازی، سدسازی و آثار به جا مانده میتوان در فرهنگ ایرانی و ارزشی که برای آب قائل میشدند و حافظه تاریخی مردم ایران به وضوح مشاهده و مطالعه کرد. در سرزمینهای ایران و مصر که از قدیم در معرض سیلاب و طغیان رودخانهها قرار داشتند، ساخت بندهای متفاوت در طول مسیر رودخانهها و یا مناطق سیلخیز به جلوگیری از خسارات این گونه طغیان ها کمک فراوانی میکرد. بسیاری از سیستمهای آبرسانی و آبیاری که تا سالهای متمادی نیز در ایران از آنها استفاده شد مرهون تلاش مهندسان و صنعتگران ایرانی است که در زمانهای بسیار دور تلاش نمودند تا نیازها و کمبودها را در زمینههای عمرانی و آبادی بر طرف نمایند و آثار و شواهد آن را نیز میتوان در نقاط مختلف ایران درک نمود. سد تنگ آب در شهرستان گراش، استان فارس کشور ایران در تنگهای به همین نام در جهت جنوب غربی گراش واقع در کوه سیاه در زیر قلهای بنام «بن مرک bon-e-morok» قرار دارد و مربوط به دوره ساسانیان است که در دوره صفویان بازسازی شده و سه پشتبند جهت جلوگیری از تخریب آن ساخته شدهاست. مصالح بکار رفته در سد و پشتند آن سنگ و ساروج بوده و جوی آبی از همان جنس، جهت آبیاری مزارع، از کنار سد تا دشتی موسوم به دشت بالا (دشت برا dasht-e-bara) کشیده شدهاست که در مسیر این جوی تا دهانههای تنگه، دو استخر ساروجی نیز احداث گردیدهاست. هم اکنون، پشت این سد، بهطور کامل با رسوب پرگردیده است و در روی آن درختهای کنار مشاهده میشود. این بنا از تابستان (۱۳۸۰) در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
سد؛ سدسازی؛ رودخانه | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 766 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,871 |