پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,961,167 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,634,756 |
عینیت فاکت ارزش بار چگونه ممکن است؟طرح وبری از فاکت اجتماعی | ||
| مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق) | ||
| دوره 29، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 163-194 اصل مقاله (663.71 K) | ||
| نوع مقاله: علمی وپزوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsr.2022.88959 | ||
| نویسنده | ||
| محمدجواد اسماعیلی* | ||
| عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکدۀ مطالعات بنیادین علم و فناوری | ||
| چکیده | ||
| ماهیت فاکت در علوم اجتماعی و نسبت آن با ارزشها، یکی از مهمترین مناقشات کلاسیک و امروزین معرفتشناسی و روششناسی علوم اجتماعی را تشکیل میدهد. مقاله حاضر به این پرسش میپردازد که «آیا فاکت اجتماعی ارزشبار است؟ اگر آری، عینیت فاکت اجتماعی ارزشبار چگونه ممکن است؟». در پاسخ به این مسئله، سه رهیافت اثباتی، ضداثباتی و پسااثباتی سه تز رقیب را مورد بحث و بررسی قرار دادهاند. پژوهش حاضر از طریق تحلیل محتوا آراء پسااثباتی ماکس وبر که بر معرفتشناسی کانت و نئوکانتیهای مکتب بادن استوار است، استدلال میکند که در علوم اجتماعی اولاً؛ مداخله ارزشها در گردآوری، ثبت و برساخت فاکت اجتماعی امری ممکن، مشروع و حتی ضروری است و از این‌رو، فاکت اجتماعی ارزشبار است. ثانیاً؛ ارزشباری فاکت اجتماعی نهتنها مخلِّ عینیت نیست بلکه شرط سوبژکتیو عینیت است. در رهیافت وبری، ارزشهای کنشگران اجتماعی نقش «مقوم» و ارزشهای پژوهشگران اجتماعی نقش «تنظیمکننده» در برساخت فاکت اجتماعی ایفا میکنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فاکت اجتماعی ارزشبار؛ ربط ارزشی؛ حکم ارزشی؛ فاکت تاریخی اولیه و ثانویه؛ عینیت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| "How value-laden and objective social fact is possible and legitimate?"Weber's plan of social fact | ||
| نویسندگان [English] | ||
| MohammadJavad Esmaeily | ||
| چکیده [English] | ||
| The nature of fact in the social sciences and their relation to values has been one of the most important classical and modern controversies of the methodology of the social sciences. The present article addresses the question, "Is social fact value-laden? "If so, how is the objectivity of a valuable social fact possible?". In response to this question, the three approaches of positivity, anti-positivity and post-positivity of three competing theses are discussed.The present study argues through the content analysis of Max Weber's post-positive views, which are based on Kant's epistemology and the neo-Kantian school of Baden, that in the social sciences, first; The intervention of values in the collection, recording and construction of social fact is possible, legitimate and even necessary, and therefore, social fact is value-laden.Secondly; The value of social fact is not only detrimental to objectivity but also to the subjective condition of objectivity. In Weber's approach, the values of social actors play a " constitutive " role and the values of social researchers play a "regulating" role in constructing social fact. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Value-laden Social Fact, Objectivity, Value Relevance, Value Judgment, Historical Interest, Primary and Secondary Historical fact | ||
| مراجع | ||
|
آرون، ریمون (1386) م‍راح‍ل اس‍اس‍ی س‍ی‍ر ان‍دی‍ش‍ه در جامعهشناسی، ترجمۀ ب‍اق‍ر پ‍ره‍ام، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
آشتیانی، منوچهر (1383) ماکس وبر و جامعهشناسی شناخت، تهران: نشر قطره.
برگر، پیتر (1396) دعوت به جامعهشناسی، نگاهی انسانگرایانه، ترجمۀ رضا فاضل، تهران: نشر ثالث.
توفیق، ابراهیم (1396) دربارۀ نظام دانش، تهران: مؤسسۀ تحقیقات فرهنگی و اجتماعی.
جان، رابرت (1381) معرفتشناسی علوم فرهنگی ماکس وبر: پیشانگارۀ جامعهشناسی تفسیری، ترجمۀ احمد تدین و شهین احمدی، تهران: نشر هرمس.
دورکیم، امیل (1397) قواعد روش جامعهشناسی، ترجمۀ علی‌محمد کاردان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
صدری، احمد (1386) جامعهشناسی روشنفکران ماکس وبر، ترجمۀ حسن آبنیکی، تهران: نشر کویر.
رووت، مایکل (1389) «ماکس وبر و روششناسی علوم اجتماعی» در: فلسفۀ علوم اجتماعی، ترجمۀ محمد شجاعیان، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات اجتماعی و فرهنگی.
فروند، ژولین (1383) جامعهشناسی ماکس وبر. ترجمۀ عبدالحسین نیکگهر، تهران: توتیا.
--------- (1386) نظریههای مربوط به علوم انسانی، ترجمۀ محمدعلی کاردان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی تهران
کانت، ایمانوئل (1362) سنجش خرد ناب، ترجمۀ میرشمسالدین ادیب سلطانی، تهران: نشر امیرکبیر.
--------- (1387) سنجش خرد ناب، ترجمۀ میرشمسالدین ادیب سلطانی، تهران: نشر امیرکبیر.
--------- (1395) نقد عقل عملی، ترجمۀ انشاءالله رحمتی، نشر سوفیا.
کوزر، لوییس (1383) زندگی و اندیشۀ بزرگان جامعهشناسی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
لویت، کارل (1386) ماکس وبر و کارل مارکس، ترجمۀ شهناز مسمیپرست، تهران: نشر ققنوس.
مکنون، ثریا و زهره عطایی آشتیانی (1384) «فمینیسم و روسپیگری»، مجلۀ راهبرد زنان، شمارۀ 28.
وبر، ماکس (1385) روششناسی علوم اجتماعی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نشر مرکز.
------- (1387) دین، قدرت، جامعه، ترجمۀ احمد تدین، تهران: هرمس.
-------- ( 1397) اخلاق پروتستانی و روح سرمایهداری، ترجمۀ عبدالمعبود انصاری، تهران: نشر سمت.
هکمن، سوزان (1393) وبر: گونۀ ایدهآل و نظریه اجتماعی معاصر، ترجمۀ علی پیمان زارعی و مهدی رحمانی، تهران: رخداد نو.
Albrow, Martin (1990) Max Weber's Construction of Social Theory, St. Martin's Press New York.
Drysdale, John (1996) "How are Social-Scientific Concepts Formed? A Reconstruction of Max Weber's Theory of Concept Formation", Sociological Theory, Vol. 14, No. 1. Pp. 71-88.
Goddard, David (1973) "Max Weber and the Objectivity of Social Science", History and Theory, Vol. 12, No. 1 (1973), pp. 1-22, Wiley for Wesleyan University.
Allen, Kieran (2004) Max Weber: A Critical Introduction, Pluto P Press LONDON.
Oakes, Guy (1990) Weber and Rikert: Concept Formation in the Cultural Sciences, Massachusetts: The MIT Press.
Rex, John (1977) "Value-Relevance, Scientific Laws, and Ideal Types: The Sociological Methodology of Max Weber", The Canadian Journal of Sociology / Cahiers canadiens de sociologie, Vol. 2, No. 2, pp. 151-166.
Ringer, Fritz. (1997) Max Weber’s methodology. The unification of the cultural and social sciences, Cambridge, MA/London: Harvard University Press.
Rosenberg, M Michael (2016) "The conceptual articulation of the reality of life: Max Weber’s theoretical constitution of sociological ideal types", Journal of Classical Sociology, Vol. 16(1) 84–101.
Segre, Sandro (2004) "Understanding Lived Experience: Max Weber's Intellectual Relationship to Simmel, Husserl, James, Starbuck, and Jaspers", Max Weber Studies, Vol. 4, No. 1 (JANUARY 2004), pp. 77-99.
Swedberg Richard and Ola Agevall (2016) THE MAX WEBER DICTIONARY: Key Words and Central Concepts, SECOND EDITION, Stanford University Press.
Weber, Max. (1952) The Methodology Of The Social Sciences, translated and edited by Edward A. Shils and Henry A. Finch. With a foreword by Edward A. Shils. Glencoe, Illinois: Free Press.
Whimster, Sam (2007) Understanding Weber, Routledge.
Zijderveld, Anton C. (2006) Rickert’s Relevance: The Ontological Nature and Epistemological Functions of Values, BRILL LEIDEN, BOSTON 2006. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 89 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 84 |
||