پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,515,413 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,776,558 |
ترکیب ماده و صورت از نظر مشاء؛ اتحادی یا انضمامی؟ | ||
| فلسفه | ||
| دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 39، بهمن 1401، صفحه 159-172 اصل مقاله (482.93 K) | ||
| نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2022.342800.1006714 | ||
| نویسندگان | ||
| جواد صوفی* 1؛ علیرضا کهنسال2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مشهور است در مقابل حکمت متعالیه که قائل به ترکیب اتحادی ماده و صورت است مشائیان، قائل به ترکیب انضمامی این دو هستند. شهرت انتساب این نظر به مشائیان به حدی است که هیچ‌کس شکی در قائل بودن آنان به ترکیب انضمامی ندارد، درحالی‌که تحقیق در این مسئله نشان می‌دهد که امر به این وضوح نیست و با چنین جزم و یقینی نمی‌توان به مشائیان چنین نسبتی داد. مسئله ترکیب اتحادی و انضمامی از ابداعات صدرالدین دشتکی در قرن نهم هجری است و پیش از آن مطرح نبوده است بنابراین در کتب ابن سینا و فارابی و بهمنیار و دیگر مشائیان پیش از دشتکی مطرح نبوده و آن‌ها در این مسئله بحثی نداشته‌اند اما بسیاری از حکمای هم‌زمان با صدرالدین دشتکی و پس از او که اکثراً مشائی بوده‌اند همچون میرداماد و فیاض لاهیجی در این مسئله با دشتکی مخالفت کرده‌اند. اگر این مسئله را بر مشائیان پیش از دشتکی عرضه کنیم در کلمات آنان، هم به نفع ترکیب اتحادی و هم انضمامی می‌توان شواهدی یافت بنابراین نمی‌توان یکی از این دو را به آنان نسبت داد و تنها شاید با تسامح بتوان اتباع مشائیان را قائل به ترکیب انضمامی دانست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ترکیب اتحادی؛ ترکیب انضمامی؛ ماده؛ صورت؛ مشاء | ||
| مراجع | ||
|
ابن سینا (1405)، الشفاء (الطبیعیات)، ج2، قم، کتابخانه مرعشی نجفی.
ــــــــــــ (1376)، الإلهیات من کتاب الشفاء، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
بهشتی، احمد (1386)، شرح نمط هفتم، قم، بوستان کتاب.
بهمنیار، ابن مرزبان (1375)، التحصیل، تهران، دانشگاه تهران.
تفتازانی، مسعود (1412)، شرح المقاصد، ج3، قم، الشریف الرضی.
حائری مازندرانی، محمدصالح (1386)، حکمت بوعلی سینا، ج 3 و 5، تهران، علمی.
حسینی، داود و رضا درگاهی‌فر، (1398)، «ترکیب اتحادی از منظر صدرالدین دشتکی»، جاویدان خرد، 1399، ش 3، 123_149.
زنوزی، علی (1378)، تعلیقات شوارق الالهام (مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقا علی مدرس طهرانی)، تهران، اطلاعات.
سبزواری، ملاهادی (1369)، شرح المنظومة (تعلیقات حسن‌زاده)، ج 2، تهران، ناب.
ــــــــــــ (1376)، رسائل حکیم سبزواری، تهران، اسوه.
طباطبائی، محمدحسین (بی‌تا)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 4، تهران، صدرا.
عارف اسفراینی، اسماعیل (1383)، انوارالعرفان، قم، بوستان کتاب.
علامه حلی (1387)، الأسرار الخفیة فی العلوم العقلیة، قم، بوستان کتاب.
علوی عاملی، احمد (1376)، شرح القبسات، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی.
فخر رازی (1384)، شرح الإشارات و التنبیهات (فخر رازی)، ج 2، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
فیض کاشانی (1375)، اصول المعارف، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
قطب‌الدین رازی (1381)، المحاکمات بین شرحی الإشارات، تهران، میراث مکتوب.
لاهیجی، عبدالرزاق (1425ق)، شوارق الإلهام فی شرح تجرید الکلام، ج 2، قم، مؤسسه امام صادقع.
ــــــــــــ (1383)، گوهر مراد، تهران، سایه.
مطهری، مرتضی (1376)، درس‌هاى اشارات، نجات، الهیات شفا (مجموعه آثار استاد شهید مطهری)، ج 8، تهران، صدرا.
ــــــــــــ (بی تا)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری(اصول فلسفه و روش رئالیسم)، ج6، تهران، صدرا.
ملاصدرا (1360)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
ــــــــــــ (1368)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، ج 5، قم، مکتبة المصطفوی.
میرداماد، محمدباقر (1381)، الإیماضات (مصنفات میر داماد)، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
طوسی، خواجه نصیرالدین (1386)، شرح الإشارات و التنبیهات (طوسی)، ج2، قم، بوستان کتاب. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 452 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 322 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب