سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,533
تعداد مقالات70,518
تعداد مشاهده مقاله124,133,389
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,239,408
فدایی مهربانی, مهدی, موحدی نیا, مهدی. (1401). درآمدی بر اندیشه سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی، با محوریت آثار کلامی او. , 52(1), 173-153. doi: 10.22059/jpq.2022.272537.1007360
مهدی فدایی مهربانی; مهدی موحدی نیا. "درآمدی بر اندیشه سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی، با محوریت آثار کلامی او". , 52, 1, 1401, 173-153. doi: 10.22059/jpq.2022.272537.1007360
فدایی مهربانی, مهدی, موحدی نیا, مهدی. (1401). 'درآمدی بر اندیشه سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی، با محوریت آثار کلامی او', , 52(1), pp. 173-153. doi: 10.22059/jpq.2022.272537.1007360
فدایی مهربانی, مهدی, موحدی نیا, مهدی. درآمدی بر اندیشه سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی، با محوریت آثار کلامی او. , 1401; 52(1): 173-153. doi: 10.22059/jpq.2022.272537.1007360

درآمدی بر اندیشه سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی، با محوریت آثار کلامی او

فصلنامه سیاست
دوره 52، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 173-153    اصل مقاله (282.31 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2022.272537.1007360
نویسندگان
مهدی فدایی مهربانی* 1؛ مهدی موحدی نیا2
1استادیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران
2دانشجوی دکتری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران
چکیده
خواجه نصیرالدین طوسی را می‌توان جزو هر دو گروه فلاسفه و متکلمان به‌شمار آورد؛ در عین حال که گاه صبغه کلامی او چیره می‌شود. فهمی همه‌جانبه و جامع از اندیشه سیاسی و اجتماعی خواجه در صورتی ممکن است که افزون‌بر توجه به آثار و آرای فلسفی او، و مهم‌ترین اثر او در حوزه سیاسی- اجتماعی، یعنی اخلاق ناصری، آثار و آرای کلامی او هم مورد مداقه قرار گیرد. هدف اصلی این پژوهش، تمرکز بر آثار کلامی خواجه است تا جوهر و ماهیت اندیشه سیاسی او آشکار شود. روش پژوهش استوار بر تحلیل و تفسیر کیفی متون است؛ و به خوانش آثار خواجه در پرتو مفاهیم محوری در منظومه فکری-کلامی شیعه، چون تکلیف، لطف، نبوت و امامت پرداخته می‌شود. در کلام اسلامی، غایت و هدف انسان و راه سعادت او در مفهوم تکلیف نهفته است؛ و این اندیشه، در تمام ابعاد آن تکلیف‌محور است. انسان در درجه نخست موجودی مکلف در برابر خالق، الله یا واجب‌الوجود است. فضیلت و سعادت حقیقی یک مسلمان در آن است که تا جایی که می‌تواند حق عبودیت را ادا کند؛ در این صورت است که به هدف خلقت خود دست یافته است. پرسش پژوهش این است که شاخصه‌های اساسی اندیشه کلامی-سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی چیست؟ پیوند بنیادین میان دیانت و سیاست، محوریت تکلیف (با تمام ملزومات آن)، در نگاه به انسان و جامعه انسانی و طرح سیاست متعالی به‌عنوان غایت سیاست، از یافته‌های این پژوهش در خصوص شاخصه‌های محوری کلام سیاسی خواجه است.
کلیدواژه‌ها
اندیشه سیاسی؛ خواجه نصیرالدین طوسی؛ اخلاق ناصری؛ کلام سیاسی؛ سیاست متعالی
مراجع
فارسی و عربی

  1. ابراهیمی‌دینانی، غلامحسین. (1391) نصیرالدین طوسی؛ فیلسوف گفتگو. تهران: هرمس، چ 4.
  2. احمدپناه، مطهره‌سادات. (1392) خواجه نصیرالدین طوسی (تأملی بر تعامل خواجه نصیرالدین طوسی و اسماعیلیان نزاری). قم: آشیانه مهر.
  3. بهروزلک، غلامرضا. ( 1387 ) «روش‌شناسی کلام سیاسی،» در داوود فیرحی، روش‌شناسی دانش سیاسی در تمدن اسلامی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 166-125.
  4. پترسون، مایکل؛ و دیگران. (1376) عقل و اعتقاد دینی (درآمدی بر فلسفه دین)، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی. تهران: طرح نو.
  5. تویسرکانی، قاسم. (1336) «کارهای سیاسی خواجه نصیرالدین و هدف وی،» یادنامه خواجه نصیرالدین طوسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ج 1.
  6. جبرئیلی، محمدصفر. (1389) سیر تطوّر کلام شیعه (دفتر دوم، از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  7. جوادی آملی، عبدالله. (1387) انتظار بشر از دین (سلسله بحث‌های فلسفه دین). قم: اسراء، چ 5.
  8. حلبی، علی‌اصغر. (1392) تاریخ فلاسفه ایران؛ از آغاز اسلام تا امروز. تهران: زوار، چ 3.
  9. حلّی، حسن‌بن‌یوسف. (1389) کشف‌المراد (شرح تجرید الإعتقاد)، ترجمه و شرح فارسی از ابوالحسن شعرانی. تهران: هرمس، چ 2.
  10. خواجگی‌شیرازی، محمدبن‌احمد. (1390) شرح فصول نصیری، تحقیق و تصحیح خدیجه مقدس‌زاده. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
  11. داوری‌اردکانی، رضا. (1389) ما و تاریخ فلسفه اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  12. دیویس، برایان. (1386) درآمدی بر فلسفه دین، ترجمه ملیحه صابری‌نجف‌آبادی. تهران: سمت.
  13. ربانی‌گلپایگانی، علی. (1391) درآمدی بر علم کلام. قم: اندیشه مولانا.
  14. طوسی، محمدبن‌محمد (نصیرالدین). (1393) آغاز و انجام، مقدمه و تعلیقات حسن حسن‌زاده‌آملی. تهران: سازمان اوقاف و امور خیریه، چ 6.
  15. _____. (1391) اخلاق ناصری، تصحیح و تنقیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. تهران: خوارزمی، چ 7.
  16. _____. (1379) اندیشه‌های اعتقادی (برگردان کتاب قواعدالعقائد)، ترجمه اسدالله یاوری. تهران: لوح محفوظ.
  17. _____. (1377) اوصاف الاشراف، به اهتمام سید مهدی شمس‌الدین. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چ 4.
  18. _____. (1359) تلخیص المحصل؛ معروف به نقدالمحصّل (به انضمام رسائل و فوائد کلامی )، به اهتمام عبدالله نورانی. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی، شعبه تهران دانشگاه مک‌گیل.
  19. _____. (1339) اخلاق محتشمی و سه رساله دیگر، دیباچه و تصحیح محمدتقی دانش‌پژوه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  20. _____. (1335) رساله امامت، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  21. _____. (1407ق) تجرید الإعتقاد. تهران: مکتب الاعلام الاسلامی.
  22. _____. (1416ق) قواعدالعقائد، تحقیق علی الرّبانی الگلپایگانی. قم: لجنه اداره الحوزه العلمیه قم.
  23. فدایی‌مهربانی، مهدی. (1395) حکمت، معرفت و سیاست در ایران (اندیشه سیاسی عرفانی در ایران، از مکتب اصفهان تا حکمای الهی معاصر). تهران: نی، چ 2.
  24. فرحات، هانی‌نعمان. (1389) اندیشه‌های فلسفی و کلامی خواجه نصیرالدین طوسی، ترجمه غلامرضا جمشیدنژاد. تهران: میراث مکتوب.
  25. کاشفی، محمدرضا. (1387) کلام شیعه؛ ماهیت، مختصات و منابع. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ 3.
  26. کورانی‌عاملی، علی. (1390) خواجه نصیرالدین طوسی و مهار حمله مغول، ترجمه مریم کورانی. قم: دلیل ما.
  27. مدرسی‌رضوی، محمدتقی. (1386) احوال و آثار خواجه نصیرالدین طوسی. تهران: اساطیر، چ 3.
  28. مدرسی‌زنجانی، محمد. (1335) سرگذشت و عقائد فلسفی خواجه نصیرالدین طوسی (به انضمام بعضی از رسائل و مکاتبات وی). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  29. موحدی‌نیا، مهدی. (1398) اندیشه سیاسی، سویه پنهان اندیشه شیعی (درآمدی بر فراز و فرود کلام سیاسی شیعه از تکوین تا علامه حلی). تهران: طرح نو.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 851
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 441


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب