سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,533
تعداد مقالات70,519
تعداد مشاهده مقاله124,133,944
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,240,092
بزرگمهری, مجید, رسولی, نوید. (1401). ارزیابی استقلال مرجع اصلی نظارت بر انتخابات در جمهوری اسلامی ایران. , 52(1), 53-27. doi: 10.22059/jpq.2022.324408.1007802
مجید بزرگمهری; نوید رسولی. "ارزیابی استقلال مرجع اصلی نظارت بر انتخابات در جمهوری اسلامی ایران". , 52, 1, 1401, 53-27. doi: 10.22059/jpq.2022.324408.1007802
بزرگمهری, مجید, رسولی, نوید. (1401). 'ارزیابی استقلال مرجع اصلی نظارت بر انتخابات در جمهوری اسلامی ایران', , 52(1), pp. 53-27. doi: 10.22059/jpq.2022.324408.1007802
بزرگمهری, مجید, رسولی, نوید. ارزیابی استقلال مرجع اصلی نظارت بر انتخابات در جمهوری اسلامی ایران. , 1401; 52(1): 53-27. doi: 10.22059/jpq.2022.324408.1007802

ارزیابی استقلال مرجع اصلی نظارت بر انتخابات در جمهوری اسلامی ایران

فصلنامه سیاست
دوره 52، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 53-27    اصل مقاله (397.32 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2022.324408.1007802
نویسندگان
مجید بزرگمهری* 1؛ نوید رسولی2
1دانشیار، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین
2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین
چکیده
مرجع نظارت بر انتخابات سیاسی باید دارای ویژگی‌هایی برای تضمین حداکثری سلامت انتخابات، حقوق انتخاب‌کنندگان و نامزدها باشد. از مجموعه این ویژگی‌ها، دو اصل «استقلال از قوه مجریه» و «بی‌طرفی مرجع نظارت»، شاخص‌هایی است که مرجع نظارت (شورای نگهبان) در کنار سایر شاخص‌ها باید از آنها برخوردار باشد. هدف از این پژوهش کمک به مباحث حقوق اساسی و موضوع نظارت بر انتخابات در جمهوری اسلامی ایران است تا یکی از ابهام‌ها یا تردید‌های اساسی در نظام انتخاباتی کشور ارزیابی شود. یکی از مسائل مطرح‌شده این است که با توجه به ‌صراحت اصول قانون اساسی به‌ویژه اصل 60 برای مشخص کردن مقامات اصلی قوه مجریه در کشور و سازوکار تعیین اعضای شورای نگهبان، استقلال این مرجع در نظارت بر انتخابات، از اجزای اصلی قوه مجریه کامل و کافی نیست. پرسش‌های پژوهش عبارت‌اند از: 1. چگونه و تا چه حد شورای نگهبان به‌عنوان مرجع اصلی نظارت بر انتخابات در کشور، از قوه مجریه استقلال دارد؟ 2. راهکارهای مؤثر برای رفع کاستی‌های نظارت بر نظام انتخاباتی ایران چیست؟ با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی اسناد دولتی و ارزیابی دیدگاه‌های متفاوت صاحب‌نظران و متون حقوقی به آزمون فرضیه‌ای پرداخته می‌شود که بیان می‌کند سلامت انتخابات، رعایت حقوق انتخاب‌کنندگان و نامزدها به‌صورت حداکثری، به ویژگی‌های مرجع نظارت بر انتخابات (به‌ویژه میزان استقلال آن از قوه مجریه و بی‌طرفی مرجع نظارت) بستگی دارد. دستاورد‌های اصلی پژوهش حاضر، تبیین یکی از ریشه‌های بحران در نظام انتخاباتی کشور، کمک مؤثر به اصلاح نظام انتخابات در ایران و گسترش توسعه سیاسی در کشور خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
جمهوری اسلامی ایران؛ شورای نگهبان؛ نظارت بر انتخابات؛ نظام انتخاباتی؛ مقام رهبری
مراجع
الف) فارسی

  1.  آجرلو، اسماعیل. (1394) «شرح مبسوط قانون اساسی شرح اصل شصتم قانون اساسی،» پژوهشکده شورای نگهبان، معاونت پژوهشی، شماره مسلسل 130 . در: http://www.shora-rc.ir/Portal/file/?18951/Pogp940706-130.pdf 
  1. اطاعت، جواد. (1383، تابستان) «انتخابات و نظارت شورای نگهبان،» نشریه حقوق اساسی، 2، 2: 48-27.در:<http://ensani.ir/file/download/article/20100906154740-pdf>
  1. اطاعت، جواد. (1383) «نطق پیش از دستور در مجلس شورای اسلامی در 9 آذر 1380، دوره ششم، جلسه 165،» نشریه حقوق اساسی، 2: 32. در: http://ensani.ir/fa/article/4794
  1. آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان.(1396، آبان 3)مصوب شورای نگهبان در 22 تیر 1379. در: پایگاه خبری استخبار. https://www.ekhtebar.com
  2. بای، عبدالرضا؛ و دیگران. (1394) «بررسی تطبیقی تنوع عملکرد کشورها در خصوص فرآیند نظارت بر انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران و سایر کشورها،» فصلنامه مطالعات سیاسی، 27، 7: 193-163. در:http://jourm.iauaz.ac.ir/article_528979.html
  3. تاریخ ایرانی. (1396، آبان 17) «بازخوانی حمایت آیت‌الله جنتی از احمدی‌نژاد/ ریخته‌اند به جان دولت هر چه می‌خواهند می‌گویند، کور خواندند،» تاریخ ایرانی. کد خبر 725647. در: http://tarikhirani.ir/fa/search?query1396
  4. تقی‌زاده، جواد؛ طیبه کریم‌زاده شریف‌آباد. (1392، بهار و تابستان) «اصل برابری و نظارت قانونی بر اجرای انتخابات نهادهای سیاسی،» مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، 5، 148-25.https://jls.shirazu.ac.ir/article_1566_ceaac69f1193558b30c92c349aa6f072.pdf
  1. تقی‌زاده، جواد؛ سعید رضایی. (1390، اسفند) «بررسی نظارت شورای نگهبان بر انتخابات ریاست‌جمهوری با نگاهی به حقوق فرانسه،»نشریه حقوق اساسی، 8، 16: 66-43.در: http://www.asasimag.ir/article_104421.html
  2. تقی‌زاده، جواد. (1387) «انتخاب ریاست ‌جمهوری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،» مدرس علوم انسانی، 3، 12: 65-39. در:https://www.sid.ir/fa/journal/JournalListPaper.aspx?ID=23893 
  1. جعفری لنگرودی، محمد جعفر. (1378) مبسوط در ترمینولوژی حقوق. تهران، کتابخانه‌گنج دانش، ج 5.
  2. خاتمی، سید محمد. (1382، پائیز) «بررسی تحلیلی ایرادات شورای نگهبان به لایحه اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی،» نشریه حقوق اساسی، 10، 1: 377-327. در: http://ensani.ir/fa/article/journal-number/199
  1. خلج‌‌معصومی، امیر حسین. (1398، پاییز) «اصل بی‌طرفی در انتخابات از نگاه حقوق ایران،» فصلنامه مطالعات علوم اجتماعی، 5، 3: 22-13.در: http://www.uctjournals.com/farsi/archive/socials/1398/autumn/2.pdf
  2. خلجی، مهدی. (2020) «انتخابات 1400 ریاست‌ جمهوری ایران و تشدید کنترل رژیم،» جستارهای سیاست‌گذاری، (موسسه واشنگتن برای سیاست‌گذاری خاور نزدیک)، 89. در:
https://www.washingtoninstitute.org/fa/policy-analysis/antkhabat-1400-ryast-jmhwry-ayran-w-tshdyd-kntrl-rzhym

  1. خسروی، حسن. (1387) حقوق و انتخابات دمکراتیک. تهران، مجد.
  2. صادقی‌فسایی، سهیل؛ ایمان عرفان‌منش. ( 1394، بهار) «مبانی روش‌شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی، مورد مطالعه: تأثیرات مدرن شدن بر خانواده ایرانی،» راهبرد فرهنگ، 29: 91-61. در: http://www.jsfc.ir/article_15066.html
  3. طحان‌نظیف، هادی؛ کمال کدخدامرادی. (1398، زمستان) «آسیب‌شناسی نظام حقوقی حاکم بر فرایندهای نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی در پرتو سیاست‌های کلی انتخابات،» مطالعات حقوق عمومی، 49، 4: 1148-1127،<DOI:10.22059/JPLSQ.2019.256322.1722>.
  4. علینقی، امیرحسین. (1387) نظارت بر انتخابات و تشخیص صلاحیت داوطلبان. تهران: نی، چ 1.
  5. 18. فتاحی‌زفرقندی، علی. (1397) شورای نگهبان؛ نظارت بر انتخابات، تبیین و تحلیل صلاحیت شورای نگهبان در نظارت بر انتخابات و بررسی شبهات پیرامون آن. تهران: پژوهشکده شورای نگهبان. در: https://civilica.com/doc/1103729
  6. فلاح‌زاده، علی محمد. ( 1392، تیر 16) «ابعاد استقلال نهاد ناظر بر انتخابات با تأکید موردی بر شورای نگهبان،» سایت خبری شورای نگهبان، کد خبر 3228. در: https://www.shora-gc.ir/fa/news/3228  
  1. قانون‏ اساسی‏ جمهوری اسلامی ایران. (بی‌تا) سامانه قوانین و مقررات، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. در: https://rc.majlis.ir/fa/content/iran_constitution
  2. قائدی، محمدرضا؛علیرضا گلشنی.(1395، اردیبهشت) «روش تحلیل محتوا، از کمی‌گرایی تا کیفی‌گرایی،» فصلنامه روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 7، 23: 82-57. در: http://jpmm.marvdasht.iau.ir/article_1905.html
  3. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. (1364، تیر 5)«قانون انتخابات ریاست‌جمهوری اسلامی ایران،» مصوبات مجلس شورا، دوره 2، ماده 94: 174. در: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/91088
23.کروبی، مهدی. (1388) «نامه مهدی کروبی به احمد جنتی،» سحام نیوز، ارگان خبری حزب اعتماد ملی. در: دویچه‌وله فارسی https://www.dw.com/fa-ir/5849107

24.محمدی‌فر، غلامرضا. (1387) «نگاهی به کاربردهای روش تحلیل محتوا،» پیام پژوهش، 88، 8: 31-26. در:https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=251751

  1. مرتضایی، سید احمد. (1387، بهمن) «پیشینه و ادلّه نظارت استصوابی شورای نگهبان،»فصلنامه معرفت(سامانه نشریات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)) 17، 134: 65. در: http://marifat.nashriyat.ir/node/623 
  2. موسوی‌بجنوردی، سیدمحمد؛ افتخار دانش‌پور. (1390) «بررسی فقهیحقوقی جایگاه شورای نگهبان در نظام،جمهوری اسلامی ایران و نحوه نظارت آن بر قوانین و مقررات،» پژوهشنامه متین، 53، 13: 73-52. در: https://elmnet.ir/account/login?returnUrl=
  3. نیکو نهاد، حامد؛ زینب عساکره. (1398، اسفند) «گستره و اقتضائات نظارت استصوابی بر انتخابات در نظرات شورای نگهبان؛ با تأکید بر انتخابات مجلس شورای اسلامی،» فصلنامه دانش حقوق عمومی، 8، 26:24-1. در: http://mag.shora-rc.ir/article_182.html
  4. وکالت آنلاین. (1389، تیر 29) «مصاحبه با دکتر سید محمد هاشمی: اقتضای جایگاه نظارتی شورای نگهبان بی‌طرفی کامل است،» پایگاه اینترنتی وکالت آنلاین. در: https://www.vekalatonline.ir/articles/1751
  5. هاشمی، سیدمحمد. (1382) «نظارت شورای نگهبان انضباطی است، نه استصوابی و نه استطلاعی،» مدرس علوم انسانی، 7، 4: 190-179. در:http://ensani.ir/file/download/article/20120413144524-2172-303.pdf
  1. یاوری، اسدالله. (1396، بهمن) «بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات توسط شورای نگهبان: تأملی دیگر،» فصلنامه تحقیقات حقوقی، 20، 80:237-213،   <DOI:1022034/JLR.2018.111274.1050>.
  1. یار‌ارشدی، علی. (1385، اسفند) «نظارت شورای نگهبان بر انتخابات، استصوابی یا استطلاعی؟» نشریه حقوق اساسی، 3، 6: 43-27. در: http://www.asasimag.ir/article_105361.html
ب) انگلیسی

  1. ACE Electoral Knowledge (2022) “Election Observation,” ACE Project, 1998-2022. Available at: https://aceproject.org/main/english/ po/poa03.htm (Accessed 18 January 2022).
  2. Hyde, Susan D.; and Kevin Pallister. (2015) “Election Administration, Election Observation, and Election Quality,” in Jennifer Gandhi and Rubén Ruiz-Rufino, eds. Routledge Handbook of Comparative Political Institutions, 240-257.Available at: https://www.routledgehandbooks.com (Accessed 2 February 2021).
  3. Carter Center. (2014) “Election Obligations and Standards, a Carter Center Assessment Manual,” org. Available at: https://www.cartercenter. org/resources/pdfs/peace/democracy/cc-oes-handbook-10172014.pdf (Accessed 20 February 2021).
  4. Eisenstadt, Todd A. (2002) “Measuring Electoral Court Failure in Democratizing Mexico,” International Political Science Review 23, 1: 47-68. Available at: http://www.jstor.org/stable/1601410 (Accessed 2 February 2021).
  5. Gerardo, Munck; and Jay Verkuilen. (2002). “Conceptualizing and Measuring Democracy: Evaluating Alternative Indices,” Comparative Political Studies 35, 1: 5-34, <DOI:1177/001041400203500101>.
  6. National Democratic Institute for International Affairs (NDI). (1995) How Domestic Organizations Monitor Elections: An A-to-Z Guide. Washington DC: Available at: https://Domestic-Election-Monitoring-AtoZ-ENG.pdf (Accessed20 February 2021).
  7. Venice Commission. (2012, June) “Declaration of Global Principles for Non-Partisan Election Observation and Monitoring by Citizen Organizations and Code of Conduct for Non-Partisan Citizen Election Observers and Monitors,” coe.int. Available at: https://www.venice.coe.int/webforms/documents/? pdf=CDL-AD(2012)018-e (Accessed 24 February 2021).
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,156
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 399


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب