پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,192,028 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,939,941 |
عیش یا عشق؟(بررسی مهمترین ویژگیهای عشق در تغزلهای فرخی سیستانی) | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 7، دوره 13، شماره 1، خرداد 1402، صفحه 93-111 اصل مقاله (528.87 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2022.338533.1086 | ||
| نویسنده | ||
| حسین حسن رضایی* | ||
| گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889 – 14665، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| «عشق» یکی از پربسامدترین واژه‌ها در ادبیات ایران و جهان است؛ ازآنجاکه بیشتر انسان‌‌ها آن را تجربه می‌‌کنند، یکی از مضامین رایج هنر و ادبیات، عشق است. ادبیات فارسی نیز از همان آغاز تا به امروز، در قالب‌‌هایی چون مثنوی و غزل و داستان، به توصیفِ عشق پرداخته‌است. شاعران ایرانی، قبل از «غزل» از «تغزل» قصاید برای بیان عاطفۀ عشق بهره برده‌‌اند. شاعران قصیده‌‌سرا، در تغزل به موضوعات مختلفی مانند توصیف طبیعت و جوانی و باده پرداخته‌‌اند، اما عشق، یکی از مهمترین مضامین تغزل، به‌خصوص در قصاید فرخی سیستانی، است. از میان شاعران سبک خراسانی، فرخی سیستانی تغزلهای عاشقانۀ بیشتری دارد؛ ازاین‌رو بیش از شاعران هم‌‌عصر خود، به عاشقانه‌‌سرایی معروف است. با توجه به این عوامل، مقالۀ حاضر می‌‌کوشد جنبه‌‌های مختلف عشق را در تغزلهای فرخی سیستانی بررسی کند. ابتدا رابطۀ عشق با ادبیات، جایگاه فرخی در شعر غنایی فارسی و تأثیر ارتباط با دربار و آسیبی که این موضوع بر ساختار شعر عاشقانۀ فرخی وارد کرده، یعنی ترجیح ممدوح بر معشوق، بیان شده‌است. سپس «ترکنژاد» بودن معشوق و وظیفۀ دوگانۀ او، لشکری و دلبری، بررسی شده‌است. شاهدبازی یا امردبازی و علل آن، موضوع بررسی بعدی است. در ادامه، تقلیل عشق در تغزلهای فرخی به میل جنسی صِرف و گاه حتی گرایش آن به سمت برخی انحراف‌‌های جنسی، همچون اعتیاد جنسی، واکاوی شده‌است. مقاله با ذکر دیگر ویژگیهای مهم عشق در شعر و عصر فرخی، همچون وقوع‌‌گویی، نگاه خردگرایانه به عشق، سادگی زبان و اندیشه به پایان می‌‌رسد. مقالۀ حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی نوشته شده، نتیجه می‌‌گیرد که فرخی در تغزل‌‌هایش، به تأثیر از عوامل شخصی و سیاسی ـ اجتماعی، همچون داشتن طبع جوان و لذت‌‌گرا، تنعّم و رفاه اقتصادی، وفور زیبارویان ترکنژاد و «مرسوم بودن» شاهدبازی در آن دوره، بیشتر بیان‌‌کنندۀ عشق جسمانی و شادکام و برخوردار و مذکر بوده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرخی سیستانی؛ تغزل؛ ویژگیهای عشق؛ معشوق؛ ترکنژاد؛ مذکر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Revelry or love? (Study of the most important characteristics of love in Farrokhi Sistani's Tashbib poems) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| hossein hassanrezaei | ||
| Assistant Professor in Department of Persian Language and Literature, Farhangian University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| "love" is one of the most frequent words, in Iran and world literature. Because most people, experience love, One of the most common themes in art and literature is love. Persian literature, from the beginning until today, has expressed the love in forms such as Couplet-poem, Ghazel, story. Persian literature before the form of "lyric" has used "Tashbib" of ode’s to express the emotion of love. Although the poets of odes have written about various topics such as description of nature, youth, wind, etc., but "love" is one of the most important themes of odes, especially in Farrokhi Sistani's odes. Among Khorasani style poets, Farrokhi Sistani has more romantic Tashbib poems And more than other poets of this era, is known as tashbib poetry. Considering these factors, the present article try to examines different aspects of love in Farokhi's tashbib poems. First, The relationship between love and literatur, Farrokhi's position in Persian lyrical poetry, the effect of relationship with the court on praised’s preference for the beloved expressed. Then, the "Turkic race" of the beloved and his dual duty, military and charming, is examined. Pederasty and pedophilia and its causes are the subject of the next study. In the following, the reduction of love to mere sexual desire and sometimes even its tendency towards sexual deviations such as sexual addiction in Farrokhi's tashbib poems has been studied. The article ends with mentioning other important features of love in this period, such as realism, rationalistic view to love, simplicity of language and thought. The present article, which is written by descriptive-analytical method, In the end, concludes that Farrokhi, in his tashbib poems, expresses physically, happily, pederasty and hedonistically love, under the influence of personal and political-socio factors, such as hedonistic nature, luxury and prosperity, the abundance of Turkish beauties and the "tradition" of pedophilia in that period. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Farrokhi Sistani, Tashbib, characteristics of love, Turkish race beloved | ||
| مراجع | ||
|
منابع
آلندی، رنه (1378)، عشق، ترجمۀ جلال ستاری، چاپ 2، تهران، توس.
اسلامی ندوشن، محمدعلی (1374)، «گذشتگان عشق را چگونه می‌‌دیده‌‌اند؟»، فصلنامۀ هستی، سال 3، شمارۀ 1، صفحات 125ـ141.
انوشه، حسن (1376)، فرهنگ‌‌نامۀ ادبی فارسی، جلد 2، چاپ 1، تهران، سازمان چاپ و انتشارات.
بارون، رابرت و دیگران (1388)، روانشناسی اجتماعی، ترجمۀ یوسف کریمی، چاپ 1، تهران، روان.
برتنس، هانس (1384)، مبانی نظریۀ ادبی، ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، چاپ 1، تهران، ماهی.
برونو، فرانک (1370)، فرهنگ توصیفی اصطلاحات روانشناسی، ترجمۀ فرزانه طاهری، چاپ 1، تهران، طرح نو.
پورافکاری، نصرت الله (1382)، فرهنگ جامع دوجلدی روانشناسی ـ روانپزشکی، چاپ 4، تهران، فرهنگ معاصر.
پورنامداریان، تقی (1380)، در سایۀ آفتاب، چاپ 1، تهران، سخن.
توحیدی، نیره (1372)، «بازنگری در قلمرو جنسیت (بررسی کتاب معایب‌الرجال نوشتۀ بی‌بی‌خانم استرآبادی)»، فصلنامۀ ایران‌نامه، سال 12، شمارۀ 1 (پیاپی 45)، صفحات 205ـ217.
جرجانی، سید اسماعیل (2535)، ذخیرۀ خوارزمشاهی، به کوشش علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
حافظ، شمس‌الدین محمد (1399)، دیوان حافظ، به تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، به اهتمام عبدالکریم جربزه‌‌دار، چاپ 9، تهران، اساطیر.
عنصری، ابوالقاسم حسن بن احمد (1363)، دیوان عنصری، به تصحیح سیدمحمد دبیرسیاقی، چاپ 2، تهران، کتابخانۀ سنایی.
کریمی حکاک، احمد (2004/1383)، «اسطرلاب اسرار خدا: عشق در ادب کلاسیک فارسی»، سخنرانی در سمینار «انسان و عشق»، برگزارشده در لس‌آنجلس (هتل مریات) به همت مرکز بهزیستی بورلی هیلز، 2 و 3 و 4 ژانویۀ 2004.
خالقی مطلق، جلال (1375)، «تن‌‌کامه‌‌سرایی در ادب فارسی»، فصلنامۀ ایرانشناسی، سال 8، شمارۀ 1 (پیاپی 29)، صفحات 15ـ54.
دانشور، سیمین (1389)، علم‌الجمال و جمال در ادب فارسی، چاپ 1، تهران، قطره.
دایر، دایانا (1384)، روانشناسی عشق، ترجمۀ مهدی فتحی، چاپ 1، مشهد، نی‌نگار و مرندیز.
دورانت، ویل (1377)، لذات فلسفه، ترجمۀ عباس زریاب خویی، چاپ 15، تهران، علمی و فرهنگی.
دهقانی، محمد (1387)، وسوسۀ عاشقی، چاپ 1، تهران، جوانۀ رشد.
ذاکری‌‌کیش، امید (1398)، «مؤلفه‌‌های زبان غنایی در تغزلات فرخی سیستانی»، متن‌‌شناسی ادب فارسی، سال 55 (دورۀ جدید سال 11)، شمارۀ 2 (پیاپی 42)، صفحات 95ـ109.
ـــــــــــــــــــــ (1400)، «تحلیل جامعه‌‌شناختی ضعف صمیمیت عاطفی در تغزلات غنایی فرخی سیستانی»، فنون ادبی، سال 13، شمارۀ 1 (پیاپی 34)، صفحات 169ـ186.
زرین‌‌کوب، عبدالحسین (1374)، با کاروان حله، چاپ 9، تهران، علمی.
شبلی نعمانی (1363)، شعر العجم، ترجمۀ سیدمحمدتقی فخرداعی گیلانی، 5 مجلد در دو جلد، چاپ 2، تهران، دنیای کتاب.
شمیسا، سیروس (1373)، سیر غزل در شعر فارسی، چاپ 4، تهران، فردوس.
ـــــــــــــــــــــ (1381)، شاهدبازی در ادبیات فارسی، چاپ 1، تهران، فردوس.
صفا، ذبیح‌الله (1373)، تاریخ ادبیات در ایران، چاپ 13، تهران، فردوس.
ـــــــــــــــــ (1330)، اخوان‌الصفا، تهران، دانشگاه تهران.
صورتگر، لطفعلی (1314)، «عشق در ادبیات (قسمت اول)»، ماهنامۀ مهر، سال 3، شمارۀ 3، صفحات 228ـ333.
عبید زاکانی (نظام‌الدین عبیدالله) (1332)، کلیات عبیدزاکانی [شامل قصاید، غزلیات، قطعات، رباعیات و عشاق‌نامه]، با تصحیح و مقدمه عباس اقبال آشتیانی، تهران، از نشریات مجلۀ ارمغان.
عنصرالمعالی کیکاوس (ابن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر) (1375)، قابوس‌نامه، به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی، چاپ 8، تهران، علمی و فرهنگی.
عوفی، محمد (1389)، لباب الالباب، به تصحیح ادوارد جی. براون، با مقدمۀ محمد قزوینی و تصحیحات جدید و حواشی سعید نفیسی، چاپ 1، تهران، هرمس.
فتوحی، محمود (1395)، صد سال عشق مجازی (مکتب وقوع و طرز واسوخت در شعر فارسی قرن دهم)، چاپ 1، تهران، سخن.
فرخی سیستانی (ابوالحسن علی بن جولوغ) (1371)، دیوان فرخی سیستانی، به کوشش محمد دبیرسیاقی، چاپ 4، تهران، زوار.
فروم، اریک (1387)، هنر عشق ورزیدن، ترجمۀ پوری سلطانی، چاپ 26، تهران، مروارید.
فیروزآبادی، علی (1387)، عشق، چاپ 1، شیراز، نوید شیراز.
فیست، جس؛ فیست، گریگوری جی (1388)، نظریه‌‌های شخصیت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، چاپ 4، تهران، روان.
قوام،ابوالقاسم (1376)، سیمای معشوق در غزل فارسی، پایان‌نامۀ دکتری دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه تهران.
کاپلان و سادوک (1382)، خلاصۀ روانپزشکی، چاپ 1، جلد 2، ترجمۀ حسن رفیعی و خسرو سبحانیان، تهران، ارجمند.
لپ، ایناس (1369)، روانشناسی عشق ورزیدن، ترجمۀ کاظم سامی و محمود ریاضی، چاپ 4، تهران، چاپخش.
مارسل فرانسوی (بی تا)، تاریخ عشق، ترجمۀ اسدالله اشتری، بی جا، ح. دانشسار.
مختاری ، محمد (1378)، هفتاد سال عاشقانه، چاپ 1، تهران، تیراژه.
مدی، ارژنگ (1371)، عشق در ادب فارسی، چاپ 1، تهران، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).
معزی، محمد بن عبدالملک نیشابوری (1318)، دیوان (متضمن قصاید،غزلیات و مقطعات)، به سعی و اهتمام عباس اقبال، تهران، کتابفروشی اسلامیه.
نوذری، گیتی (2004/1383)، «شراب عشق و هستی در جام ژن»، سخنرانی در سمینار «انسان و عشق»، برگزارشده در لس‌آنجلس (هتل مریات) به همت مرکز بهزیستی بورلی هیلز، روزهای 2 و 3 و 4 ژانویۀ 2004.
یوسفی، غلامحسین (1372)، برگ‌‌هایی در آغوش باد، چاپ 2، جلد 1، تهران، علمی.
ــــــــــــــــــــــــــ (1373)، فرخی سیستانی (بحثی در شرح احوال و روزگار و شعر او)، چاپ 4، تهران، علمی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 546 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 539 |
||