تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,114,874 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,218,756 |
تحلیل حساسیت تبخیر-تعرق مرجع به پارامترهای هواشناسی (مطالعه موردی: ایستگاههای سینوپتیک استان یزد) | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
دوره 53، شماره 2، اردیبهشت 1401، صفحه 287-303 اصل مقاله (1.72 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2022.338161.669199 | ||
نویسندگان | ||
بیتا مروج الاحکامی* 1؛ نیاز علی ابراهیمی پاک2؛ آرش تافته3؛ سیدنرگس حسینی4 | ||
1استادیار، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران. | ||
2دانشیار، بخش آبیاری و فیزیک خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. | ||
3استادیار، بخش آبیاری و فیزیک خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران | ||
4محقق، بخش آبیاری و فیزیک خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. | ||
چکیده | ||
به دلیل بحران کمی و کیفی آب در استان یزد و لزوم تخمین دقیق نیاز آبی گیاهان، تحلیل حساسیت تبخیر-تعرق مرجع به پارامترهای هواشناسی امری ضروری است. به این منظور در این مطالعه تأثیر تغییرات پارامترهای هواشناسی بر تغییرات تبخیر-تعرق مرجع (تخمینی با استفاده از معادله فائو پنمن مانتیث) در ایستگاههای هواشناسی متفاوت استان یزد مورد بررسی قرار گرفت. دادههای هواشناسی بین سالهای 1380 تا 1399، شامل دما، رطوبت، سرعت باد و مجموع ساعات آفتابی در محدوده 20± درصد تغییر داده شدند. بر اساس نتایج این مطالعه در هر سه مقیاس سالانه، فصلی و ماهانه پارامترهای سرعت باد، دمای بیشینه و ساعات آفتابی بهعنوان مهمترین پارامترهای مؤثر بر تبخیر-تعرق مرجع هستند. ضریب حساسیت تبخیر-تعرق مرجع سالانه نسبت به تغییر 20 درصدی هر یک از پارامترهای سرعت باد، بیشینه دما و ساعات آفتابی به ترتیب در محدوده (32/0-46/0)، (27/0-34/0)و (12/0-2/0) به دست آمد. بهطورکلی در مقیاس فصلی بیشترین تأثیرگذاری پارامتر سرعت باد بر تبخیر-تعرق مرجع در فصل تابستان و بیشترین تأثیرگذاری پارامتر بیشینه دما بر تبخیر-تعرق مرجع در فصل بهار و پاییز بود. در ماههای آبان تا فروردین بیشترین حساسیت تبخیر-تعرق مرجع به ترتیب به پارامترهای بیشینه دما، سرعت باد و ساعات آفتابی و در ماههای اردیبهشت تا مهر به ترتیب به پارامترهای سرعت باد، بیشینه دما و ساعات آفتابی بود. بر اساس نتایج این مطالعه در مقیاس ماهانه ضریب حساسیت تبخیر-تعرق مرجع به پارامتر سرعت باد در ایستگاههای با ارتفاع کمتر، بیشتر است. همچنین تغییر ارتفاع ایستگاههای هواشناسی مورد بررسی در حساسیت تبخیر-تعرق مرجع به سرعت باد در مقیاس سالانه و فصلی مؤثر بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
نیاز آبی؛ تغییر اقلیم؛ تبخیرتعرق | ||
مراجع | ||
Alijani, B. (2002). Synoptic climatology. (1st ed.). Tehran, Samt Publication. (In Farsi) Allen, R.G., Pereira, L. S., Raes, D. and Smith, M. (1998). Crop Evapotranspiration (Guidelines for Computing Crop Water Requirements). FAO Irrigation and Drainage Paper No.56. FAO: Rome, Italy. Attari, M. and Taheri, B.(2016). Hydrology. (1th ed.). Tehran. Simaye danesh. (In Farsi) Bakhtiari, B. and. Liaghat, A.M. (2011).Seasonal sensitivity analysis for climatic variables of ASCE Penman- Monteith model in a semi-arid climate. Journal of Agricultural Science and Technology,13, 1135-1145. Bois B., Pieri, P., Leeuwen, C., wold, L., Huard, F., Gaudillere, J. and Saur, E. (2007). Using remotely sensed solar radiation data for reference evapotranspiration estimation at a daily time step. Agricultural and Forest Meteorology, 148(4), 619-630. Cheng, W., Xi, H. and Celestin, S. (2021). Application of geodetector in sensitivity analysis of reference crop evapotranspiration spatial changes in Northwest China. Sciences in Cold and Arid Regions, 13(4), 314-325. Dinpajooh, Y. (2011). Temporal Trend Analysis Of Reference Crop Evapotranspiration (Case Study: Hamedan Station). Geographic Space, 11 (34), 260 To 286. Dinpashoh, Y., Jhajharia, D., Fakheri-Fard, A., Singh, V.P. and Kahya. E. (2011). Trends in reference crop evapotranspiration over Iran. Journal of Hydrology, 399(3-4), 422-33. Dinpashoh, Y. and Sharifi, A. R. (2012). Sensitivity of Reference Crop Evapotranspiration to Changes in Meteorological Parameters (Case study: Sanandaj and Sabzevar). Soil and Water Science, 23(3), 25-43. (In Farsi) Dinpashoh, Y., Jahanbakhsh Asi, S. and Foroughi, M. (2019). Sensitivity analysis of reference crop evapotranspiration to change in meteorological parameters in north-west and west of Iran. Journal of Water and Soil Resources Conservation, 8(2), 1-15. (In Farsi) Dong, Q., Wang, W., Shao, Q., Xing, W., Ding, Y., Fu, J. (2019). The response of reference evapotranspiration to climate change in Xinjiang, China: historical changes, driving forces, and future projections. International Journal of Climatology, 40, 235–254. Fang, M. (2021). Variations and Sensitivity Analysis of Reference Evapotranspiration During 2010-2019 in the Zhangye Farmland Oasis, Northwest China, Research Square, https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-831426/v1 Ghiami-Shomami, F., Kawasaki, K., Leonardo, Shinoda, S. and Fan, Y. (2019). Sensitivity of potential evapotranspiration to climate factors in forested mountainous watersheds. Hydrological Research Letters, 13(3),41-48. Gong, L, Chong-yu, X., Deliang, C., Sven, H. and Yongqin, D. C. (2006). Sensitivity of the Penman–Monteith reference evapotranspiration to key climatic variables in the Changjiang (Yangtze River) basin, Journal of Hydrology, 329, 620– 629. Hu, S., Gao, R. , Zhang, T., Bai, P. and Zhang, R.(2021). Spatio-temporal variation of reference evapotranspiration and Its climatic drivers over the Tibetan Plateau during 1970–2018. Applied Sciences, 11, 1-14. Jerszurki, D., Moretti de Souza, J. L. and de Carvalho Ramos Silva, L. (2019). Sensitivity of ASCE-Penman–Monteith reference evapotranspiration under different climate types in Brazil. Climate Dynamics, 1-14. Jianga, S., Lianga, C., Cuia, N., Zhaoa, L., Dub, T., Huc, X., Fenga, Y., Guana, J. and Fenga, Y. (2019). Impacts of climatic variables on reference evapotranspiration during growing season in Southwest China. Agricultural Water Management, 216, 365-378. Kang, T., Li, Z. and Gao, Y. (2021). Spatiotemporal Variations of Reference Evapotranspiration and Its Determining Climatic Factors in the Taihang Mountains, China. Water, 13, 1-22. Khadempour, F., Bakhtiari, B. and Golestani, S. (2017). Sensitivity Analysis of FAO Penman-Monteith Model in Daily Reference Evapotranspiration Estimation and Zoning Sensitivity Coefficients across Iran. Journal of Water and Soil, 31(4), 1049-1059. (In Farsi) Majozi, N. P., Mannaerts, C. M., Ramoelo, A., Mathieu, R. and Verhoef, W. (2021). Uncertainty and Sensitivity Analysis of a Remote-Sensing-Based Penman–Monteith Model to Meteorological and Land Surface Input Variables. Remote sensing, 1-18. https://doi.org/10.3390/rs13050882. Makari, M., Ghahraman, B. and Sanaeinejad, S. H. (2015). Sensitivity Analysis of ETo for Five Current Models Using Monte-Carlo Simulation Case study: Bojnourd Synoptic Station. Journal of Water and Soil, 28(6), 1126-1136.(In Farsi) Msaudian, A. (2003), Geographical distribution of precipitation in Iran the factanalysis rotation, Journal of Geography and development, 1(1), 79-89. Mosaedi, A., Ghabaei Sough, M., Sadeghi., S. H., Mooshakhian, Y Bannayan, M. (2016). Sensitivity analysis of monthly reference crop evapotranspiration trends in Iran: a qualitative approach. Theoretical and Applied Climatology,1-17, DOI: 10.1007/s00704-016-1740-y. Mubialiwo, A., Onyutha, C., Abebe, A. (2020). Historical rainfall and evapotranspiration changes over mpologoma catchment in Uganda, hindawi. Advances in Meteorology,1- 19. https://doi.org/10.1155/2020/8870935. Ndiaye, P. M., Bodian,A., Diop, L., Dezetter, A., Guilpart, E., Deme, A., Ogilvie, A. (2021). Future trend and sensitivity analysis of evapotranspiration in the Senegal River Basin. Journal of Hydrology, 35,1-23. Rahimian, M. H., Haji Hosseini, A., Spress, R. and Beyrami, H. (2018).Compilation of Agricultural Water Productivity Document in Yazd Province. National Salinity Research Center, Number 53298. (In Farsi) Rahimikhoob, H., Sohrabi, T. and Delshad, M. (2021). Sensitivity Analysis of Reference Crop Evapotranspiration Estimation Methods to Meteorological Factors in Greenhouse Conditions. Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 2(15), 307-315. (In Farsi) Shirmohammadi –Aliakbarkhani, Z. and Saberali, S. F. (2021). Sensitivity Analysis of the Reference Evapotranspiration to Meteorological Parameters in Khorasan Razavi Province. Journal of Watershed Management Research, 12(23), 260-272. (In Farsi) Talebi, A., Poormohammadi, S., Rahimian, M.H. (2010). Investigation Of Effective Factors On Reference Evapotranspiration Using Sensitivity Analysis Of Fao-Penman-Monteith Equation (Case-Study: Yazd, Tabas And Marvast Stations). Physical Geography Research Quarterly, 73, 97-110. (In Farsi). Tran, H. Q. (2021). Sensitivity analysis for effect of changes in input data on hydrological parameters and water balance components in the catchment area of Hungarian lowland. Journal of Environmental Geography, 14 (3–4), 1–13. Xie, R. and Wang, A.(2020). Comparison of Ten Potential Evapotranspiration Models and Their Attribution Analyses for Ten Chinese Drainage Basins. Advances in Atmospheric Sciences, 37, 959–974. Yang, Y., Chen, R., Song, Y., Han, C., Liu, J. and Liu, Z. (2019). Sensitivity of potential evapotranspiration to meteorological factors and their elevational gradients in the Qilian Mountains,northwestern China. Journal of Hydrology, 568, 147 -159 Zhang, X., Kang, S,. Zhang, L. and Lu, J. (2010). Spatial variation of climatology monthly crop reference evapotranspiration and sensitivity coefficients in Shiyang river basin of northwest China. Agriculture Water Management, 97, 1506-1516. Zhang, X., Xiao, W., Wang, Y., Wang, Y., Kang, M., Wang, H. and Huang, Y. (2020). Sensitivity analysis of potential evapotranspiration to key climatic factors in the Shiyang River Basin. Journal of Water and Climate Change, 1-10.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 427 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 308 |