
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,222,758 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,052,913 |
تقارن تاریخی ایده رویکرد و پارادایم در چیستی علوم انسانی | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
مقاله 3، دوره 12، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 49-79 اصل مقاله (763.85 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2022.332654.1488 | ||
نویسندگان | ||
هادی موسوی* 1؛ سید حمید رضا حسنی2؛ علیرضا محمدی فرد3 | ||
1پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
2هیت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
3پژوهشگر گروه فلسفه علوم انسانی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
چکیده | ||
در قرن اخیر دو کتاب «اقتصادنا» از شهیدصدر و «ساختار انقلابهای علمی» از کوهن، وارد فضای علمی شدند که یکی مستقیماً فلسفه علمی است و دیگری در پایه مباحث اقتصادی، رویکردی فلسفه علمی دارد. در جامعه جهانی، کتاب کوهن یکی از کتابهای فلسفه علمی رسمی محسوب شد، و از نظریات او برای تحلیل جریانهای علمی استفاده شد، تا جایی که واژه پارادایم بهعنوان واژهای همهگیر بر سر زبانها افتاد؛ اما کتاب اقتصادنا با وجود ارائه دیدگاهها و تحلیلهای فراوان فلسفه علمی چنین موقعیتی پیدا نکرد. شناسایی دیدگاههای فلسفه علمیِ پنهانمانده برای جوامع علمی که باوجود غنای معرفتی و اجتماعی، کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند، میتواند سطح آگاهی جامعه علمی و نظریات بدیل در حوزههای مختلف دانش را افزایش دهد. در اینراستا، مقاله حاضر نشان میدهد که چگونه مؤلفههای یک فلسفه علم تمامعیار رئالیستی در اقتصادنا حضور دارد؛ مؤلفههایی که موجب میشود دیدگاه موجود در اقتصادنا در عین دارا بودن بسیاری از نقاط قوت نظریه پارادایمهای کوهن، گرفتار مسئله نسبیتگرایی نشود. همچنین این دیدگاه میتواند موجبات این را فراهم سازد که قیاسناپذیری پارادایمی که در دیدگاه کوهن وجود دارد مانعی برای گفتگوی میان اندیشهها، نباشد. این امر از طریق مقایسه نظریات علمشناختی شهیدصدر در اقتصادنا و کوهن در ساختار انقلابهای علمی به انجام میرسد. | ||
کلیدواژهها | ||
"اقتصادنا"؛ " فلسفه علوم انسانی"؛ "انقلابهای علمی"؛ "فلسفه علم"؛ "شهیدصدر"؛ "توماس کوهن" | ||
مراجع | ||
فهرست منابعآنتونی، گیدنز (1396)، ساخت جامعه، اکبر احمدی، تهران: علم.
چالمرز، آلن اف (1390)، چیستی علم (درآمدی بر مکاتب علمشناسی فلسفی)، سعید زیباکلام، تهران: سمت.
حسنی، سیدحمیدرضا، علیپور، مهدی (1389)، درنگی در معناشناسی و ماهیتشناسی تحلیلی واژه پارادایم، روششناسی علوم انسانی، ش 63، ص 77-96.
صدر، سید محمد باقر (1348)، اقتصاد ما، مترجم: محمدکاظم موسوی، تهران: انتشارات اسلامی.
ــــــــــــــــــــ (1433)، اقتصادنا، قم: مرکز الابحاث و الدراسات التخصّصیة للشهید الصدر.
کوهن، توماس ساموئل (1389)، ساختار انقلابهای علمی، مترجم: سعید زیباکلام، تهران: سمت.
ــــــــــــــــــــ (1397)، تنش جوهری، مترجم: علی اردستانی، تهران: نگاه معاصر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 542 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 438 |