پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,682,693 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,912,323 |
تحلیل شخصیّت رستم با تأکید بر مکتب وظیفهگرایی کانت | ||
| ادب فارسی | ||
| دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 28، اسفند 1400، صفحه 197-215 اصل مقاله (672.94 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2022.331755.1967 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه حاجی رحیمی* 1؛ سلمان رحیمی2 | ||
| 1دانش‌آموختۀ دکتری ادبیّات حماسی دانشگاه قم | ||
| 2دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مازندران | ||
| چکیده | ||
| در فلسفۀ اخلاق، معیار ارزش‌گذاری و سنجش افعالِ اخلاقی یکی از مباحث برجسته است. ایمانوئل کانت، فیسلوف آلمانی، معتقد است تنها فعلی واجد ارزش اخلاقی است که مطابق با تکلیف باشد و فاعل هیچ‌گونه انگیزۀ دیگری غیر از عمل به وظیفه نداشته باشد. برای فهم اینکه چه عملی مطابق با وظیفه است، باید به امر مطلق مراجعه کرد. مراد از امر مطلق که تمام وظایف اخلاقی ما را مشخّص و معیّن می‌کند، این است که می‌گوید بنا بر آن قاعدهای عمل کنید که بتوانید هم‌زمان اراده کنید که آن قاعده، قانونی جهان‌شمول شود. کانت امر مطلق را حکم بدیهی عقل عملی می‌داند. از آنجا که این امر مطلق است، احکام به دست آمده از آن نیز مطلق خواهد بود. رستم، شخصیّت آرمانی شاهنامه در تمام عرصههای زندگی، هماره به انجام تکلیف و اجرای عدالت و داد توجّه داشت و برای رسیدن به اهداف متعالی، از ابزارها و روشهای غیر اخلاقی استفاده نکرد. با توجّه به شاهنامه، گزارههای متعدّدی دال بر وظیفهگرایی اخلاق در مکتب اخلاقی رستم به چشم میخورد. نگارندگان در پژوهش حاضر که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است، به این نتیجه رسیده‌اند که شخصیّت رستم با برخی از شاخصهای مکتب وظیفه‌گرای اخلاقی کانت همسویی و ارتباط تنگاتنگ دارد؛ این شاخصها عبارت‌اند از: تکالیف انسان نسبت به خود، تکلیف انسان نسبت به دیگران، تکالیفی که نسبت به طبقات خاصّ از افراد مطرح است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مکتب وظیفهگرایی؛ کانت؛ رستم؛ امر مطلق؛ عقل عملی | ||
| مراجع | ||
|
اسلامی ندوشن، محمّدعلی، زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، شرکت سهامی انتشار، چاپ نهم، تهران 1385.
اونی، بروس، نظریّۀ اخلاقی کانت، ترجمۀ علیرضا آل بویه، بوستان کتاب، قم 1381.
پرهام، باقر، با نگاه فردوسی؛ مبانی نقد خرد سیاسی در ایران، نشر مرکز، تهران 1377.
حمیدیان، سعید، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، نشر مرکز، تهران 1372.
راس، دبلیودیوید، شرحی بر تأسیس مابعدالطبیعۀ اخلاق کانت، ترجمۀ محمّدحسین کمالی‌نژاد، حکمت، تهران 1376.
سالیوان، راجر، اخلاق در فلسفۀ کانت، ترجمۀ عزتاللّه فولادوند، طرح نو، تهران 1380.
ستّاری، رضا و همکاران، «شخصیّت رستم بر اساس داستان رستم و اسفندیار در شاهنامه و نظریّۀ خودشکوفایی آبراهام مزلو»، متن‌پژوهی ادبی، دورۀ 19، ش 64، ص 83-109، 1394.
سرکاراتی، بهمن، سایههای شکار شده، طهوری، چاپ دوّم، تهران 1385.
صادقی، مریم، «تحلیل شخصیّت رستم در نبرد با سهراب»، مطالعات نقد ادبی، دورۀ 7، ش 27، ص 1-17، 1391.
فردوسی، شاهنامه، چاپ جلال خالقیمطلق، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، تهران 1386.
کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه، ترجمۀ اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، ج 6، سروش، چاپ دوم، تهران 1375.
کانت، امانوئل (1)، بنیاد مابعدالطبیعۀ اخلاق، ترجمۀ حمید عنایت و علی قیصری، خوارزمی، تهران 1369.
ــــــــــــــ (2)، درسهای فلسفۀ اخلاق، ترجمۀ منوچهر صانعی درّه‌بیدی، نقش و نگار، تهران 1378.
ــــــــــــــ (3)، مابعدالطبیعۀ اخلاق: مبانی مابعدالطبیعی تعلیم فضیلت، ترجمۀ منوچهر صانعی درّه‌بیدی، نقش و نگار، تهران 1380.
کمالیبانیانی، مهدیرضا و میرجلالالدّین کزازی، «تحلیل شخصیّت رستم در هفت خان براساس دیدگاههای یونگ و فروید»، فنون ادبی، دورۀ 8، ش 4، ص 1-16، 1395.
مجتهدی، کریم، فلسفۀ نقّادی کانت، امیرکبیر، تهران 1378.
مسکوب، شاهرخ، تن پهلوان و روان خردمند، طرح نو، تهران 1374.
مصباح، محمّدتقی، نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، نگارش احمدحسین شریفی، مؤسسۀ امام خمینی، قم 1384.
مکاینتایر، السدیر، تاریخچۀ فلسفۀ اخلاق، ترجمۀ انشاءاللّه رحمتی، حکمت، تهران 1379.
موسوی، سیّدکاظم و جهانگیر صفری، «تحلیل شخصیّت در داستان رستم و سهراب»، شعرپژوهی، دورۀ 5، ش 16، ص 151-176، 1392.
نولدکه، تئودور، حماسۀ ملّی ایران، ترجمۀ بزرگ علوی، نگاه، چاپ ششم، تهران 1384.
هانزن، کورت هاینریش، شاهنامۀ فردوسی، ساختار و قالب، ترجمۀ کیکاوس جهانداری، فروزان روز، تهران 1374.
Alexander, L. and Michael M, “Deontological Ethics”, Stanford Encyclopedia, PP. 1-90, 2007http//Plato.stanfovd.edu/entries/ethics-deontological. Darwall, Stephen,(ed.), Deontology, First edition, London, Blackwell, 2003 Kant, Immanuel (1), Foundations Of The Metaphysics Of Morals,(Trans.) Lewis White Beck, The library of Liberal Arts, The Bobbs-Merrill Company, Inc., New York 1959. ــــــــــــــ (2), Critique of Pure Reason, Great Books of The Western World, (trans). By Thomas Kingsmill Abbott, The University of Chicago Chicago, 1952. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 359 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 355 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب