استادیار، گروه حقوق، دانشکدة حقوق دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
تبیین چارچوب انتقال بناها و اموال دولتی در قالب اصل 83 قانون اساسی ایران، تابع شرایط و ضوابط ویژه‌ای از جمله اصل عدم انتقال ابتدایی بناها و اموال دولتی مشمول نفایس ملی، تصویب مجلس شورای اسلامی و اصل عدم انتقال مطلق نفایس ملی منحصربه‌فرد است. در این خصوص می‌توان گفت تفکر حاکم بر اصل یادشده به‌نوعی با مبانی و ارزش‌های هویتی، فرهنگی، هنری، قومی، اقتصادی و اجتماعی پیوند خورده است، ازاین‌رو استثنائات و سختگیری‌های قانونگذار اساسی را در اصل یادشده موجه می‌سازد. با وجود این نبود قانون عادی در این خصوص و عدم تعریف ویژه‌ای از بناها و اموال دولتی به‌ویژه شاخصة نفیسة ملی و همچنین منحصربه‌فردیت، مسئلة انتقال بناها و اموال دولتی را به نظر در چارچوبی نامشخص و چالش‌برانگیز قرار می‌دهد. از بعدی دیگر، یکی از امتیازهای حقوق عمومی که به دولت و دستگاه‌های دولتی واگذار شده است، اختیار سلب مالکیت به نفع عموم و تبدیل آن به اموال دولتی است. در این خصوص سلب مالکیت زمانی معنا پیدا می‌کند که میان نیازهای عمومی و منافع اشخاص، تعارض ایجاد شود و عملیاتی اداری است. ازاین‌رو در نوشتار حاضر با توجه و تأکید بر اصل 83 قانون اساسی، در پی تبیین شرایط و ضوابط انتقال بناها و اموال دولتی در نظام حقوقی ایران هستیم.
------------------- (1390)، وسیط در ترمینولوژی حقوق، تهران: کتابخانة گنج دانش.
خسروی، حسن (1391)،حقوق اساسی 2،چ ششم، تهران: پیام نور.
شعبانی، قاسم (1392)، حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران، چ چهل‌ونهم، تهران: اطلاعات.
شهیدی، مهدی (1377)، تشکیلقراردادهاوتعهدات، چ اول، تهران: حقوقدان.
طباطبایی موتمنی، منوچهر (1386)، حقوق اداری، چ سیزدهم، تهران: سمت.
عدل، مصطفی (1385)، حقوق مدنی، چ دوم، قزوین: طه.
کاتوزیان، ناصر (1389)، اموال و مالکیت، تهران: میزان.
کریمی، عباس (1381)، جزوة درسی اموال و مالکیت، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران.
مهرپور، حسین (1387)، نظریات تفسیری شورای نگهبان، چ اول، تهران: مرکز استراتژیک شورای نگهبان.
هاشمی، احمدعلی؛ تقی‌زاده، ابراهیم (1394)، حقوق اموال و مالکیت، تهران: مجد.
هاشمی، سید محمد (1386)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (حاکمیت و نهادهای سیاسی)، ج 2، چ چهاردهم، تهران: میزان.
ب) مقالات
تقی‌زاده، احمد (1397)، «سلسله جلسات بازخوانی مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی سال 1358»، پژوهشکدة شورای نگهبان.
جلالی، محمد (1393)، «تمایز میان اموال اشخاص عمومی در حقوق فرانسه»، نشریه حقوق تطبیقی، ش 2.
درگاهی، رامین؛ صلحچی، محمدعلی (1382)، «بررسی ماهیت حقوق همبستگی: حقوق جمعی یا مردمی»، فصلنامة پژوهش حقوق عمومی، ش 48.
عباسی، بیژن (1398)، «جایگاه اموال دولتی در نظام حقوقی ایران»، فصلنامة حقوق اداری، سال ششم، ش 18.
فرانکیونی، فرانچسکو (1388) «در فراسوی حقوق معاهدات: پدیداری حقوق عرفی جدیدی در حمایت از میراث فرهنگی»، ترجمة علیرضا ابراهیم گل و فرزانه آقاشاهی، مجلةحقوقیبینالمللی، ش 48، بهار و تابستان.
Detailed minutes of the parliamentary deliberations on the final review of the constitution, (1985), Vol. 3, First Edition, General Department of Cultural Affairs and Public Relations of the Islamic Consultative Assembly.
فرانسوی
A) Books
Binczak, P. (2010), Droit administrative des bien, Paris, Gaullino.
