تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,021 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,497,878 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,759,543 |
بررسی دیدگاه ابنبرّجان دربارۀ «عبد کلّی» | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
دوره 54، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 514-499 اصل مقاله (232.59 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2022.331306.630256 | ||
نویسنده | ||
حامد نظرپور* | ||
استادیار ادیان و عرفان، گروه معارف اسلامی، دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
یکی از مسائل مهم در فلسفه و عرفان، کیفیت صادر شدن کثرات از واحد و مسئلۀ اولین مخلوق است. ابن برّجان (د.536 ق)، عارف اندلسی، نیز به این مسئله پرداخته و اصطلاح عبد کلّی را به کار برده است. هدف این پژوهش بررسی اصطلاح عبد کلّی از دیدگاه ابنبرّجان است. یافته ها حاکی از این است که از دیدگاه ابنبرّجان، عبد کلّی اولین مخلوق خداوند و واسطۀ خلقتِ مخلوقات است که به صورت خداوند خلق شده است. عبد کلّی موجودی جامع و واحد است که دربردارندۀ همۀ مخلوقات است. عبد کلّی مسبوق به عدم و حادث لنفسه و قدیم لغیره است. از نظر ابن برّجان عبارت قرآنیِ «کل شیء» ناظر به عبد کلّی است. ابنبرّجان در توضیح عبد کلّی از تمثیل های انسانِ در حال عبادت، آدم(ع)(عبد جزئی) و کِشتی استفاده میکند. هرچند عبارت «عبد کلّی»، کاربرد قابل توجهی در آثارِ عرفانی ندارد، به نظر میرسد او در این موضوع تحت تأثیر اخوان الصفا بوده و بر ابنعربی تأثیرگذار بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ابن برّجان؛ عبد جزئی؛ عبد کلّی؛ کل شیء | ||
مراجع | ||
[1]. قرآن کریم.
[2]. ابنابّار، محمدبنعبدالله (2008). التکمله لکتابالصله. تصحیح و تعلیق: جلال اسیوطی، جلد 2، بیروت، دارالکتبالعلمیه.
[3]. ابنبرّجان، عبدالسلام (2016 م.). ایضاح الحکمه بأحکام العبره. تحقیق و مقدمه جرهارد بورینغ و یوسف کاسویت، لیدن، بریل.
[4]. ---------- (2013 م.). تفسیر ابنبرّجان: تنبیه الأفهام الی تدبر الکتاب الحکیم و تعرف الایات و النبا العظیم. پنج جلدی، تحقیق: احمد فرید المزیدی، بیروت، دارالکتب العلمیه.
[5]. ---------- (2010 م.). شرح اسماء الله الحسنی. دو جلدی، تحقیق و تعلیق احمد فرید المزیدی، بیروت، دارالکتب العلمیه.
[6]. ابنخطیب، لسانالدین محمدبنعبد الله (1424). اعمال الاعلام فیمن بویع قبل الاحتلام من ملوک الاسلام و مایتعلق بذلک من الکلام. تحقیق: سید کسروی حسن، جلد 2، بیروت، دارالکتبالعلمیه.
[7]. ابنعربی، محیی الدین (2003 م.). کتاب المعرفۀ. تحقیق و تصحیح: محمد امین ابوجوهر، دمشق، دار التکوین للطباعۀ و النشر.
[8]. ---------- (1367 ق.). مجموعه رسائل ابن عربی. 2 جلدی، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
[9]. ---------- (؟). الفتوحات المکیه. 4 جلدی، بیروت، دار الصادر.
[10]. اخوان الصفا (1412 ق.). رسائل اخوان الصفاء و خلان الوفاء. 4 جلدی، بیروت، الدار الاسلامیۀ.
[11]. ترمذی (1422 ق.). ختم الاولیاء. تحقیق و تصحیح: عثمان اسماعیل یحیی، چاپ دوم، بیروت، مهد الآداب الشرقیة.
[12]. جندی، مؤید الدین (1423 ق.). شرح فصوص الحکم. تحقیق و تصحیح: سید جلال الدین آشتیانی، چاپ دوم، قم، بوستان کتاب.
[13]. جیلی، عبدالکریم (1418 ق.). الانسان الکامل. تحقیق و تصحیح: ابو عبدالرحمن صلاح بن محمد بن عویضه، بیروت، دارالکتب العلمیه.
[14]. حسینی کیلانی، ناصر بن حسن (1428 ق.). حِکَم الفصوص و حِکَم الفتوحات المسمى مجمع البحرین فى شرح الفصین. تحقیق و تصحیح: احمد فرید مزیدی، قاهره، دار الآفاق العربیة.
[15]. حکیم، سعاد (؟). المعجم الصوفی. بیروت، دندرة للطباعة و النشر.
[16]. ذهبی، شمسالدین محمدبناحمد (1414). سیر اعلام النبلاء. تحقیق: شعیب الأرنؤوط، الطبعه العاشره، جلد 20، بیروت، موسسهالرساله.
[17]. مجریطی (1949 م.). الرسالة الجامعة. جلد 1 و 2، تحقیق: جمیل صلیبا، دمشق، مطبعة الترقی.
[18]. Nasr, Seyyed Hossein (1978), An Introduction to Islamic Cosmological Doctrines, Revised Edition, Thames and Hudson, Great Britain. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 387 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 346 |