تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,816 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,031 |
نابسامانی کلیسای شرقی بینالنهرین از دورۀ خسروپرویز تا برافتادن ساسانیان | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
دوره 54، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 301-281 اصل مقاله (349.47 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2022.330738.630254 | ||
نویسندگان | ||
آزاده آزادی نژاد1؛ روزبه زرین کوب* 2؛ سینا فروزش3 | ||
1دانشجوی دکتری رشتۀ تاریخ ایران اسلامی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی | ||
2استادیار گروه تاریخ، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران عضو هیئت علمی و مدیر گروه تاریخ دانشگاه تهران | ||
3دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در دوران شهریاری خسروپرویز، مسیحیانِ ساکن در بین النهرین متعدد بودند. کلیسای شرقی بین النهرین، به عنوان یکی از مهم ترین زیرمجموعه های کلیسای شرقی در آن زمان دچار نابسامانی بود. هدف این پژوهش بر آن است تا وضعیت کلیسای شرقی بین النهرین در آستانۀ فتوح اسلامی تا برافتادن ساسانیان را بررسی کند. در این پژوهش تلاش میشود تا به این پرسش پاسخ داده شود که علل نابسامانیِ کلیسای شرقی بین النهرین از دورۀ خسروپرویز تا برافتادن ساسانیان چه بوده است؟ یکی از منابع مهم، برای بررسی این دوران، نامه هایی است که یشوع یهب سوم (فوت659م)، بطریق ایرانیِ کلیسای شرقی بین النهرین، همزمان با فتوح اسلامی، به سران کلیسا ارسال کرده است. تحلیل دادهها بر محوریت نامههای یشوع یهب سوم با رویکرد توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر روش تاریخی، نشان داد که مناقشات داخلیِ کلیسای شرقی بینالنهرین که سیاسی و در عین حال، آموزهای بود، موجودیت آن را به خطر انداخته بود. در واقع تفاوت در مسیح شناختیِ نسطوریان و میافیزیتها، کلیسا را به شدت ضعیف کرده بود. از سوی دیگر تضاد نهادهای درونیِ این کلیسا تحکیم آنرا بر هم زده بود. برخی از زردشتیان نیز با مشاهدۀ عدم حمایت برخی مسیحیان از ایشان، دست به اغتشاش زدند، کلیساهایی را ویران کردند و این آشفتگی را تشدید کردند. درواقع، نابسامانیِ کلیسای شرقی بین النهرین، پیش از فتوح اسلامی در بینالنهرین آغاز شده بود و از شروع فتوح اسلامی تا دست کم پایان سلسلۀ ساسانی، حاکمان مسلمان مشکل حادی برای کلیسا ایجاد نکردند. | ||
کلیدواژهها | ||
بینالنهرین؛ ساسانیان؛ فتوح اسلامی؛ کلیسای شرق؛ میافیزیتها؛ نسطوریان؛ یشوع یهب سوم | ||
مراجع | ||
[1]. بلاذری، احمد بن یحیی (1988م). فتوح البلدان. بیروت، دار و مکتبه الهلال.
[2]. پیگولوفسکایا، نینا ویکتوروونا (1391). ایران و بیزانس در سدههای ششم و هفتم میلادی. ترجمه: کامبیز میر بهاء، تهران، ققنوس.
[3]. تقیزاده، حسن (1309). از پرویز تا چنگیز. تهران، مجلس.
[4]. زرینکوب، روزبه (1393). «تاریخ سیاسی ساسانیان»، تاریخ جامع ایران، جلد دوم، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
[5]. زرینکوب، عبدالحسین (1375). در قلمرو وجدان. تهران، سروش.
[6]. ---------- (1389). تاریخ ایران بعد از اسلام. چاپ سیزدهم، تهران، امیرکبیر.
[7]. طبری، محمد بن جریر (؟). تاریخ الامم و الملوک، به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت.
[8]. میلر، و (1981). تاریخ کلیسای قدیم در امپراتوری روم و ایران. ترجمۀ علی نخستین و عباس آریان پور، لایپزیگ.
[ 9]. هوشنگی، لیلا (1389). تاریخ و عقاید نسطوریان. تهران، بصیرت.
[10]. Barhebraei, Gregorii (1877). Chronicon Ecclesiasticum 3, (eds)Abbeloos, Joannes B. and Thomas J. Lamy Paris.
[11]. Baumer, Christoph (2006). The Church of the East. An Illustrated History of Assyrian Christianity, London.
[12]. Bcheiry, Iskandar (2019). An Early Christian Reaction to Islam Išū‘yahb III and the Muslim Arabs, Gorgias Press. [13]. Becker, Adam H. (2006). Fear of God and the Beginning of Wisdom. The School of Nisibis and the Development of Scholastic Culture in Late Antique Mesopotamia, Philadelphia.
[14]. Bevan, G. & Gray, P. (2009). “The trial of Eutyches: A new interpretation” Byzantische Zeitschrift, Vol. 101(2),pp. 617-657.
[15]. Borrut, Antonie (2016). “Review of Wood, Philip. The Chronicle of Seert: Christian Historical Imagination in Late Antique Iraq (Oxford: Oxford University Press, 2013)”, The Journal of Religion 96/4 ,pp. 584-86.
[16]. Brock, Sebastian (1982).“Christians in the Sasanian Empire: A Case of Divided Loyalties.” In Religion and National Identity: Papers Read at the Nineteenth Summer Meeting and the Twentieth Winter Meeting of the Ecclesiastical History Society, ed. Stuart Mews, 1–19. Oxford: Basil Blackwell. Repr. in 1984, Syriac Perspectives on Late Antiquity, sec. 6.London: Variorum.
[17]. Brock, Sebastian (2011a). “Ishoʿyahb II of Gdala” Gorgias Encyclopedic Dictionary Of The Syriac Heritage, (eds.) Sebastian P. Brock et al., Gorgias Press, p:218.
[18]. Brock, Sebastian (2011b). “Ishoʿyahb III of Adiabene” Gorgias Encyclopedic Dictionary Of The Syriac Heritage, (eds.) Sebastian P. Brock et al., Gorgias Press, p:218-219.
[19]. Brock, Sebastian (2016a). “Syriac Views of Emergent Islam”, The Expansion of the Early Islamic State,(ed.) Fred M. Donner, Routledge.
[20]. Brock, Sebastian (2016b). “Miaphysite, not monophysite!”, in "Cristianesimo nella storia, Ricerche storiche, esegetiche, teologiche", pp. 45-54.
[21]. Buck, Christopher (1996). “The Universality of the Church of the East:How Persian was Persian Christianity?” The Journal of The Assyrian Academic Society, Vol.10(1), pp.54-96.
[22]. Budge, Ernest Alfred Wallis ; Thompson, A. (1893). (ed.), The Book of Governors. The Historia Monastica of Thomas Bishop of Marga A.D. 840, vol. I, London.
[23]. Budge, Ernest Alfred Wallis (1902). (ed.) The Histories of Rabban Hormizd the Persian and Rabban Bar-Idta. Vol,2.,Part 1, London: Luzac.
[24]. Butler, E. Cuthbert (1896). “The Building of the Monastic Church of Beth Abhe.” The Downside Review, vol. 15, no. 2, pp. 153–161.
[25]. Childers, J.W. (2011). “Henana”, Gorgias Encyclopedic Dictionary Of The Syriac Heritage, (eds.) Sebastian P. Brock et al., Gorgias Press, p.194.
[26]. Chronicle of Seert (1907). (ed.) and trans. by Addaï Scher as Histoire nestorienne (Chronique de Séert), vol.II, Paris.
[27]. Cross, F. L.& Livingstone, E. A. (1997a). “Thomas of Marga” The Oxford Dictionary of the Christian Church, Oxford University Press, pp,1618.
[28]. Cross, F. L.& Livingstone, E. A. (1997b). “Melchites” The Oxford Dictionary of the Christian Church, Oxford University Press, pp,1067.
[29]. Dionysius of Tell-Mahre(1993). in A. Palmer, The Seventh Century in the West-Syrian Chronicles, Liverpool.
[30]. Erhart, Victoria L. (1996). The church of the East during the period of the Four Rightly-Guiuded Caliphs, Bulletin of the John Rylands, University Library of Manchester, Vol.73(3), pp.55-71.
[31]. Fiey, Jean Maurice (1993a). “Nasara”, Encyclopedia of Islam, vol.7, (eds.) C.E. Bosworth, E. Van Donzel, W.P. Heinrichs, Pellat,pp.971-973.
[32]. Fiey, Jean Maurice (1993b). Pour un Oriens Christianus Novus. Répertoire des diocèses syriaques orientaux et occidentaux, Stuttgart.
[33]. Fiey, Jean Maurice (1994). “The Spread of the Persian church”, Syriac Dialogue, Vienna, pp.97-107.
[34]. Fiey, Jean Maurice (1966). Assyrie Chrétienne. vol.2, Beirut: Imprimerie Catholique
[35]. Foss, Clive (2003). “The Persians in the Roman Near East(602-630 A.D” Journal of the Royal Asiatic Society, Series 3, 13, 2 (2003), pp. 149–170.
[36]. Frye, Richard Nilson (1984). The History of Ancient Iran, Muenchen.
[37]. Galadza, Peter, (2007), “Eastern Catholic Christianity”, The Blackwell Companion to Eastern Christianity, (ed.) Ken Parry, Blackwell Publishing,pp.291-318.
[38]. Gerö, Stephen,(2008), “ Only a Change of Masters? The Christians of Iran and the Muslim Conquest”, The Expansion of the Early Islamic State, (ed.) Fred M. Donner, Taylor & Francis, pp.125-130.
[39]. Gismondi, Henricus (trans.), Maris Amri et Slibae. De Patriarchis Nestorianorum commentaria ex codicibus Vaticanis. 1 Maris (Rome, 1899); 2. Amri et Slibae (Rome, 1897).
[40]. Greatrex, Geoffrey and Samuel NC Lieu,(2002), The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars AD363-630, Routledge.
[41]. Hainthaler, Theresia (2006), “Monophysitismus, Monophysiten”, Lexikon für Theologie und Kirche, Freiburg , col. 418-20.
[42]. History of Ishosabran,(1897), (ed.) J. B. Chabot as “Histoire de Jésus-Sabran,” Nouvelles Archives des Missions Scientifiques et Littéraires ,Vol.7:485–584.
[43]. Hoyland, Robert, (1997), Seeing Islam as Others Saw It: A Survey and Evaluation of Christian, Jewish and Zoroastrian Writings on Early Islam. Princeton, New Jersey: The Darwin press.
[44]. Ioan, Ovidiu,(2009), Muslime und Araber bei Īšōʻjahb III. (649–659),Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
[45]. Išō‘yahb Patriarchae III Liber Epistularum, (1904-1905), Rubens Duval, Corpus Scriptorum Christianorum Orientalium, Paris.
[46]. Joseph, John. (1984). Muslim-Christian Relations and Inter-Christian Rivalries in the Middle East: The Case of the Jacobites in an Age of Transition. United States: State University of New York Press.
[47]. al-Ka'bi, Nasir, (2016). A Short Chronicle on the End of the Sasanian Empire and Early Islam 590-660 A.D, Gorgias Press.
[48]. Kaegi, Walter E. , (2007), Heraclius. Emperor of Byzantium, Cambridge university Press.
[49]. Labourt, Jérôme, (1904), Le Christianisme dans l’Empire Perse sous la Dynastie Sassanide (224–632). Bibliothèque de l’Enseignement del’Histoire Ecclésiastique 11. Paris: V. Lecoffre.
[50]. Menegozzi, A. , (2011), “Islam, Syriac Interactions with”, Gorgias Encyclopedic Dictionary Of The Syriac Heritage, (eds.) Sebastian P. Brock et al., Gorgias Press., pp.219-224.
[51]. Metselaar, Marijke (2019), Defining Christ: The Church of the East and Nascent Islam. Series: Late Antique History and Religion, 19. Louvain: Peeters .
[52]. Morony,Michael,(1989), “Bet Garme,” Encyclopædia Iranica, IV/2, p. 187.
[53]. Morony, Michaeal G.,(2005), Iraq After The Muslim Conquest, Gorgias Press.
[54]. Murre van den berg, H.L.,(2007), “Syriac Christianity” The Blackwell Companion to Eastern Christianity, (ed.) Ken Parry, Blackwell Publishing, pp.249-268.
[55]. Murre-van den Berg, H.L.,(2011), “Hormizd, Monastery of Rabban” , Gorgias Encyclopedic Dictionary Of The Syriac Heritage, (eds.) Sebastian P. Brock et al., Gorgias Press., pp.203-205.
[56]. Noble, T. (2008). “The Christian church as an institution” In The Cambridge History of Christianity, (Eds.) T. Noble & J. Smith, Cambridge: Cambridge University Press, pp.247-274.
[57]. Nöldeke, Theodor, (1893), “ Die von Guidi Heausgegebene Syrische Chronik” Sitzungberischte Der :aiserlischen Akademie Der Wissenschaften in Wien. Wien, 128(IX), pp.1-48.
[58]. Palmer, A, (1990), Monk and Mason on the Tigris frontier: The early history of Tur Abdin, Cambridge University Press.
[59]. Payne, Richard E., (2015), A State of Mixture: Christians, Zoroastrians, and Iranian political culture in late Antiquity. Oakland, California:University of California Press.
[60]. Payne, Richard E.,(2016), “Persecuting Heresy in Early Islamic Iraq: The Catholicos Ishoyahb III and the Elites of Nisibis’, in Noel Lenski and Andrew Cain (eds.), The Power of Religion in Late Antiquity ,Farnham, pp. 397-409.
[61]. Penn, Michaeal Philip, (2015), When Christians First Met Muslims: A Sourcebook of the Earliest Syriac Writings on Islam, University of California Press.
[62]. Reinink, Gerrit Jan , (2010) ‘Tradition and the Formation of the “Nestorian” Identity in Sixth- to SeventhCentury Iraq’, in Ter Haar Romeny (ed.), Religious Origins of Nations?,pp. 217-50.
[63]. Robinson, Chase, F.,(2000), Empire and Elites after the Muslim Conquest. The Transformation of Northern Mesopotamia, Cambridge.
[64]. Robinson, Chase. F.,(2004), “ The Conquest of Khuzistan: A Historiographical Reassessment”. Bulletin of the School of Oriental and African studies, Vol. 67(1), pp. 14-39.
[65]. Sellwood, D., (2011), “Adiabene,” Encyclopædia Iranica, I/5, pp. 456-459.
[66]. Shoemaker, Stephen J.,(2021), A Prophet Has Appeared: The Rise of Islam Through Christian and Jewish Eyes, A Sourcebook. United States: University of California Press.
[67]. The Histories of Rabban Hormizd the Persian and Rabban Bar-Idta, (1902), (ed.)Ernest Alfred Wallis, Vol,2, Part 1, London: Luzac.
[68]. Thomas of Marga, (1893), The Book of Governors. The Historia Monastica of Thomas Bishop of Marga A.D. 840, vol. II: English Translation, ed. A. Thompson and E. A. Wallis Budge, London.
[69]. Thomas, D.R. & Roggema, (2009). Christian Muslim Relations: A Bibliographical History, (eds), Alex Mallett, Barbara Roggema, David Richard Thomas, Juan Pedro Monferrer Sala, John A.Chesworth,StanisławGrodź,Netherlands: Brill.
[70]. Trimingham, John Spencer, (1979), Christianity among the Arabs in Pre-Islamic Times, London.
[71]. Van Rompay, L., (2011), “Bar ʿEdta, Rabban”, Gorgias Encyclopedic Dictionary Of The Syriac Heritage, (eds.) Sebastian P. Brock et al., Gorgias Press, p:56.
[72]. Vine, Aubrey Russell, (1937), The Nestorian Churches: A Concise History of Nestorian Christianity in Asia from the Persian Schism to the Modern Assyrians. Kiribati, Independent Press.
[73]. Waterfield, Robin E., (2011), Christians in Persia: Assyrian, Armenians, Roman Catholics & Protestants, Routledge.
[74]. Zarrinkub, Abd Al-Husain,(1975), “The Arab Conquest of Iran and its aftermath”, Cambridge History of Iran: The period from the Arab invasion to the Saljuqs, (ed.) R.N. Frye, Cambridge University Press, pp,1-56.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 515 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 555 |