پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,759 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,128,412 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,895,951 |
قاعده‌ی مقابله‌ی متناقض با مقصود و کاربست‌های آن در فقه امامیه | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| دوره 54، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 335-315 اصل مقاله (301.14 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2022.331153.669233 | ||
| نویسنده | ||
| علی حسینی‌فر* | ||
| مدرّس سطوح عالی حوزه علمیه ایلام و دانشجوی دکتری دانشگاه ایلام | ||
| چکیده | ||
| مقابله یا معارضه‌ی متناقض با مقصود، عنوانی است که در تعلیل و تأیید برخی گزاره‌های شرعی، در فقه شیعه، مانند منع قاتل از بهره‌مندی از میراث مقتول، به کار رفته است. اهل سنت نیز، شتاب در تحقق امری، پیش از فرارسیدن زمان آن امر را، مستوجب معاقبه‌ی به حِرمان دانسته‌اند. اگر چه، در قواعد فقه امامیه، سخن چندانی از این قاعده به میان نیامده و تنها برخی از ایشان، به تبع اهل سنت، درباره‌ی آن قلم زده‌اند؛ اما، گستره‌ی کارکردهای این قاعده‌ی فقهی و امکان بهره‌مندی از آن در مجازات‌های تعزیری، ضرورت واکاوی اصالت و صحت آن را روشن می‌کند. با تأمل در ادله و کاربردهای این قاعده در متون فقهی، قوام و استواری آن در شریعت متصور است و چنین به نظر می‌رسد که این قاعده، با شروطی، که از تحلیل و پالایش کاربست‌های فقهی آن به دست می‌آید، قابلیت تعمیم دارد. در این پژوهش، با بهره‌گیری از منابع اسنادی و به روش توصیفی ـ تحلیلی به اثبات اصالت و ساختارمندی این قاعده و تبیین مجرای آن در فقه شیعه پرداخته شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مجازات تعزیری؛ معارضه‌ی متناقض؛ مقابله‌ی به نقیض؛ مقابله‌ی متناقض؛ نقیض مقصود | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Principle of the Interference of Contradictory with Purpose and its Application in the Imāmī Jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Hoseinifar | ||
| Ilam Religious School Instructor and Ph.D. Student of Ilam University | ||
| چکیده [English] | ||
| Interference or contrast of contradictory with purpose is a principle that has been used in the casual inference and confirmation of some religious propositions in Shi’ite jurisprudence, such as the murderer’s prohibition of benefiting from the victim’s heritage. Sunnis also consider haste in actualization of an issue before its due time as resulting in disappointment. Although, in the principles of Imāmī jurisprudence, there was not much spoken of this rule, and only some of them, in following the Sunnis, have written about it, the expanse of the functions of this jurisprudential principle and the possibility of enjoying it in punishments clearly illustrates the necessity of verifying its authenticity and soundness. By contemplation on the evidences and applications of this rule in jurisprudential texts, its consistency and solidity is apparent in Shari'a, and it seems that this rule can be generalized to the conditions that are obtained from the analysis and refining of their jurisprudential applications. In this research, using documentary resources and analytical method has been addressed to prove the originality and structure of this rule and to explain its channel in Shi’ite jurisprudence. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| discretionary punishment, contradictory interference, contradictory coping, purpose contradictory | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم (ترجمه‌ی آیت‌الله مکارم شیرازی)
[2]. إبن‌درید، محمد بن حسن، (1988م)، جمهرة اللغة، اوّل، بیروت، دار العلم للملایین.
[3]. اشتهاردی، علی‌پناه، (1417ق)، مدارک العروة، اوّل، تهران، دار الأسوة للطباعة و النشر.
[4]. اصفهانی، محمد بن حسن، (1416ق)، کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، اوّل، قم، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[5]. بحرالعلوم، محمد بن محمدتقی، (1403ق)، بلغة الفقیه، چهارم، تهران، منشورات مکتبة الصادق.
[6]. بکری، أبی‌بکر، (1418ق)، إعانة الطالبین، اوّل، بیروت، دار الفکر.
[7]. جوهری، اسماعیل بن حماد، (1376ق)، الصحاح، اوّل، بیروت، دار العلم للملایین.
[8]. حلی، احمد بن محمد، (1407ق)، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، اوّل، قم، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[9]. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، (1413ق)، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، اوّل، قم، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[10]. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، (1413ق)، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، دوم، قم، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[11]. حلی، محمد بن حسن بن یوسف، (1387ق)، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، اوّل، قم، مؤسسه اسماعیلیان.
[12]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، اوّل، بیروت، دار القلم.
[13]. سیوری، مقداد بن عبدالله، (1403ق)، نضد القواعد الفقهیة على مذهب الإمامیة، اوّل، قم، نشر کتاب‌خانه آیت‌الله مرعشی نجفی.
[14]. سیوطی، عبدالرحمان بی أبی‌بکر، (1411ق)، الأشباه و النظائر، اوّل، بیروت، دار الکتاب العلمیة.
[15]. شبر، سیدعبدالله، (1412ق)، تفسیر القرآن الکریم، اوّل، بیروت، دار البلاغة للطباعة و النشر.
[16]. شربینی، محمد بن احمد، (1377ق)، مغنی المحتاج، اوّل، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
[17]. صیمری، مفلح بن حسن، (1420ق)، غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام، اوّل، بیروت، دار الهادی.
[18]. طباطبایی، سیدعلی بن محمد، (1418ق)، ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدلائل، اوّل، قم، مؤسسه آل البیت.
[19]. طباطبایی، سیدمحمدحسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، پنجم، قم، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[20]. طوسی، محمد بن حسن، (1407ق)، تهذیب الأحکام، چهارم، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
[21]. عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی، (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، اوّل، قم، کتاب‌فروشی داوری.
[22]. عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین بن علی، (1413ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، اوّل، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة.
[23]. عاملی، سیدجواد بن محمد، (1419ق)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة، اوّل، قم، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[24]. عاملی، علی بن حسین، (1413ق)، الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز، اوّل، قم، دار القرآن الکریم.
[25]. عاملی (کرکی)، علی بن حسین، (1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، دوم، قم، مؤسسه آل البیت.
[26]. عاملی (شهید اول)، محمد بن مکی، (1414ق)، غایة المراد فی شرح نکت الإرشاد، اوّل، قم، نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
[27]. عاملی (شهید اول)، محمد بن مکی، (؟)، القواعد و الفوائد، اوّل، قم، کتاب‌فروشی مفید.
[28]. عسکری، حسن بن عبدالله، (1400ق)، الفروق فی اللغة، اوّل، بیروت، دار الآفاق الجدیدة.
[29]. عمانی، إبن‌أبی‌عقیل، (؟)، مجموعة فتاوی إبن‌أبی‌عقیل، اوّل، قم، بی‌نا.
[30]. عمیدی، سیدعمیدالدین بن محمد، (1416ق)، کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد، اوّل، قم، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
[31]. کاشف الغطاء، محمدحسین بن علی، (1359ق)، تحریر المجلة، اوّل، نجف، المکتبة المرتضویة.
[32]. کلینی، محمد بن یعقوب، (1429ق)، کافی، اوّل، قم، دار الحدیث.
[33]. مازندرانی، محمدصالح بن احمد، (1382ق)، شرح الکافی، اوّل، تهران، المکتبة الاسلامیة.
[34]. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، (1403ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، دوم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
[35]. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، (1404ق)، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، دوم، تهران، دار الکتب الاسلامیة.
[36]. مصطفوی، حسن، (1430ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، سوم، بیروت ـ قاهره ـ لندن، دار الکتب العلمیة ـ مرکز نشر آثار علامه مصطفوی.
[37]. مطهری، مرتضی، (1376ش)، مجموعه آثار شهید مطهری، هفتم، تهران، صدرا.
[38]. مکارم شیرازی، ناصر، (1374ش)، تفسیر نمونه، اوّل، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
[39]. مناوی، محمد عبدالرئوف، (1415ق)، فیض القدیر، اوّل، بیروت، دار الکتب العلمیة.
[40]. نجفی، محمدحسن، (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، هفتم، بیروت دار إحیاء التراث العربی.
[41]. یزدی، سیدمحمدکاظم، (1419ق)، العروة الوثقی (المحشی)، اوّل، قم، نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 411 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 276 |
||