پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,757 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,111,148 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,871,782 |
کاربست پارادایم انتقادی در فهم عدالت فضایی در حاشیه کلانشهر تهران مورد مطالعه: اسلامشهر و شهر قدس | ||
| نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
| دوره 27، شماره 1، اردیبهشت 1401، صفحه 19-33 اصل مقاله (1.08 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2022.334565.672720 | ||
| نویسندگان | ||
| هاشم داداش پور* 1؛ دلارام شجاعی2 | ||
| 1دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| عدالت فضایی یکی از ارکان اصلی توسعه متعادل در درون و بیرون کلانشهر است. امروزه در حاشیه کلانشهرها میتوان نمودی از بیعدالتی فضایی را مشاهده نمود که منجر به تشدید تلههای فضایی شده و فقر شهری را تشدید نموده است. هدف این پژوهش تبیین انتقادی عدالت فضایی در نواحی پیرامونی کلان ً شهر تهران مشخصااسلامشهر و شهر قدس است. در این راستا، با استفاده از پارادایم انتقادی و روش تحلیل گفتمان انتقادی به جمعآوری دادهها با دو روش مصاحبه و تحلیل اسناد پرداخته شده است. شش مقوله قدرت، سلطه، عدالت، وابستهسازی، ایدئولوژی، حق به شهر و شهروندی تبیین شدند و حاصل این تبیین نشاندهنده آن است که این شش مقوله بر ابعاد گوناگون مفهوم قدرت، عدالت و اقتصاد سیاسی دلالت دارند و همچنین اهمیت بُعد سیاسی-نهادی قدرت در کنار سایر ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی سایهای از نافضایی در این شهرها ایجاد کرده است. در نتیجه جهت تغییر و رسیدن ً به عدالت فضایی و رهایی از تله فضایی فقر صرفا عدالت توزیعی کافی نیست بلکه حرکت در توزیع متناسب قدرت در بُعد نهادی میتواند راهگشا باشد | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عدالت فضایی؛ فقر شهری؛ تله فضایی فقر؛ انتقادی؛ تحلیل گفتمان انتقادی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Application of the Critical Paradigm in Understanding Spatial Injustice Around the Metropolis of Tehran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hashem dadashpoor1؛ delara,m shojaee2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, University of Tarbiat Modares, Tehran, Iran. | ||
| 2PhD Student of Urbanism, Department of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, University of Tarbiat Modares, Tehran, | ||
| چکیده [English] | ||
| Spatial justice is one of the main pillars of balanced development inside and outside the metropolis. Today an example of spatial injustice can be seen around metropolises. This has intensified the spatial poverty traps and increased urban poverty in these places. The distribution of spatial justice in the metropolis of Tehran is in a dynamic relationship that is the result of a triple of power, opportunity and wealth. In such a way that by moving from the north of Tehran to the southern and western suburbs, the quality and quantity of welfare development indicators are gradually reduced and the level of poverty and spatial injustice is increased. The existing views and discourses about these spaces have mostly taken action in the field of lack of services and their distribution, but in practice, they have not been able to explain the issue of urban poverty and spatial injustice in these spaces. The purpose of this study is a critical explanation of spatial injustice and urban poverty in the suburbs of Tehran, specifically Islamshahr and the Quds City. What factors produce and reproduce spatial injustice and urban poverty in the city of Islamshahr and the city of Quds? Also, recognizing the dimensions shaping urban poverty and spatial injustice and then identifying the structures in these spaces in order to achieve the ultimate goal, which is to change and transform these spaces to empower their residents, is another goal of this article. In this regard, using the critical paradigm and the method of critical discourse analysis, data collection has been done by two methods of interview and document analysis. Six categories of power, domination, justice, dependency, ideology, right to the city and citizenship were explained. The result of this explanation shows that these six categories imply different dimensions of the concept of power, justice and political economy. Also, the importance of the institutional political dimension of power along with other social, economic and physical dimensions has created a shadow of spatial injustice in these cities. As a result, in order to change and achieve spatial justice and get rid of the spatial poverty trap, only distributive justice is not the criterion for action, but moving in the proportional distribution of power in the institutional dimension can be the way forward. It was concluded that not only the objective dimension is important, but also the mental dimension is directly involved in this matter. The hidden layer of power in the shadow of ideology has been able to create spatial injustice, colonialism, domination, dependency and so on. And in line with this article, urban planners and managers can cover the hidden mechanisms of urban spatial injustice and spatial poverty traps with systematic measures and with the aim of changing the direction of movement of dimensions. This article has also been able to bring the critical view of the objectivist view of spatial injustice closer to subjectivism and also to examine layers such as power, political economy, ideology, etc. in more depth. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Spatial Injustice, Urban Poverty, Spatial Poverty Trap, Critical Discourse Analysis | ||
| مراجع | ||
|
آقاگل زاده، فرودس (1394)، تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ سوم.
احمدی‌پور، زهرا، میرشکاران، یحیی، هورکاد، برنارد (1393)، سازماندهی سیاسی فضا در ساختارهای بسیط، مجله ژئوپولتیک، سال دهم، شماره 3.
اسکندری‌ثانی، محمد، سجادی، ژیلا، صرافی، مظفر (1393)، ظرفیت توسعه اجتماعات محلی در کاهش فقر شهری و عوامل موثر بر توسعه آن: نعمت آباد تهران، فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، دوره 4، شماره 15.
ایراندوست، کیومرث، دوست‌وندی، میلاد (1394)، حق به شهر و سکونتگاههای فقیرنشین با تاکید بر سکونتگاههای خودانگیخته شهری در ایران، مجله هفت شهر، سال چهارم، شماره 49 و 50.
ایمان، محمدتقی، کلاته ساداتی، احمد (1397)، فلسفه تحقیق در علوم اجتماعی، انتشارات سمت، چاپ اول.
ایمان، محمدتقی (1397)، روش‌شناسی تحقیقات کیفی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ چهارم.
ایمانی شاملو، جواد، رفیعیان، مجتبی (1395)، قدرت و بازتعریف نظریه برنامه‌ریزی شهری (باتاکید بر دیدگاه اقتصاد سیاسی فضا)، فصلنامه راهبرد، سال 25، شماره 80.
بمانیان، محمدرضا و همکاران (1390)، ارزیابی خصیصه های اقتصادی در شناسایی گستره‌های فقر شهری با استفاده از تکنیک‌های دلفی و AHP مطالعه موردی: شهر کاشمر، فصلنامه مدیریت شهری، دوره 9.
پوراحمد، احمد، سیف‌الدینی، فرانک، پرنون، زیبا (1390)، مهاجرت و تغییر کاربری اراضی در شهر اسلامشهر، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال دوم، شماره پنجم.
پورترکارونی، محمد، شارع‌پور، محمود (1399)، فقر شهری در ایران، فراتحلیل و یک مرور نظامند، مجله مطالعات ساختار و کارکرد شهری، سال هفتم، شماره 22.
داداش پور، هاشم، شجاعی، دلارام (1400)، نابرابری فضایی و رابطه مرکز پیرامون در کشور: ارائه یک مدل نظری با استفاده از روش نظریه پردازی لینهام، مجله آمایش سرزمین، انتشار آنلاین 20 دی ماه 1400.
داداش پور، هاشم، الوندی‌پور، نینا (1395)، عدالت فضایی در مقیاس شهری در ایران؛ فرامطالعه چارچوب نظری مقاله-های علمی موجود، نشریه هنرهای زیبا، دوره 21، شماره 3.
داداش پور، هاشم، الوندی‌پور، نینا (1396)، گونه‌شناسی مفهومی عدالت در نظریه‌های برنامه‌ریزی شهری در چهارچوب رویکرد میان‌رشته‌ای. مجله مطالعات میان رشته‌ای علوم انسانی، دوره نهم، شماره 2.
داداش پور، هاشم، علیزاده، بهرام، رستمی، فرامرز (1394)، تبیین چارچوب مفهومی عدالت فضایی در برنامه‌ریزی شهری با محوریت مفهوم عدالت در مکتب اسلام، فصلنامه نقش جهان، شماره 1-5.
داداش پور، هاشم، رستمی، فرامرز (1390)، بررسی و تحلیل توزیع خدمات عمومی شهری از دیدگاه عدالت فضایی، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره شانزدهم.
ذکایی، محمدسعید، رشیدی، جمال (1398)، سازه فقر شهری: تجربه مردم نگارانه اتوبیوگرافیک فقر در فضاهای شهری تهران: نمونه موردی: محله هرندی، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه توسعه اجتماعی، سال دهم، شماره 40.
رستمی، فرامرز، داداشپور، هاشم (1397)، تحلیلی بر ارتباط فضامندی بیعدالتی و بیعدالتی فضامندی در شهر کاشان، مجله جغرافیا و توسعه فضای شهری، سال پنجم، شماره 2.
رضایی، محمدرضا و همکاران (1393)، شناسایی و ارزیابی گستره‌های فضایی فقر شهری در شهر یزد، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 3.
رفیعیان، مجتبی، قاسمی، ایرج، نوذری، کمال (1398)، صورت‌بندی جدید از مفهوم گفتمان عدالت فضایی چارچوبی برای تحلیل شهر تهران، مجله دانش شهرسازی، دوره 3، شماره 3.
زبردست، اسفندیار، رمضانی، راضیه (1395)، سنجش فقر شهری و ارتباط آن با دسترسی به خدمات شهری در شهر قزوین، نشریه هنرهای زیبا، دوره 21، شماره 2.
ساعی، علی (1396)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، تهران.
صرافی، مظفر، نوذری، کمال، میرزایی، نواب (1393)، واکاوی معیارهای پهنه‌بندی فقر شهری در شهر قدس: به سوی مفهوم مشترک محدوده‌های فرودست شهری، مجله هفت شهر، شماره 47-48.
طبیبیان، منوچهر (1386)، مقایسه تطبیقی دیدگاه‌های شهری جان راولز و دیوید هاروی در فلسفه عدالت، مجله شهرنگار، شماره 48.
عزیزی، محمدمهدی، مرادی، محمد (1400)، عدالت فضایی در مسکن شهری، مورد مطالعاتی: شهر اسلامشهر، نشریه معماری و شهرسازی آرمانشهر، شماره 36.
کاظمیان، غلامرضا (1383)، تبیین رابطه ساختار حاکمیت و قدرت شهری با سازمان‌یابی فضایی، رساله دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
مارکوس، پیتر، کنولی، جیمز و دیگران (1392)، در جستجوی شهر عدالت محور، مترجمان: هادی سعیدی رضوانی و محبوبه کشمیری، تهران، نشر شهر.
محمدپور، احمد (1392)، روش تحقیق کیفی ضد روش – جلد اول، ناشر جامعه‌شناسان.
موحد، علی، ولی‌نوری، سامان، حاتمی‌نژاد، حسین، زنگانه، احمد، کمانرودی کجوری، موسی (1395)، تحلیل فضایی فقر شهری در کلانشهر تهران، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، سال چهارم، شماره سوم.
نیومن، لارنس (1395)، روش‌های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی، مترجم: عسل آغاز، ابوالحسن فقیهی، انتشارات ترمه، انجمن علوم مدیریت ایران، چاپ سوم.
هیلیر، جین (1395)، سایه‌های قدرت، ترجمه کمال پولادی، انتشارات جامعه مهندسان مشاور ایران، تهران.
یغفوری، حسین، قاسمی، سجاد، قاسمی، نرگس (1396)، بررسی عدالت فضایی در توزیع خدمات، با تاکید بر مدیریت شهری: مطالعه موردی: محلات منطقه 19 تهران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 32، شماره 3.
Amis, P. (1995). Making sense of urban poverty. Environment and Urbanization, 7(1), 145-158. Arimah, B. (2010). The face of urban poverty: Explaining the prevalence of slums in developing countries, United Nations University-World Institute for Development Economics Research (UNU-WIDER) Working Paper No. Brad, Jackob (2017). Poverty and Deprivation. Intelligence Bulletin Journal. No, 3 Cecez-Kecmanovic, Dubravka, Klein, HK and BROOKE C (2008) Exploring the critical agenda in information systems research. Information Systems Journal 18(2), 123–135. Cecez-Kecmanovic, Dubravka (2011), Doing critical information systems research arguments for a critical research methodology, European Journal of Information Systems (2011) 20, 440–455. Dadashpoor, H., & Alvandipour, N. (2020). A genealogy of the five schools of justice in planning thought. Habitat International, 101, 102189. Duclos, J. Y., & Araar, A. (2007). Poverty and equity: measurement, policy and estimation with DAD (Vol. 4). Springer Science & Business Media. Denis, Rano, (2012). Measuring the satisfaction aft citizens for the services given by the municipality: the case of Kirsehir municipality, Precede Social and Behavioral Sciences, 62:24. Dunleavy, P (1980), Urban political analysis, London. Fairclough, Norman (2003). Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research. London and New York: Routledge. Fairclough, Norman (1992). Critical Discourse Analysis. London and New York: Longman. Fairclough, Norman (2001). "The Discourse of New Labour: Critical Discourse Analysis." In Discourse as Data: A Guide for Analysis, edited by Margaret Wetherell, Stephanie Taylor and Simeon J. Yates, 229-66. Fairclough, Norman (1989). Language and Power. Essex: Longman Group UK. Haddad, L.J., Ruel, M.T., & Garrett, J.L. (1999). Are urban poverty and undernutrition growing? FCND discussion papers 63, International Food Policy Research Institute (IFPRI). Klein, HK (1999) Knowledge and methods in is research: from beginnings to the future. In New Information Technologies in Organizational Processes: Field Studies and Theoretical Reflections on the Future of Work (NGWENYAMA O, INTRONA LD, MYERS MD and GEGROSS J, Eds), pp 13–26, IFIP, Kluwer Academic Publishers, Boston. Klein, HK (2009) Critical social is research today: a reflection of past accomplishments and current challenges. In Critical Management Perspectives on Information Systems (BROOKE C, Ed), pp 249–272, Elsevier Publishers, London. Mathur, O.P. (2013). Urban poverty in Asia. Study Prepared for the Asian Development Bank. Mercado, Susan; Kirsten Havemann; Mojgan Sami & Hiroshi Ueda (2007), Urban Poverty: An Urgent Public Health Issue, Urban Health, Vol. 84(Suppl 1), pp 7- 15. Ravallion, M., Chen, S., & Sangraula, P. (2007). New evidence on the urbanization of global poverty. World Bank Policy Research Working Paper Series 4199. Washington, DC: World Bank. Ren, C. (2011). Modeling poverty dynamics in moderate-poverty neighborhoods: a multi-level approach (Doctoral dissertation, The Ohio State University). Satterthwaite, D. (2001). Reducing urban poverty: constraints on the effectiveness of aid agencies and development banks and some suggestions for change. Environment and Urbanization, 13(1), 137-157. Soja, E. (2010) Seeking spatial justice, University of Minnesota Press. Wan, Change (2011). Acom purgative analysis of victor and saw, Faculty of civil engineering, Belgrade. Wilkinson, Jeffery, (2012). Regional planning and national development, Tokyo, Japan. World Bank (2010). Poverty Reduction and the World Bank: Progress in Operationalizing the WDR2000/2001. Washington DC, Worldbank, https://openknowledge. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 828 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 518 |
||