آقابابایی, احسان, فروتن, محمدتقی. (1401). گفتمان عدالت‌خواه و بازنمایی طبقات اجتماعی در سینمای ایران. , 11(2), 373-402. doi: 10.22059/jisr.2022.318398.1179
احسان آقابابایی; محمدتقی فروتن. "گفتمان عدالت‌خواه و بازنمایی طبقات اجتماعی در سینمای ایران". , 11, 2, 1401, 373-402. doi: 10.22059/jisr.2022.318398.1179
آقابابایی, احسان, فروتن, محمدتقی. (1401). 'گفتمان عدالت‌خواه و بازنمایی طبقات اجتماعی در سینمای ایران', , 11(2), pp. 373-402. doi: 10.22059/jisr.2022.318398.1179
آقابابایی, احسان, فروتن, محمدتقی. گفتمان عدالت‌خواه و بازنمایی طبقات اجتماعی در سینمای ایران. , 1401; 11(2): 373-402. doi: 10.22059/jisr.2022.318398.1179
گفتمان عدالت‌خواه و بازنمایی طبقات اجتماعی در سینمای ایران
فیلم‌های سینمایی متأثر از پراکسیس، گفتمان‌های سیاسی در بازنمایی واقعیت هستند. گفتمان مسلط، بر آن است تا الگوهای کنشی و حیات مطلوب خود را به نمایش بگذارد و سینما یکی از مجراهای آن است. پژوهش حاضر در تلاش است تا با استفاده از روش تحلیل روایت، بازنمایی طبقات مختلف را در ذیل گفتمان اصولگرایی عدالت‌خواه مطالعه کند. بدین‌منظور 67 فیلم که در بین سال‌های 1388-1384 در ایران نمایش داده شده‌اند، به‌عنوان حجم نمونه و به شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند گزینش شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد فیلم‌های سینمای ایران پنج طبقۀ بالای مدرن، طبقه بالای سنتی، طبقۀ متوسط مدرن، طبقۀ متوسط سنتی و طبقۀ پایین را بازنمایی می‌کنند. این طبقات، براساس «نمایش ثروت» به‌طور عمودی و «ارزش‌های اجتماعی» به‌طور افقی از هم مجزا می‌شوند. در سطح گفتمان فیلم، طبقات با ویژگی‌های سنتی، نزدیکی بیشتری با گفتمان اصولگرایی عدالت‌خواه دارند و در سطح داستانی، گفتمان، روایت آنان را تأیید کرده است. طبقۀ پایین به‌عنوان پایگاه اصلی گفتمان عدالت‌خواه، به‌مثابۀ افرادی خونگرم، خانواده‌دوست، زحمتکش و قربانی بازنمایی می‌شوند که همواره با مشکلات دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این مشکلات به شکلی خیالی هستند که در انتهای روایت فیلم‌ها حل‌وفصل می‌شوند. درنهایت گفتمان حاکم، با فروکاست مسئلۀ اساسی این طبقه شامل فقر به امور دیگری مانند ازدواج، از مسئولیت خود در قبال توزیع عادلانۀ ثروت شانه خالی کرده است.
آقابابایی، احسان و ساره امیری (1397)، «تحلیل روایت برساخت طبقۀ فرودست در سینمای پس از انقلاب»، فصلنامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارۀ 55: 108-128.
اباذری، یوسف (1399)، بنیادگرایی بازار، تهران: دانشگاه تهران.
جعفری، علی و افسانه مظفری (1392)، «بازنمایی زندگی طبقۀ متوسط در سینمای ایران (نشانه‌شناسی فیلم جدایی نادر از سیمین)»، فصلنامۀ رادیو و تلویزیون، شمارۀ 21: 127-149.
دارابی، علی (1393)، جریان‌شناسی سیاسی در ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
رضایی، محمد، حسن‌پور، آرش و شیرین دانشگر (1393)، «بازنمایی طبقه و مناسبات طبقاتی در سینمای ایران؛ مطالعۀ موردی فیلم جدایی نادر از سیمین»، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، شمارۀ 2: 117-148.
سرایی، حسن و بحرانی، محمدحسین (1386)، «کاربرد نتایج سرشماری‌های عمومی در بررسی ساختار و تحولات قشربندی اجتماعی ایران»، نامۀ انجمن جمعیت‌شناسی ایران، شمارۀ 3: 5-29.
طالبی، ابوتراب و نیما شجاعی باغینی (1393)، «قدرت، مقاومت و سینما: بازنمایی طبقۀ فرودست در سینمای مسعود کیمیایی»، فصلنامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارۀ 35: 95-124.
مؤذنی، احمد (1394)، «ارائۀ مدل پیشنهادی سنجش طبقۀ اجتماعی در ایران (مورد مطالعه: سرپرستان خانوار شهر اصفهان)»، علوم اجتماعی (فردوسی مشهد)، شمارۀ 221: 26-246.
Behdad, S., & Nomani, F. (2009). What a revolution! thirty years of social class reshuffling in Iran, Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East, No. 1: 84-104.
Chatman, S. (1978). Story and discourse: narrative structure in fiction and film. New York: Cornell University Press.
Gandal, Keith (2007). Class representation in modern fiction and film. New York: Palgrave Macmillan.
Warburton, N. (2014). Karl Marx and Friedrich Engels the German ideology, Part One. In Philosophy: The Classics (pp. 201-207). Routledge.
Kleinhans, C. (1996). Class in Action. In David E. James and Rick Berge (eds) The Hidden Foundation: Cinema and Question of Class, 240-263. London: University of Minnesota Press.
Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage publications.
Turner, G. (2003). Film as Social Practice, London & New York: Routledge.
Turner, T. (2008). Marxian value theory: an anthropological perspective, Anthropological Theory, No. 1: 43–56.
