سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,563
تعداد مقالات70,847
تعداد مشاهده مقاله124,936,743
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,157,970
گرامی, محمدصالح, کریمی, مصطفی, عزیزی, قاسم, رفعتی, سمیه. (1401). تحلیل همدیدی بارش‏های همراه با طوفان تندری فراگیر بهاره در شمال غرب ایران. , 54(1), 95-110. doi: 10.22059/jphgr.2022.334160.1007659
محمدصالح گرامی; مصطفی کریمی; قاسم عزیزی; سمیه رفعتی. "تحلیل همدیدی بارش‏های همراه با طوفان تندری فراگیر بهاره در شمال غرب ایران". , 54, 1, 1401, 95-110. doi: 10.22059/jphgr.2022.334160.1007659
گرامی, محمدصالح, کریمی, مصطفی, عزیزی, قاسم, رفعتی, سمیه. (1401). 'تحلیل همدیدی بارش‏های همراه با طوفان تندری فراگیر بهاره در شمال غرب ایران', , 54(1), pp. 95-110. doi: 10.22059/jphgr.2022.334160.1007659
گرامی, محمدصالح, کریمی, مصطفی, عزیزی, قاسم, رفعتی, سمیه. تحلیل همدیدی بارش‏های همراه با طوفان تندری فراگیر بهاره در شمال غرب ایران. , 1401; 54(1): 95-110. doi: 10.22059/jphgr.2022.334160.1007659

تحلیل همدیدی بارش‏های همراه با طوفان تندری فراگیر بهاره در شمال غرب ایران

پژوهش های جغرافیای طبیعی
دوره 54، شماره 1، اردیبهشت 1401، صفحه 95-110    اصل مقاله (1.24 M)
نوع مقاله: مقاله کامل
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2022.334160.1007659
نویسندگان
محمدصالح گرامی1؛ مصطفی کریمی* 2؛ قاسم عزیزی3؛ سمیه رفعتی4
1دانشجوی دکترای اقلیم ‏شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه سیدجمال‏الدین اسدآبادی، اسدآباد، ایران
چکیده
به‏منظور شناسایی الگوی فشار در زمان رخداد بارش‏های همراه‏ با ‏طوفان تندری فراگیر، 18 ایستگاه واقع در شمال ‏غرب ایران طی دورة 1993-2012 بررسی شد. برای به‏دست‏آوردن روزهای منتخب شاخص‏هایی قرار داده شد. 108 روزی که دارای شاخص‏های موردنظر بودند انتخاب شدند و برای تحلیل آماری داده‏های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال آن‏ها از سایت مرکز ملی پیش‏بینی محیطی (Ncep/Ncar) اخذ شد و با استفاده از تحلیل ‏عاملی نمرات عامل‏ها مشخص شد و خوشه‏بندی داده‏ها با روش تحلیل سلسله‏مراتبی و ادغام Ward انجام شد. نتایج تحقیق نشان می‏دهد که به هنگام وقوع بارش‏هایی همراه ‏با ‏طوفان تندری فراگیر پنج الگو منطقة موردمطالعه را تحت تأثیر قرار می‏دهد و عامل گستردگی طوفان‏های تندری ترکیب الگوهای همدیدی با صعود محلی است. در این پژوهش الگوی کم‏ارتفاع بسته بیشترین و الگوی ناوة عمیق کمترین تکرار را داشتند. الگوی ناوة عمیق و ناوة ضعیف نسبت به سایر الگوها از گستردگی جغرافیایی کمتری برخوردارند و در زمان رخداد آن، منطقة موردمطالعه دمای سطحی بیشتری را تجربه می‏کند. در این دو الگو بیشینة جریان قائم ‏هوا در تراز زیرین قابل ‏مشاهده است. همچنین، دریای خزر در تأمین رطوبت ترازهای زیرین نقش ایفا می‏کند. هنگام رخداد الگوهای کم‏ارتفاع بسته، بندال و ناوة شرق ‏مدیترانه، منطقة مورد مطالعه دمای سطحی کمتری را تجربه می‏کند. همچنین، بیشینة جریان قائم ‏هوا در تراز میانی ‏مشاهده شده‏ است. رطوبت در این الگوها بیشتر از منابع دریای سرخ و دریای مدیترانه تأمین می‏شود.
کلیدواژه‌ها
الگوی فشار؛ بارش بهاره؛ بارش همرفتی؛ تحلیل عاملی؛ شمال غرب ایران؛ طوفان تندری
مراجع
  1. جلالی،م.؛ دوستکامیان، م.؛ شیری کریم وندی، امین. (1397). بررسی و تحلیل همدیدی دینامیکی سازوکارهای بارش فراگیر زمستانه ایران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 19, شماره 55، صص 55-37.
  2. جلالی، م.؛ کمریان، و. (1397). تحلیل الگوهای فضایی توفان های تندری در شمال غرب ایران، فصلنامه ی علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، سال 18، شماره 61، صص 81-63.
  3. حجازی زاده، ز.؛ جعفرپور، ز.؛ پروین، ن. (1386). بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی تراز 500 هکتوپاسکال مولد سیلاب‌های مخرب و فراگیر سطح حوضه آبریز دریاچه ارومیه. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی). سال 7, شماره 10،صص 125 -155.
  4. دوستان، ر.؛ میردریکوندی، م.(1392). تحلیل سینوپتیکی بارندگی‌های سنگین و فراگیر غرب ایران، دومین کنفرانس بین‌المللی مخاطرات محیطی،صص 17-10.
  5. ذوالفقاری، ح.؛ معصوم پور سماکوش، ج.؛ جلیلیان، آ.؛ فتح نیا، ا. (1392). تعیین الگوهای سینوپتیک و توده‌های هوای مؤثر بر فصول اقلیمی غرب ایران، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، سال 45، شماره 1، صص 53-70.
  6. رضایی بنفشه، م.؛ حسین‌علی‌پور گزی، ف.؛ جعفری شندی، ف.؛ علی محمدی، م. (1394). تحلیل همدید بارش‌های سنگین پهنه‌ شمال غرب ایران (با تأکید بر الگوهای ضخامت جو). نشریه علمی جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 19، شماره 53، صص117-135.‎
  7. رفیعایی، ا.؛ علیجانی، ب.؛ یزدانی، م. (1393). تحلیل همدیدی آغاز بارش‌های فراگیر زودرس دوره سرد سال در ایران. مجله ژئوفیزیک ایران، سال 8, شماره 3، صص35-55.
  8. شکیبا، ا.؛ صادقی، س.؛ دوستان، ر. (1394). مراکز فعالیت و الگوهای سینوپتیکی بارش برف سنگین در شمال غرب ایران. جغرافیا و مخاطرات محیطی،سال 4، شماره 4، صص 87-104.‎
  9. عزیزی، ق.، گرامی، م، ص.؛ شریفی، ل. (1396). تحلیل فضایی توفان‌های تندری در گستره کشور ایران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 17، شماره 47، صص 243-259.
  10. علیجانی، ب. (1376). تعیین فصول طبیعی در ایران، مجله پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 35، صفحه 21-33.
  11. علیجانی، ب. (1391). آب و هواشناسی ایران، چاپ یازدهم، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.
  12. علیجانی، ب. (1381)، اقلیم‌شناسی سینوپتیک، انتشارات سمت، تهران.
  13. فتاحی، ا.؛ قناد، ه. (1390). تحلیل الگوهای سینوپتیکی توفان های گردوخاک در منطقه جنوب غرب ایران، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا، سال 4، شماره 12، صص 49-62.
  14. گرامی، م. ص. (1394). بررسی سازوکار وقوع بارش‌های بهاره در شمال غرب ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقلیم شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، استاد راهنما، عباس مفیدی، صفحه 32.
  15. گرامی، م، ص.؛ مفیدی، ع.؛ زرین، آ. (1394). تحلیل فضایی ارتباط بین وقوع بارش‌های بهاره در شمال غرب ایران و مؤلفه‌های مقیاس منطقه‌ای گردش جو، کنفرانس ملی آبیاری و زهکشی ایران، همایش آب و هواشناسی،23-24 اردیبهشت، دانشگاه فردوسی مشهد.
  16. Alijani, B.; O’Brien, J. and Yarnal, B. (2008). Spatial analysis of precipitation intensity and concentration in Iran. Theoretical and Applied Climatology,Vol. 94, No. 1, PP. 107-124.
  17. Alijani, B. (2003). Synoptic Climatology, Fifth Edition, Samt Publications, Tehran.
  18. Alijani, B. (1998). Determining the natural seasons of Iran, Geographical Research Quarterly, Vol. 34, No. 1, PP. 21-33.
  19. Alijani, B. (2013). Iranian Meteorological Book, Eleventh edition, Payame Noor University Press.
  20. Azizi, G.; Gerami, M. S. and Sharifi, L. (2017). Spatial Analysis of thunder storm in Iran. Researches in Geographical Sciences, Vol. 17, No. 47, PP. 241-257.
  21. Barry, R. G. and Carleton, A.M. (2013). Synoptic and dynamic climatology. Routledge.
  22. Bednorz, E. (2008). Synoptic conditions of snow occurrence in Budapest, Meteorologische Zeitschrift, Vol. 17, No. 1, PP. 39-46.
  23. Cassano, E. N.; Lynch, A. H.; Cassano, J. J. and Koslow, M. R. (2010). Classification of synoptic patterns in the western Arctic associated with extreme events at Barrow, Alaska, Climate Research, Vol. 30, No. 2, PP. 83-97.
  24. Changnon, S. A. and Changnon, D. (2001). Long-term fluctuations in thunderstorm activity in the United States. Climatic Change, Vol. 50, No. 4, PP. 489-503.
  25. Dayan, U.; Tubi, A. and Levy, I. (2012). On the importance of synoptic classification methods with respect to environmental phenomena. International Journal of Climatology, Vol. 32, No. 5, PP. 681-694.
  26. Donat, M. G.; Leckebusch, G. C.; Pinto, J. G. and Ulbrich, U. (2015). Examination of wind storms over Central Europe with respect to circulation weather types and NAO phases. International Journal of Climatology, Vol. 30, No. 9, PP. 1289-1300.
  27. Doostan, R. and Mirdirikvand, M. (2015). Synoptic analysis of heavy and pervasive rainfall in western Iran, Published at the Second International Conference on Environmental Hazards, https://civilica.com/doc/307368.
  28. Fattahi, E. and GHannad, H. (2011). Analysis of synoptic patterns of dust storms in the southwestern region of Iran, Geography, Vol. 4, No. 12, PP. 49-62.
  29. Fleig, A. K.; Tallaksen, L. M.; Hisdal, H.; Stahl, K. and Hannah, D. M. (2016). Inter-comparison of weather and circulation type classifications for hydrological drought development. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, Vol. 35, No. 9-12, PP. 507-515.
  30. Gaetani, M.; Pohl, B.; Douville, H. and Fontaine, B. (2016). West African Monsoon influence on the summer Euro‐Atlantic circulation. Geophysical Research Letters, Vol. 38, No. 9, PP. 123-145.
  31. García, C.; Martí, G.; Oller, P.; Moner, I.; Gavaldà, J.; Martínez, P. and Peña, J. C. (2009). Major avalanches occurrence at regional scale and related atmospheric circulation patterns in the Eastern Pyrenees. Cold Regions Science and Technology, Vol. 59, No. 2-3, PP. 106-118.
  32. Ghavidel Rahimi, Y. (2011). The use of atmospheric instability indices for the detection and dynamic analysis thunderstorms 5 may 2011 in Tabriz, Quarterly geographical space, Vol. 9, No. 34, PP. 182-208.
  33. Gerami, M.S. (2016). Investigation of the mechanism of occurrence of spring precipitation in northwestern Iran, Master Thesis of Ferdowsi University of Mashhad, Supervisor Abbas Mofid.
  34. Gerami, M.S.; Mofidi, A. and Zarrin, A. (2016). Spatial analysis of the relationship between the occurrence of spring precipitation in northwestern Iran and the components of the Atmospheric Regions Scale, Iranian National Conference on Irrigation and Drainage, Meteorological Conference, Mashhad Ferdowsi University.
  35. Hagen, M. and Finke, U. (2000). Motion characteristics of thunderstorms in southern Germany, Meteorological Applications, Vol. 6, PP. 227-239.
  36. Hejazizadeh, Z.; Jafarpoor, Z. and Parvin, N. (2008). Investigation and identification of synoptic patterns at the level of 500 hectopascals of destructive and pervasive floods in the catchment area of Lake Urmia, Researches in Geographical Sciences, Vol. 7, No. 5, PP. 125-155.
  37. Huth, R.; Beck, C. and Kučerová, M. (2016). Synoptic‐climatological evaluation of the classifications of atmospheric circulation patterns over Europe. International Journal of Climatology, Vol. 36, No. 7, PP. 2710-2726.
  38. Huth, R.; Beck, C.; Philipp, A.; Demuzere, M.; Ustrnul, Z.; Cahynová, M. ... and Tveito, O. E. (2008). Classifications of atmospheric circulation patterns: recent advances and applications. Annals of the New York Academy of Sciences, Vol. 1146, No. 1, PP. 105-152.
  39. Jalali, M.; Doustkamian, M. and Shiri karim vandi, A. (2019). The studying and synoptic analysis of mechanical in mechanism of widespread winter precipitation of Iran, Researches in Geographical Sciences, Vol. 19, No. 55, PP. 37-55.
  40. Jalali, M. and Kamarian, V. (2018). The Analysis of Spatial Patterns of Thunderstorms in the North West of Iran, Geographical space, Vol. 18, No. 61, PP. 41-62.
  41. Kassomenos, P. (2010). Synoptic circulation control on wild fire occurrence. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, Vol. 35, No. 9-12, PP. 544-552.
  42. Lericos, T.P.; Fuelberg, H.E.; Watson, A.I. and Holle, R.L. (2002). Warm season lightning distributions over the Florida Peninsula as related to synoptic patterns, Weather and Forecasting , Vol.17, PP. 83-98.
  43. López, R. E. and Holle, R. L. (1999). The distribution of lightning as a function of low-level wind flow in central Florida. NOAA Tech. Memo. ERL ESG-28, National Severe Storms Laboratory, Norman, OK, 43 pp.
  44. Lykoudis, S. P.; Kostopoulou, E. and Argiriou, A. A. (2014). Stable isotopic signature of precipitation under various synoptic classifications. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, Vol. 35, No. 9-12, PP. 530-535.
  45. Martin-Vide, J.; Sanchez-Lorenzo, A.; Lopez-Bustins, A. J.; Cordobilla, M.; J. GarciaManuel, A. and Raso, J. M. (2008). Torrential rainfall in northeast of the Iberian Peninsula: synoptic patterns and WeMO influence Advances in Science and Research, Vol. 2, PP.99-105.
  46. Mohammadpour, K.; Sciortino, M. and Kaskaoutis, D. G. (2021). Classification of weather clusters over the Middle East associated with high atmospheric dust-AODs in West Iran. Atmospheric Research,Vol. 259, PP. 105682.
  47. Mojarrad, F.; Koshki, S.; Masompour, J. and Miri, M. (2018). Analysis of Thunderstorm Instability Indexes in Iran using Reanalysis Data. jsaeh. Vol. 4, No. 4, PP.33-48.
  48. Pineda, N.; Esteban, P.; Trapero, L.; Soler, X. and Beck, C. (2015). Circulation types related to lightning activity over Catalonia and the Principality of Andorra. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, Vol. 35, No. 9-12, PP. 469-476.
  49. Rafiaei, A.; Alijani, B. and Yazdani, M. (2014). Synoptic analysis of the onset of the earliest widespread winter precipitation in Iran (except the Caspian Sea coastal region). Iranian Journal of Geophysics,Vol. 8, No. 3, pp. 36-48.
  50. Ramos, A. M.; Ramos, R.; Sousa, P.; Trigo, R. M.; Janeira, M. and Prior, V. (2017). Cloud to ground lightning activity over Portugal and its association with circulation weather types. Atmospheric Research, Vol. 101, No. 1-2, PP. 84-101.
  51. Rasilla, D. F.; García-Codron, J. C.; Carracedo, V. and Diego, C. (2010). Circulation patterns, wildfire risk and wildfire occurrence at continental Spain. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, Vol. 35, No. 9-12, PP. 553-560.
  52. Raziei, T.; Bordi, I.; Pereira, L. S.; Corte‐Real, J. and Santos, J. A. (2012). Relationship between daily atmospheric circulation types and winter dry/wet spells in western Iran. International Journal of Climatology, Vol. 32, No.7, PP. 1056-1068.
  53. Rezaee Banafshe, M.; Hossein Alipour Ghazi, H.; Jaffari Shendi, F. and Alimohammadi, M. (2015). Synoptic Analysis of Heavy Rainfall in Northwest of Iran (With an Emphasis on Patterns of Atmospheric Thickness). Geography and Planning,Vol. 19, No. 53, PP. 117-135.
  54. Shakiba, A.; Sadeghib, S. and Doostan, R. (2016). The Synoptic Activity Centers and Pressure Patterns of Heavy Snowfall in Northwest of Iran, Journal of Geography and Environmental Hazards, Vol.4, No. 4, PP. 87-104.
  55. Tomás, C.; De Pablo, F. and Rivas Soriano, L. (2004). Circulation weather types and cloudto-ground flash density over the Iberian Peninsula. International Journal of Climatology, Vol. 24, No.1, PP. 109-123.
  56. Wilks, D.S. (2011). Statistical methods in the atmospheric sciences(Vol. 100). Academic press.
  57. Yarnal, B. (1993). Synoptic Climatology in Environmental Analysis. A Primer. Belhaven Press: London.
  58. Yarnal, B.; Comrie, A. ; Frakes, B. and Brown, D. P. (2001). Developments and prospects in synoptic climatology. International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, Vol. 21, No. 15, PP. 1923-1950.
  59. Zolfaghari, H.; Masoompour Samakosh, J.; Jalilian, A. and Fathnia, A. (2013). Studying and Determining of Synoptic Patterns of Climatic Seasons in the West of Iran. Physical Geography Research Quarterly, Vol. 45, No. 1, PP. 53-70.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 539
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 318





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب