تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,115,341 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,219,430 |
بررسی ترکیب فصلی، فراوانی و تنوعزیستی جوامع درشت بیمهرگان کفزی در رودخانة خرمارود، استان گلستان | ||
نشریه محیط زیست طبیعی | ||
دوره 75، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 38-48 اصل مقاله (796.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jne.2022.328090.2266 | ||
نویسندگان | ||
محمد قلی زاده* ؛ ابوالفضل پیکار پرسان؛ راحله معتمدی | ||
گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران | ||
چکیده | ||
با توجه به اینکه بیمهرگان کفزی بهعنوان شاخصزیستی در بومسازگانهای آبی مطرح میباشند؛ این مطالعه با هدف بررسی فراوانی و تنوع زیستی جوامع درشت بیمهرگان در رودخانة خرمارود، استان گلستان صورت گرفت. نمونههای کفزی بهصورت فصلی از 5 ایستگاه با سه تکرار با استفاده از نمونهبردارگرب با سطح پوشش (225 سانتیمتر مربع) در سال 1399 جمعآوری گردید. در مجموع تعداد 819 نمونه از موجودات بیمهره که متعلق به 6 راسته و 10 خانواده شناسایی شدند، که بیشترین تنوع مربوط به راستة حشرات با 7 خانواده و بیشترین فراوانی متعلق به Chironomidae (31/5 درصد) و سپس Tubificidae (22/47 درصد) میباشد. فصل بهار با 45 درصد بیشترین و فصل زمستان با 22 درصد کمترین میزان فراوانی را نشان شدند. بیشترین فراوانی درشت بیمهرگان در ایستگاه 1 در بخش بالادست رودخانه (جنگلی-کشاورزی) (40/66 درصد) و کمترین مقدار آن در ایستگاه 5 پاییندست (قبل از اتصال به رودخانة چهلچای) (86/5 درصد) بهدست آمد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان شاخصهای تنوع شانون و سیمپسون در ایستگاه بالادست رودخانه، در فصل پاییز به ترتیب (0/32 ± 1/96) و (0/11 ± 0/85) بهدست آمد. همچنین بیشترین مقدار شاخص غنای گونهای مارگالف در ایستگاه 3 در بخش میاندست رودخانه (نزدیکی به روستا و کشاورزی) فصل زمستان (0/4 ± 2/06) و شاخص یکنواختی پیلو در ایستگاه میان دست (0/19 ± 0/94) بهار بود. طبق آنالیز مقیاسگذاری چند بعدی (MDS) پراکنش کفزیان در بین ایستگاهها، سه گروه مجزا را نشان داد. نتایج PCA نشان داد که مواد آلی و رس مهمترین عوامل محیطی در تغییرات جوامع بیمهره در رودخانة خرمارود، استان گلستان است. بر اساس یافتههای این مطالعه به نظر میرسد افزایش مواد آلی از مناطق کشاورزی، پسابهای شهری و روستایی همجوار باعث افزایش آلودگی و افزایش گونههای مقاوم به آلودگی از جمله Tubificidae و Chironomidae شده است، که استفاده از شاخصهای زیستی میتواند بهعنوان ابزار مناسبی جهت ارزیابی کیفیت منابع آبی بکار برده شود. | ||
کلیدواژهها | ||
درشت بیمهرگان کفزی؛ شاخص زیستی؛ رودخانة خرمارود | ||
مراجع | ||
Alizadeh, M., Hosseini, S.A., Jafaryan, H., Ghorbani, R., Gholizadeh, M., 2019. Evaluation seasonal distribution patterns and biodiversity of macroinvertebrates communities in Aji-Su River (Golestan province). Journal of Animal Environment 2(11), 361-370. (In Persian) Celi, J.E., Villamarín, F., 2020. Freshwater ecosystems of mainland Ecuador: Diversity, issues and perspectives. Acta Limnologica Brasiliensia 32, 1-8. Clarke, K.R., Ainsworth, M., 1993. A method of linking multivariate community structure to environmental variables. Marine Ecology Progress Series 92, 205-219. Eleftheriou, A., McIntyre, A.D., 2005. Methods for study of Marine Benthos. 3rd eds. Blackwell, Oxford. 440 p. Foomani, A., Gholizadeh, M., Harsij, M., Salavatian, M., 2020. River health assessment using macroinvertebrates and water quality parameters: A case of the Shanbeh-Bazar River, Anzali Wetland, Iran. Iranian Journal of Fisheries Sciences 19(5), 2274-2294. Garie, H.L., McIntosh, A., 1986. Distribution of benthic macroinvertebrates in a stream exposed to urban runoff: Water Resources Bulletin 22(3), 447-451. Gholizadeh, M., Toomaj, A., Hossiendost, S., 2017. Modeling habitat requirements of riverine stone loach, Paracobitis hircanica( Teleostei: Nemacheilidae) in the Zarin Gol River, Caspian Sea basin, Iran. Iranian Journal of Ichthyology 4(4), 340-351. Gholizadeh, M., Alinejad, M., 2018. Assessment of spatial variability of some affecting parameters on water quality of Zarin Gol River in Golestan province. Journal Environmental Science 16(1): 111-126. (In Persian). Gholizadeh, M., Heydarzadeh, M., 2019. Functional feeding groups of macroinvertebrates and their relationship with environmental parameters (case study: in Zarin-Gol River). Iranian Journal Fish Science 19(5): 2532-2543. Gholizadeh, M., Pakravan, M., 2019. Investigation of benthic macroinvertebrate based on bio-indicator in Zarin-Gol River, Golestan Province. Journal of Environmental Science and Technology 21(8): 221-232. (In Persian). Gholizadeh, M., Porhamidi, F., 2020. Health assessment of water quality of Madarsoo River (Golestan province) using multimetric biological index. Journal of Environmental Studies 46(2): 307-319. (In Persian). Gholizadeh., M., 2021. Effects of floods on macroinvertebrate communities in the Zarin Gol River of northern Iran: implications for water quality monitoring and biological assessment. Ecological Processes 10(1):1-11. Jorgensen, S.E., Costanse, R., Xu, F., 2005. Handbook of ecological indicators for assessment of ecosystem health.Taylor and Francis Group Eddition, London. Molaei, M., Patimar, R., Gholizadeh, M., Pourali, S.H., Jafarian, H. 2021. The effects of aquaculture effluents on macroinvertebrate community and their feeding responses performance in Zarringol Stream, Golestan Province. Journal of Aquaculture Development 15 (1) :87-106. (In Persian). Needham, J.G., Paul, R., Needham, P.R., 1962. A guide to the study of freshwater biology, fifth edition. Holden- Day. San Francisco, USA. Ongley, E., 2003. Control of water pollution from agriculture. FAO Irrigation and Drainage 55: 101. Pinto, R., Patrico, J., Baeta, A., Fath, B.D., Neto, J.M., 2009. Review and evaluation of estuarine biotic indices to assess benthic condition. Ecology Indicators 9(1), 1-25. Quinn, M. and Hickey, W., 1990. Magnitude of effects of substrate particle size, recent flooding, and catchment development on benthic invertebrates in 88 New Zealand rivers, New Zealand Journal of Marine and Freshwater Research 24(3): 411-427. Shahbazi Naserabad, S., Poorbagher, H., Eagderi, S., Danehkar, A., Rajaei, M. 2016. Comparison of BMWP, ASPT and biodiversity indexes in order to assessment of temporal rivers quality (case study: Kheiroud-kenar River). Journal of Natural Environment 69(2): 439-467. (In Persian). Stark, J. D. 1998. SQMCI: a biotic index for freshwater macroinvertebrate codedabundance data. New Zealand Journal of Marine and Freshwater Research 32: 55-66. Taylor, B.R., 2000. Technical evaluation on methods for bentic invertebrate's data analysis and Interpretation. AETE Project 2. 1. 3. prepared for Canada Canter for Mineral and Energy Technology. Ottawa, Ontario. 93 P. Thompson, B., Lowe, S., 2004. Assessment of macrobenthos response to sediment contamination in the San Francisco estuary, California, USA. Environmental Toxicology and Chemistry 23: 2178- 2187. Thorp, J.H., Covich, A.P. (eds.)., 1991. Ecology and classification of North American freshwater invertebrates. Academic Press, San Diego, USA. Tyson, R.V., 1995. Sedimentary organic matter: Organic facies and palynofacies, (Chapman & Hall, London), pp. 615. Walen, J.K., 2002. Assessment of stream habitat, fish, macroinvertebrates, sediment and water chemistry for eleven streams in Kentucky and Tennessee, Virginia Polytechnic Institute, CATT. 71 p. Wear, D.N., Turner, M.G., Naiman, R.J., 1998. Land cover along an urban–rural gradient-Implications for water quality: Ecological Applications 8(3): 619-630. Whiting, E.R., Clifford, H.F., 1983. Invertebrates and urban runoff in a small northern stream, Edmonton, Alberta, Canada: Hydrobiologia 102: 73-80. Winter, J.G., Duthie, H.C., 1998. Effects of urbanization on water quality, periphyton and invertebrate communities in a southern Ontario stream: Canadian Water Resources Journal 23(3): 245-257.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 293 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 217 |