حزب توده و مفهوم مارکسیستی-لنینیستی "مساله ملی" در ایران(1320-1357)

آبراهامیان، یرواند، ایران بین دو انقلاب، ترجمۀ احمد گل‌محمدی- محمدابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی، 1395.

احسان طبری، جامعه ایران در دورۀ رضاشاه، باز نشر اینترنتی از انتشارات انجمن دوستداران احسان طبری، 1356.

استالین ، ی. و ، بی‌تا، مارکسیسم و مسئله ملی ، بی‌جا، نشر الکترونیکی طوفان.

 اسکندری، ایرج، خاطرات ایرج اسکندری، به اهتمام بابک امیر خسروی و فریدون آذرنور، ج2و3: 1367، ج4: 1368، انتشارات جنبش توده‌ای­های مبارز انفصالی، بی‌جا، 1366.

اصطخری، ابواسحاق ابراهیم. 1340، مسالک الممالک، به کوشش ایرج افشار، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.

آقاجری, سید هاشم, نورمحمد, محسن، «حزب کمونیست و مسئله - ملیت‌ها- در ایران (۱۳۳۸ه.ق-۱۳۱۱ه.ش)»، فصلنامه جستارهای تاریخی، سال یازدهم، شمارۀ اول، بهار و تابستان 1399 صص 25-54.

امیر خسروی، بابک، «مشارکت در بحث مسئله ملی و بررسی اجمالی آن در ایران»، نشریه راه آزادی، شمارۀ 20-26، 1371.

 امیر خسروی، بابک،2006، «درنگ­هایی درباره اقوام ایرانی و ساختار دولتی آینده»، در: امیر خسروی، بابک، مجموعه اسناد بابک امیرخسروی، دوسیه 98، صص 1307-1319 ،2016.

امیرخسروی، بابک، مجموعه اسناد و مکاتبات بابک امیر خسروی، نشر اینترنتی، بی‌جا، 2016.

آوانسیان، آرداشس، خاطرات اردشیر آوانسیان از حزب توده ایران ۱۳۲۰-1326، آلمان، انتشارات حزب دموکراتیک ملت ایران، 1369.

 اولیانوف، ولادیمیرایلیچ ( لنین ) ، مجموعۀ آثار، ۳جلد، ترجمه محمد پورهرمزان، تهران، نشر فردوس، ۱۳۸۴.

به‌آفرید، حامد، «حزب توده و مسئله قومیت‌ها (با تأکید بر کردها) »، نگارش: استاد راهنما: داریوش رحمانیان؛ استاد مشاور: رسول جعفریان. دانشگاه تهران؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی؛ گروه تاریخ، 1388.

 بهروز، مازیار، شورشیان آرمانخواه؛ ناکامی چپ در ایران، تهران، نشر ققنوس، 1397.

بیات، کاوه، آذربایجان در موج‌خیز تاریخ، تهران، نشر شیرازه، 1379.

 ـــــــــــ.ــ، کردها و فرقه دموکرات آذربایجان، تهران، نشر شیرازه، 1388.

ــــــــــــ.ـ، پان­ترکیسم و ایران، تهران،  نشر شیرازه، 1395.

ــــــــــــ، فرامین تأسیس، اداره و انحلال حکومت فرقه دموکرات آذربایجان؛ مجموعه­ای از اسناد شوروی، تهران، نشر شیرازه،1400.

بیات، کاوه. آذری شهرضایی، رضا. 1396، روزشمار غائله آذربایجان، جلد اول، تهران، نشر شیرازه.

بیانی، خانبابا، 1375، غائله آذربایجان، ویرایش سعید قانعی، تهران، انتشارات زریاب.

ثاقب‌فر، مرتضی، 1370، «ناسیونالیسم ایرانی مسئله ملیت­ها در ایران»، مجله نگاه نو.

ثقفی، مراد، « چپ و پرسش ملی »، فصلنامه گفتگو، شمارۀ ۳، فروردین ۱۳۷۳، صص ۶۷-۵۵.

جهانشاهلو، نصرت‌الله، ما و بیگانگان؛ خاطرات سیاسی نصرت‌الله جهانشاهلو، به کوشش نادر پیمانی، رشت، انتشارات سمرقند، 1368.

جوادی، عباس، از ۲۱آذر تا۲۱آذر، نشر اینترنتی، 2018.

حزب توده ایران، اسناد و دیدگاه­ها؛ حزب توده ایران از آغاز پیدایی تا انقلاب 57، تهران، انتشارات حزب توده ایران،1360.

حسنلی، جمیل، آذربایجان ایران، آغاز جنگ سرد، ترجمۀ منصور صفوتی، تهران، نشر شیرازه،1387.

حیسامی، که ریم، له بیره وه ریه کانم، جلد ۱ و ۳، سوئد، 1986.

خسروپناه، محمدحسین، «حزب توده و تحولات کردستان ۱۳۲۰-۱۳۲۵»، فصلنامه گفتگو، شمارۀ ۵۸، تهران، صص: 101-132،۱۳۸۸.

خوبروی پاک، محمدرضا، نقدی بر فدرالیسم، نشر شیرازه، تهران، 1377.

رسول‌زاده، محمدامین، ملیت و بلشویسم ، چاپ اول، تهران، نشر شیرازه،۱۳۸۹ .

شوکت، حمید، نگاهی از درون به جنبش چپ؛ گفتگو با مهدی خانبابا تهرانی، با مقدمه غلامرضا نجاتی، تهران، شرکت سهامی انتشار،۱۳۸۰.

شوکت، حمید، نگاهی از درون به جنبش چپ؛ گفتگو با کوروش لاشایی، تهران، نشر اختران، ۱۳۸۱.

طبری، احسان، «درباره ملت و مسئله ملی» در مردم، دورۀ هفتم، سال اول، شمارۀ 53، 1358.

فدوسیف و دیگران. ۱۳۵۹، لنینیسم و مسئله ملی در جهان امروز، ترجمۀ ع. دخانیاتی، تهران، نشر پارت.

قاسمی، احمد، حزب توده ایران چه می‌گوید و چه می‌خواهد؟، چاپ سوم، تهران، نشریات حزب توده، ۱۳۲۵.

کاشانی ثابت، فیروزه، افسانه‌های مرزی ۱۸۰۴-۱۹۴۶، ترجمۀ ابوالفضل کلانکی، تهران، انتشارات کتاب‌سرا، ۱۳۸۹.

کولاکوفسکی ، لشک، جریان‌های اصلی در مارکسیسم، ۳ج، ترجمۀ عباس میلانی، تهران، ج ۱ و۲ نشر دات، ج ۳،  نشر اختران، ۱۳۸۹.

ماتیل، الکساندر، دائرة المعارف ناسیونالیسم، ترجمۀ کامران فانی _ محبوبه مهاجر، تهران، نشر کتابخانه وزارت امور خارجه،۱۳۸۷.

مرادی مراغه‌ای، علی، خشم و هیاهوی یک زندگی، زندگی و خاطرات غلام یحیی دانشیان از فرقۀ دموکرات آذربایجان و حزب توده ایران، تهران، نشر اوحدی، ۱۳۸۸.

مستوفی، حمدالله، نزهة‌القلوب، به تصحیح گای لسترنج، تهران، انتشارات دنیای کتاب، ۱۳۶۲.

مسکوب، شاهرخ، هویت ایرانی و زبان فارسی، تهران، انتشارات فرزان، 1385.

ملکی، خلیل، خاطرات سیاسی خلیل ملکی، به کوشش همایون کاتوزیان، تهران، شرکت سهامی انتشار، ۱۳۶۸.

منتظم، ملت و ملیت، تهران، نشر قیام، ۱۳۲۷.

نورمحمدی، قاسم، حزب توده ایران در مهاجرت، تهران، نشر اختران، 1385.

هابسبام، اریک، ملت و ملی‌گرایی پس از ۱۸۸۰، ترجمه علی باش، مشهد، نشر مهر دامون

هشترودیان. ۱۳۲۴، مسئله ملیت، تهران، شرکت سهامی چاپ فرهنگ ایران، ۱۳۸۳.

نشریات

آذربایجان، ۱۳۲۰، شمارۀ ۱۰ و ۱۳/ ۱۳۲۴، دورۀ دوم، شمارۀ ۸.

جودت،1324، شمارۀ 1447.

 حبل‌المتین یومیه، سال اول، شمارۀ ۴۴، ۱۳۲۵ ه.ق .

 دنیای امروزه، شمارۀ مخصوص، ۱۳۲۴، ص۴.

 رزم، ۱۳۲۲، شمارۀ.۲۲

سیاست، ۱۳۲۰، شمارۀ اول.

 ظفر، ۱۳۲۳-۱۳۲۵، شماره‌های مختلف.

 مردم، شمارۀ مخصوص۲، ۱۳۲۴.

مردم (مخفی)، شمارۀ 183، 1332.

مردم، دورۀ ششم ،۱۳۴۴-۱۳۵۶، شماره‌های مختلف.

مردم برای روشنفکران، ۱۳۲۳، شمارۀ ۱۲.

 نامه رهبر، ۱۳۲۳-۱۳۲۵، شماره‌های مختلف.

 نامه مردم، ۱۳۲۴-۱۳۲۷، شماره‌های مختلف.

دنیا، ۱۳۴۰-۱۳۵۷، شماره‌های مختلف.

هفته‌نامه نوید، سال سوم، شمارۀ 12، 16 و سال چهارم، شمارۀ 33.

سازمان اسناد و کتابخانه ملی، سند شمارۀ 614۳-290/ سند شمارۀ ۷۳۹۳-290.