
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,234,152 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,068,866 |
واژهبستهای ضمیری کردی مکری در گروه حرف اضافه: رویکرد بهینگی | ||
پژوهشهای زبانی | ||
مقاله 3، دوره 12، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 51-76 اصل مقاله (555.94 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2022.329760.666742 | ||
نویسندگان | ||
قادر الهویسی آذر1؛ وحید غلامی* 2؛ امید ورزنده2 | ||
1دانشجوی دکترای زبان شناسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران. | ||
2استادیار، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران. | ||
چکیده | ||
مطالعات تاریخی زبانشناختی بر روی واژه به پیدایش مفهوم واژهبست انجامید. واژهبستها به عنوان عناصر زبانی در ساختار دستوری جملات از یک سو بهطور مستقل ایفای نقش میکنند و از سویی دیگر از لحاظ واجی ناقص بوده و بهمنظور رفع نقص آوایی به عناصر دیگری متصل میشوند و بهصورت پیشبست، میانبست، اندربست و پیبست در کنار میزبان خود ظاهر میگردند. عناصر مذکور در مطالعات زبانشناختی از اهمیت تاریخی برخوردارند و نقطۀ تلاقی ساختواژه، نحو و واجشناسی هستند. کردی مکری مجهز به نظام واژهبست غنی است که در آن واژهبستها از قدرت حرکت بالایی برخوردارند و به مقولههایی مختلف از جمله حروف اضافه متصل میشوند. در کردی مکری دو دسته حروف اضافه وجود دارند که به صورت پیشاضافه و پیرااضافه با متمم خود همراه میشوند. پیشاضافهها به نوبۀ خود نوعند: حروف اضافۀ ساده و صورتهای مطلق. حروف اضافۀ دستۀ اول قبل از اسم، گروه اسمی و ضمیر مستقل تحت حاکمیت خود قرار میگیرند درحالیکه صورتهای مطلق که هم از نظر تعداد و هم از نظر تعدادِ هجا از دستۀ اول کمترند از این قابلیت برخوردار نیستند و نمیتوانند قبل از اسم، گروه اسمی و ضمیر مستقل واقع شوند و تنها میزبان واژهبست واقع میشوند. در مکری علاوه بر حروف اضافۀ ساده و صورتهای مطلق، حروف اضافۀ مرکب و پیرااضافهها نیز وجود دارند. پیرااضافهها در مکری دو دستهاند: ساده و پیچیده. پیرااضافههای ساده متمم اسمی میپذیرند، ولی همراه نوع پیچیدۀ آنها هم صورتهای کامل و هم واژهبستها میتوانند نقش متمم را ایفا کنند. از اینرو مقالۀ پیشرو در تلاش است تا پس از شناسایی واژهبستهای ضمیری کردی مکری، نحوۀ تعاملشان با انواع حروف اضافۀ مکری و چگونگی توزیع و جایگیری آنها را براساس محدودیتهای ترادف در چارچوب نظریۀبهینگی تحلیل نماید. تحلیل دادهها نشان میدهند که محدودیتهای ”حفظ یکپارچگی حوزه“ و ”عدم اجازه وقوع واژهبست در ابتدای گروه“ در سلسله مراتب محدودیتها بالاتر از محدودیت ”حضور واژهبست در چپترین لبۀ حوزه“ قرار میگیرند و این چینش منجر به جایگیری واژهبست در جایگاه دوم میگردد. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و ابزار کتابخانهای انجام گرفته و بهمنظور گردآوری دادهها از شمّ زبانی نگارندۀ اصلی (به عنوان گویشور کردی مرکزی (گویش مکری، اُشنویه) و نیز گویشوران اصیل این زبان به همراه فیشبرداری از کتب، مجلات و نوشتارهای سایتها و ضبط حدود بیست ساعت صدای گویشوران گویش مورد نظر استفاده شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
کردی مکری؛ واژهبستهای ضمیری؛ حروف اضافه؛ محدودیتها؛ نظریۀبهینگی | ||
مراجع | ||
علینژاد، بتول و محمدیبلبانآباد، صادق (1392). واژهبستهای ضمیری در گویش کردی سورانی: تعامل با حروف اضافه، فصلنامه علمی پژوهشی زبان و ادب فارسی، دانشگاه آزاد سنندج. سال ششم، شمارۀ 18، 76-94. Anderson, S.R. 1992. A-Morphous Morphology, Cambridge University Press, Cambridge. Anderson, S.R. 1993. Wackernagel’s revenge: Clitics, morphology and the syntax of second position, Language 69, 68-98. Anderson, S.R. 1994. How to put your Clitics in their Place or Why the Best Account of SecondPosition Phenomena May be a Nearly Optimal One, GLOW Workshop in Vienna. Anderson, S. 2005. Aspects of the theory of clitics, Oxford & New York, Oxford University Press. Crystal, D. 2008. A Dictionary of Linguistics and Phonetics (6th ed.), London: Blackwell. Boersma, P., J. Deckers & J. van de Weijer (2000). “Optimality Theory: Phonology, Syntax, and Acquisition”, Pdf format. Dabir-Moghaddam, M. 2008. On agent clitics in Balochi. In Carina Jahani, Agnes Korn & Paul Titus (eds.), The Baloch and others. Linguistic, historical and socio-political perspectives on pluralism in Balochistan, 83–101. Wiesbaden: Reichert. Haig, G. 2008. Alignment change in Iranian languages: a construction grammar approach, (Empirical Approaches to Language Typology 37). Berlin New York: Mouton de Gruyter. Halpern, A. 1992. Topics in the Placement and Morphology of Clitics, Doctoral Dissertation Stanford University Kager, R. 1999. Optimality Theory, Cambridge: Cambridge University Press. Mackenzie, D. N. 1961. Kurdish Dialect Studies. Oxford University Press. Mohammadirad, Masoud, 2020, Pronominal clitics in Western Iranian languages: Description, mapping, and typological implications, Doctoral dissertation, Université Sorbonne Nouvelle Öpengin, E. 2013. Clitic-Affix Interactions: A Corpus-based Study of Person Marking in the Mukri Variety of Central Kurdish. Doctoral dissertation,Université Sorbonne Nouvelle and Universität Bamberg. Samvelian, P. 2007a. What Sorani Kurdish absolute prepositions tell us about cliticization. In, Frederic Hoyt, Nikki Seifert, Teodorescu Alexandra & Jessica White (eds.), Texas Linguistic Society IX: The Morphosyntax of Underrepresented Languages, 263-283. Stanford: CSLI Publications. Samvelian, P. and Bonami, O.2008. Sorani Kurdish person markers and the typology of agreement, 13th International Morphology Meeting, Vienna Siewierska, A. 2004. Person. Cambridge: Cambridge University Press. Wackernagel, J.1892. “Über ein Gesetz der indogermanischenWortstellung”, Indogermanische Forschungen 1: 333–436. Zwicky, A.1977. on Clitics.Bloomington: Indiana University, Linguistics Club. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 604 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 335 |