پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,514 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,131,268 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,237,556 |
باز پژوهشی در ارکان ماهوی احسان از منظر فقه امامیه و نظام حقوقی ایران | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| دوره 54، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 92-73 اصل مقاله (385.81 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2021.322096.669151 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرسول آهنگران* 1؛ لقمان رضانژاد2 | ||
| 1استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران | ||
| 2پژوهشگر حوزه علیمه قم، دانشجوی دکتری فقه و حقوق خصوصی | ||
| چکیده | ||
| قاعده احسان، مسقط ضمان است؛ به همین جهت شناخت ماهیت آن، برای انطباق مصادیق و موضوعات فقهی و حقوقی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ تا زیان‌دیده به صرف صدور عمل نیکو از سوی عامل، غیر محقّ محسوب نشود و حقّی از وی پایمال نشود. این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی و مطالعه کتابخانه‌ای، ارکان ماهوی احسان را بررسی کرده است و در نهایت ارکان شش‌گانه‌ای را برای آن شناسایی کرده است که عبارتند از: 1. احسان به غیر؛ 2. جلب منفعت یا دفع ضرر؛ 3. قصد احسان در اقدام به عمل؛ 4. عدم استحقاق احسان‌شونده به احسان؛ 5. عدم تعیین اجرت و اخذ آن؛ 6. دور بودن عمل از هرگونه قبح و سوء. بنابراین اگر عمل انجام شده دارای ارکان مذکور نباشد یا پس از تحقق عمل، خللی به ارکان مذکور وارد آید، مشمول قاعده مذکور نخواهد بود و واضح است که اثر اسقاط ضمان در فرض بروز خسارت را نیز در بر نخواهد داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارکان ماهوی احسان؛ اسقاط ضمان؛ قاعده احسان | ||
| مراجع | ||
|
[1]. ابن ادریس، فخرالدین ابوعبدالله محمد بن احمد؛ (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چاپ دوم، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
[2]. ابن منظور، محمد بن مکرم بن علی، ابوالفضل، جمال الدین؛ (1414ق). لسان العرب. چاپ سوم، دار صادر.
[3]. اصفهانی، محمد حسین؛ (؟)، کتاب الاجارة. مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة.
[4]. انصاری، مسعود؛ طاهری، حبیب الله؛ (1384ش). دانشنامه حقوق خصوصی. تهران- ایران، انتشارات محراب فکر.
[5]. ایروانی، شیخ محمد باقر؛ (1432ق). دروس تمهیدیة القواعد الفقهیة. چاپ پنجم، دار الفقه للطباعة و النشر.
[6]. بجنوردی، سید حسن (1419ق). قواعد الفقهیة. قم، نشر الهادی.
[7]. جابلقی، شیخ محمد شفیع؛ (؟). القواعد الشریفة. بی‌نا.
[8]. حلّی، علامه، ابومنصور حسن بن یوسف بن علی بن مطهر اسدی؛ (1376ش). مختلف الشیعة فی احکام الشریعة. چاپ اول، مؤسسه نشر اسلامی.
[9]. راغب، اصفهانی، حسین بن محمد؛ (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. چاپ اول، دارالعلم الدارالشامیة.
[10]. زبیدی، مرتضی، محمد بن محمد؛ (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس. شیری، علی، چاپ اول، دارالفکر.
[11]. سید مرتضی؛ (1415ق). الانتصار فی انفرادات امامیة. دفتر نشر اسلامی.
[12]. شهابی، محمود؛ (1332ش). قواعد فقه. تهران، دانشگاه تهران.
[13]. طاهری، حبیب الله؛ (1418ق). حقوق مدنی. چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
[14]. طباطبائی، سید محمد حسین؛ (؟). المیزان فی تفسیر القرآن. قم، منشورات اسلامیة.
[15]. طبرسی، فضل بن حسن؛ (1410ق). الموتلف من المختلف بین الائمة السلف. چاپ اول، مجمع البحوث الاسلامیة.
[16]. طوسی، محمد بن حسن؛ (1385،1460ق). التبیان فی تفسیر القرآن. دار احیاء التراث العربی.
[17]. ــــــــــــ ؛ (1417ق). الخلاف. دفتر نشر اسلامی قم.
[18]. عمید زنجانی، عباسعلی؛ (1388ش). قواعد فقه. تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
[19]. فاضل لنکرانی، محمد؛ (1383ق). القواعد الفقهیة. چاپ اول، مرکز فقهی ائمه اطهار سلام الله اجمعین.
[20]. فراهیدی، خلیل بن احمد؛ (1410ق). العین، چاپ دوم، نشر هجرت.
[21]. قریشی، سید علی اکبر؛ (1371ش). قاموس قرآن. چاپ ششم، دارالکتب الإسلامیة.
[22]. کاتوزیان، ناصر؛ (1374ق). حقوق مدنی( الزامام‌های خارج از قرارداد). چاپ اول، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
[23]. کاتوزیان، ناصر؛ (1385ش). دوره مقدماتی حقوق مدنی، وقایع حقوقی. چاپ دهم، شرکت سهامی انتشار.
[24]. لطفی، اسدالله؛ (1333ش). «قاعده احسان». مجله دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 27.
[25]. محقق داماد، سیدمصطفی؛ (1406ق). قواعد فقه، چاپ دوازدهم، مرکز نشر علوم اسلامی.
[26]. مراغی، میرسیدعبد الفتاح بن علی حسینی؛ (1417ق). العناوین الفقهیة. چاپ اول، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین قم.
[27]. مصطفوی، السید محمدکاظم؛ (1421ق). القواعد الفقهیة. چاپ چهارم، قم، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
[28]. نجفی، کاشف الغطا، حسن بن جعفر بن خضر؛ (1422ق). انوار الفقهاهة. چاپ اول، موسسة کاشف الغطا.
[29]. نجفی، محمدحسن؛ (1414ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. چاپ هفتم، داراحیاء التراث العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 318 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 424 |
||