سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,622
تعداد مقالات71,533
تعداد مشاهده مقاله126,861,990
تعداد دریافت فایل اصل مقاله99,904,861
غروی, سیده سعیده. (1400). جایگاه عقل در تفسیر از منظر آیه الله فاضل لنکرانی. , 11(3), 57-77. doi: 10.22059/jstmt.2021.312901.1417
سیده سعیده غروی. "جایگاه عقل در تفسیر از منظر آیه الله فاضل لنکرانی". , 11, 3, 1400, 57-77. doi: 10.22059/jstmt.2021.312901.1417
غروی, سیده سعیده. (1400). 'جایگاه عقل در تفسیر از منظر آیه الله فاضل لنکرانی', , 11(3), pp. 57-77. doi: 10.22059/jstmt.2021.312901.1417
غروی, سیده سعیده. جایگاه عقل در تفسیر از منظر آیه الله فاضل لنکرانی. , 1400; 11(3): 57-77. doi: 10.22059/jstmt.2021.312901.1417

جایگاه عقل در تفسیر از منظر آیه الله فاضل لنکرانی

فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان
دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 22، مهر 1400، صفحه 57-77    اصل مقاله (513.34 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2021.312901.1417
نویسنده
سیده سعیده غروی*
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه قم
چکیده
تفسیر به معنای کشف مفاد استعمالی و بیان مراد خداوند از آیات قرآن، متوقف بر اموری است که از سوی مفسران تعیین شده است. «عقل» و «ادراکات عقلی» از این موارد است که از سوی بعضی، از مهمترین منابع تفسیری بشمار می‌رود. این نوشتار که با هدف بررسی نقش عقل در فهم آیات از منظر آیه الله فاضل نگاشته شده، با روش توصیفی تحلیلی به بررسی مبانی تفسیری و فقهی ایشان در تبیین آیات الاحکام و نیز آراء فقهی و اصولی آن عالم اصولی به رشته تحریر در آمده است. حاصل این بررسی آن است که عقل و دریافت عقلی در اثبات قرآن کریم در دو عرصه بیرونی و درون متنی کاربرد دارد. اثبات اعجاز و حجیت بخشی به آن و مطابقت آن با اصول عقلی از منظر بیرونی؛ و فهم و درک محتوای آیات در نگرش درون متنی بر منبعیت عقل در مبانی تفسیری حکایت دارد. از سوی دیگر آیه الله فاضل، عقل را یکی از ارکان تفسیر می‌داند، که در کنار ظواهر آیات و بیان معصومین از اصول بنیادین علم تفسیر بشمار می‌رود. این رکن هر چند از نظر اعتبار ذاتی متاخر از دو رکن پیشگفته است، اما در مقام عمل و در جهت فهم و مفاهمه، مقدم بر آن دو می‌باشد. ایشان با وجود اعتقاد به ظواهر آیات، عدم مخالفت با قرینه عقلی را شرط صحت ظواهر می‌داند و گاه با حکم عقل، ظاهر آیات را بی اثر در فهم مراد الهی می‌خواند.
کلیدواژه‌ها
اصول تفسیر؛ مبانی تفسیر؛ عقل؛ منبعیت عقل؛ آیه الله فاضل
سایر فایل های مرتبط با مقاله
مراجع
  1. قرآن کریم
  2. ابن فارس، احمد بن فارس‏ (1404ق)، معجم مقاییس اللغه، قم‏: مکتب الاعلام الاسلامی.‏
  3. ابن منظور، محمد بن مکرم‏ (1414ه. ق)، لسان العرب‏، بیروت‏: دار صادر.
  4. استر آبادی، محمد امین (1424ق)، الفوائد المدنیه، قم: موسسه النشر الاسلامی.
  5. انصاری، شیخ مرتضی (1419ق)، فرائد الاصول (معروف به الرسائل)، قم: تراث الشیخ الاعظم.
  6. ــــــــــــــــــــ (1404ق)، مطارح الانظار، مقرر: ابوالقاسم کلانتری نوری، قم: موسسه آل البیت.
  7. اصفهانی، محمد حسین (1404ق)، الفصوص الغرویه، قم: دارالاحیاء العلوم الاسلامیه.
  8. بابایی، علی اکبر و همکاران (1385ش)، روش شناسی تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران: انتشارات سمت.
  9. بحرانی، یوسف بن احمد (1405ق)، الحدائق الناظره فی احکام العتره الطاهره، قم: موسسه النشر الاسلامی.
  10. تفتازانی، مسعود (1409ق)، شرح المقاصد، تحقیق: عبدالرحمن عمیره، قم: منشورات شریف رضی.
  11. تهرانی، آقا بزرگ (بی تا)، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت: دارالاضواء.
  12. جرجانی، سید شریف (1412ق)، شرح المواقف، قم: منشورات شریف رضی.
  13. جوادی آملی، عبدالله (1386ش)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، قم: انتشارات اسراء.
  14. حسینی حائری، سید کاظم (بی‌تا)، مباحث الاصول، محاضر: محمد باقر صدر، بی‌جا: ناشر سید کاظم حسینی حائری.
  15. خزاعی، مجید و همکاران (1394)، نقش و جایگاه عقل در تفسیر الجامع لاحکام القرآن قرطبی، پژوهش های علم و دین، 12، 14-1.
  16. خویی، ابوالقاسم (1410)، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، مقرر: میرزا علی الغروی التبریزی، قم: دار الهادی للمطبوعات قم.
  17. ـــــــــــــــ (1434ق، 2013م)، المستند فی شرح العروه الوثقی، مقرر: شیخ مرتضی بروجردی، بی‌جا: موسسه الخویی الاسلامیه.
  18. راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دار القلم.
  19. روستا آزاد، سعید (1390)، جایگاه عقل در تفسیر المیزان، نقد و نظر، 62، 168-141.
  20. زبیدی، محمد بن محمد (1414)، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت‏: دار الفکر.
  21. زرگر، نرگس، عبداللهی، محمد علی (1392)، نقش عقل در فهم آیات قرآن از منظر ملاصدرا، اندیشه نوین دینی، 32، 76-63.
  22. شریفی، علی، بختیاری، زهرا (1396)، بررسی تطبیقی جایگاه عقلدرتفسیر قرآن از منظر امام موسی صدر و شیخ محمد عبده، سراج منیر، 27، 90-67.
  23. طباطبایی، محمد حسین(1390)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  24. طبرسی، ابو علی الفضل بن الحسن (1414)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه اعلمی للمطبوعات.
  25. طریحی، فخر الدین بن محمد (1375)، مجمع البحرین‏، تهران‏: مرتضوی.‏
  26. علم الهدی، سید مرتضی (1411)، الذخیره، قم: موسسه نشر اسلامی جامعه مدرسین.
  27. علی دوست، ابوالقاسم (1391)، فقه و عقل، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  28. فاضل لنکرانی، محمد (1388)، اصول الشیعه لاستنباط احکام الشریعه، مقرر: محمد حسین یوسفی گنابادی، قم: مرکز فقهی الائمه اطهار.
  29. ـــــــــــــــــــ (1385)، ایضاح الکفایه، قم: انتشارات نوح.
  30. ـــــــــــــــــــ (1428)، مدخل التفسیر، قم: مرکز فقهی الائمه اطهار.
  31. فارابی، محمد (1364)، احصاء العلوم، ترجمه: حسین خدیو، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
  32. فنایی، ابوالقاسم (1375)، درآمدی بر فلسفه دین و کلام جدید، قم: انتشارات اشراق.
  33. قاضی عبدالجبار، ابن احمد (1418)، شرح الاصول الخمسه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  34. قهاری کرمانی، محمد هادی (1399)، قلمرو حجیت عقل منبع در تفسیر قرآن با تاکید بر تفسیر المیزان، پژوهش های قرآنی، 95، 108-89.
  35. کلینی، محمد بن یعقوب (1407)، الکافی، محقق: علی اکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  36. لاهیجی، عبدالرزاق (بی تا)، شوارق الافهام فی شرح تجرید الکلام، اصفهان: انتشارات مهدوی.
  37. مصطفوی، حسن (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  38. مظفر، محمد رضا (1388)، المنطق، نجف: مطبعه النعمان.
  39. معرفت، محمد هادی (1388)، التمهید فی علوم القرآن، قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.
  40. نظامی، محمد، صفا کوشکی، زینب (1398)، بررسی تطبیقی مفهوم عقل و نقش آن در تفسیر قرآن از نظرگاه آیه الله فاضل لنکرانی و مکتب تفکیک با تکیه بر اندیشه میرزا مهدی اصفهانی، مطالعات تطبیقی قرآن و حدیث، 13، 103-79.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 437
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 293





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب