پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,504 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,122,817 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,033 |
بررسی و نقد رابطۀ اسما و صفات با ذات الهی از منظر سید حیدر آملی | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| دوره 54، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 251-237 اصل مقاله (386.49 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2021.325774.630207 | ||
| نویسندگان | ||
| امیرحسین منصوری نوری* 1؛ عین الله خادمی2؛ عبداله صلواتی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، | ||
| 2استاد گروه فلسفه و کلام، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران | ||
| 3استادیار گروه فلسفه و کلام، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران | ||
| چکیده | ||
| کشف رابطۀ میان ذات با اسما و صفات الهی، همواره یکی از دغدغههای بزرگ دین‌پژوهان بوده است. پژوهش حاضر در پی این دغدغه و بر اساس پرسش اصلی«رابطۀ ذات و صفات الهی در نظام فکری سید حیدر آملی چگونه تبیین میشود؟» شکل گرفته است. جستار حاضر با این خط مشی که ابتدا مطالب مرتبط با موضوع، جمعآوری و کدگذاری شده و سپس با چینش منطقی در جهت رسیدن به نتیجه سامان یافتهاند. در نهایت نتایج حاصله پس از تحلیل گزارش شدهاند. این نتایج عبارتند از: سید حیدر آملی اسما و صفات الهی مجرای ظهور مرتبی ذات الهی معرفی میکند، البته با توجه به تفکیکناپذیری اسما و صفات به نظر میرسد این دو در یک مرتبه، قرار میگیرند؛ در نظام فکری سید حیدر آملی، اسما عین ذات معرفی شده است، اما دلایل او برای عینیت مخدوش به نظر رسیده است و در نهایت عملکرد او در اثبات این مدعا موفق ارزیابی نشده است؛ با بازسازی استدلال بر غیریت از میان سخنان سید حیدر آملی، در مواضعی او متمایل به نظریۀ غیریت ارزیابی شده است؛ راه برونرفت از این تضاد درونی یافتن وجه جمعی میان عینیت و غیرت خواهد بود؛ به نظر میرسد وجه جمع عینیت و غیریت، نظریۀ «اسما و صفات، تجلی ذات» است، چرا که با یک اعتبار تجلی غیر از ذات و تنزل ذات از مقام اطلاق است و از سوی دیگر تجلی از متجلی (تجلی کننده) جدایی ندارد. این نظریه در آثار سید حیدر وجود ندارد، اما نظام اندیشهای او با این نظریه سازگارتر به نظر میرسد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| : اسما و صفات؛ اسما و صفات تجلی ذات؛ ذات؛ سید حیدر آملی؛ عینیت؛ غیریت | ||
| مراجع | ||
|
[1]. اعتصامی، عبدالهادی (1394). رابطۀ ذات با صفات از منظر معتزله. تحقیقات کلامی، دورۀ 3، شمارۀ 8، صص89 ـ 106.
[2]. اکبریان، رضا؛ مرادی، حسن (1387). حکمت متعالیۀ ملاصدرا و اثبات تکثر در عالم خیال. خردنامۀ صدرا، شمارۀ 51، صص4 ـ 34.
[3]. آملی، سید حیدر (1368)(ب). جامع الأسرار و منبع الأنوار. تهران، انتشارات علمى و فرهنگى وزارت فرهنگ و آموزش عالى.
[4]. آملی، سید حیدر (1368) (الف). نقد النقود فى معرفة الوجود (جامع الأسرار). تهران، انتشارات علمى و فرهنگى وزارت فرهنگ و آموزش عالى.
[5]. آملی، سید حیدر (1377) (الف). جامع الاسرار و منبع الانوار. ترجمۀ سید جواد هاشمی علیا، تهران، قادر.
[6]. آملی، سید حیدر (1377)(ب). اسرار شریعت و اطوار طریقت و انوار حقیقت. ترجمۀ سید جواد هاشمی علیا، تهران، قادر.
[7]. آملی، سید حیدر (1385). تفسیر المحیط الاعظم و البحر الخضم. چاپ چهارم، قم، نور علی نور.
[8]. آملی، سید حیدر (1394). نص النصوص فی شرح الفصوص. قم، بیدار.
[9]. آملى، سید حیدر (1352). المقدمات من کتاب نص النصوص. تهران، قسمت ایرانشناسی انستیتو ایران و فرانسه، پژوهشهای علمی در ایران.
[10]. آملى، سید حیدر (1382). أنوار الحقیقة و أطوار الطریقة و أسرار الشریعة. قم، نور علی نور.
[11]. ترمذی (1426). ریاضة النفس. چاپ دوم، بیروت، دار الکتب العلمیه.
[12]. جمشیدی مهر، فردین؛ حسینی شاهرودی، سید مرتضی (1399). پژوهشهای هستی شناختی، دورۀ 9، شمارۀ 18، صص321 ـ 345.
https://orj.sru.ac.ir/article_1401_ee705ab31bbf56b436e97d34055ec583.pdf
[13]. جوادی آملی، عبدالله (1385). تسنیم. ج8، قم، اسراء.
[14]. ---------- (1374). علی بن موسی الرضا علیه السلام والفلسفة الالهیة. قم، نشر اسراء.
[15]. حاجی ربیع، مسعود؛ فنایی اشکوری، محمد (1391). بیان پذیری ذات خدا در اندیشه ابن عربی. قبسات، شمارۀ 64، صص103 ـ 120.
[16]. حائری یزدی، مهدی (1385). هرم هستی. چاپ سوم، تهران، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
[17]. حسن زاده، حسن (1378). ممد الهمم در شرح فصوص الحکم. تهران، انتشارات وزارت ارشاد.
[18]. حسینی طهرانی، محمد حسین (1428). چاپ هفتم، مشهد، توحید علمی و عینی، علامه طباطبایی.
[19]. خادمی، عین الله (1398). تحلیل گرایشهای عرفانی حکیم سبزواری، پیرامون چگونگی پیدایش کثیر از واحد. پژوهشهای هستیشناختی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، صص101 ـ 119.
[20]. رضایی، مرتضی؛ شریفی، احمدحسین (1395). درآمدی بر معرفتشناسی (دروس استاد غلامرضا فیاضی). چاپ پنجم، قم، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
[21]. سمنانی، علاء الدوله (1383)، مصنفات فارسی سمنانی. چاپ دوم، تهران، علمی و فرهنگی.
[22]. سید رضی (؟). نهج البلاغه.
[23]. قدردان قراملکی، محمد حسن (1398). اسما و صفات. چاپ سوم، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
[24]. قیصری رومی، محمد داوود (1381). رسائل قیصری. تصحیح سید جلالالدین آشتیانی، چاپ دوم، تهران، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
[25]. کمالی، محمد مهدی (1391). مقایسۀ و بررسی دیدگاه حکمت متعالیه و عرفان نظری در کیفیت رابطۀ ذات و صفات الهی. معارف عقلی، شمارۀ 24، صص111 ـ 136.
[26]. مصباح یزدی، محمدتقی (1383). آموزش فلسفه. چاپ چهارم، جلد 1، تهران، انتشارات بینالملل.
[27]. مطهری، مرتضی (1379). مجموعۀ آثار. چاپ دوم، جلد 6، تهران، انتشارات صدرا. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 452 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 388 |
||