پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,504 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,122,850 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,051 |
بررسی مقالات شمس جهت آشنایی با مکتب تربیتی شمس تبریزی و ارائۀ الگویی برای تربیت معنوی | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| دوره 54، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 236-217 اصل مقاله (243.7 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2021.315922.630140 | ||
| نویسندگان | ||
| صادق کشاورزیان1؛ افضل السادات حسینی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفۀ تعلیم و تربیت دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| شاید اگر امروز با کسوف شمس مواجه نبودیم آموزه‌ها و آرای تربیتی شمس برای ما ایرانیان شناخته‌شده بود. اکنون بر ما است بازخوانی و گوش فرا‌دادن به رهنمودها و سخنان او به عنوان مربی‌ای فراموش‌شده؛ مربی‌ای که بعضی از درس‌های او همچون دعوت به معنویتی مبتنی بر عشق‌ورزی و صلح به عنوان میراثی تربیتی و فرهنگی از مرز زمان و مکان زندگی شمس گذشته و همچنان با انسان و برای انسان به یادگار مانده است. مقالۀ حاضر با مرور آراء و اندیشههای شمس تبریزی از دیدگاه تربیتی، پس از بررسی کفایت تفکرات و تأملات شمس برای دریافت دلالت‌های تربیتی، به جستجوی پاسخ این پرسش می‌پردازد که ویژگی‌ها و ابعاد تربیت معنوی از منظر او چیست. بازخوانی آرای شمس تبریزی در این پژوهش، با رویکرد توصیفی- تحلیلی و در تعامل میان ساختار برگرفته از ادبیات پژوهشی رشتۀ تعلیم و تربیت با تحلیل، استنباط و استنتاج حاصل از بررسی محتوا و متن مقالات شمس به دست آمده است. بر این اساس می‌توان از یافته‌هایی برای تربیت معنوی همچون مبانی (آزادی، اراده، اخلاص)، اصول (معنویت و روحانیت)، اهداف (عشق‌ورزی و ترک خودخواهی) و روش‌ها (خاموشی، مواجهه، گفت‌و‌گو) سخن گفت. تربیت معنوی با استناد به قرائت شمس دارای ابعاد شناختی (همچون تفکر شهودی)، عاطفی (شادمانی و شفقت) و عملی (تربیت نفس و روح) است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تربیت معنوی؛ شمس تبریزی؛ مقالات شمس؛ مکتب شمس | ||
| مراجع | ||
|
[1]. اشعری، زهرا (1387). بررسی مفهومی اصول و روش‌های تربیت معنوی با تأکید بر آراء علامه طباطبایی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد، استاد راهنما و استاد مشاور: دکتر خسرو باقری و دکتر افضل‌السادات حسینی، دانشگاه تهران.
[2]. افلاکی، شمس‌الدین احمد (1362). مناقب‌العارفین. به کوشش حسین یازیجی، جلد 1و2، تهران، دنیای کتاب.
[3]. باقری، خسرو (1397). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی: کاوشی برای تدوین چارچوب نظری تربیت اسلامی. جلد اول، تهران، مدرسه.
[4]. باقری، خسرو؛ سجایه، نرگس؛ توسلی، طیبه (1394). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفۀ تعلیم و تربیت. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
[5]. بوبر، مارتین (1393). کسوف خداوند: مطالعاتی دربارۀ رابطۀ دین و فلسفه، با مقدمه ای از رابرت ام.سلتزر. ترجمۀ عباس کاشف و ابوتراب سهراب، تهران، فرزان روز.
[6]. بی‌نظیر، نگین (1399). سفر؛ تجربه زیسته، خوانش اگزیستانسیالیستی از الگوی سفر- زندگی شمس پرنده. دو فصلنامۀ علمی ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا، سال یازدهم، شمارۀ 2، بهار و تابستان.
[7]. تبریزی، شمس‌الدین‌محمد (1395). مقالات شمس. تصحیح: جعفر صادقی، تهران، مرکز.
[8]. سپهسالار، فریدون بن احمد (1325). رسالۀ فریدون بن احمد سپهسالار در احوال مولانا جلال‌الدین مولوی. به تصحیح سعید نفیسی، تهران، اقبال.
[9]. حسینی، افضل‌السادت (1370). نگرشی به تربیت اخلاق از دیدگاه اسلام (با تأکید بر نوجوانی). تهران، سازمان تبلیغات اسلامی.
[10]. سروش، عبدالکریم (1385). بسط تجربۀ نبوی. تهران، مؤسسۀ فرهنگی صراط.
[11]. شریعتمداری، علی (1393). اصول تعلیم و تربیت. تهران، دانشگاه تهران.
[12]. شکوهی، غلامحسین (1397). مبانی و اصول آموزش و پرورش. تهران، به نشر.
[13]. شمس تبریزی (1391). مقالات شمس تبریزی. تصحیح و تعلیق: محمدعلی موحد، تهران، خوارزمی.
[14]. شهبازی، ایرج (1399). شأن معلمی شمس تبریزی و شیوه‌های تربیتی‌اش. سی و هفتمین نشست از مجموعۀ درس‌گفتارهایی دربارۀ شمس تبریزی، صفحۀ اینستاگرام مرکز فرهنگی شهر کتاب، 23 مهر. (قابل دسترس در: https://www.cgie.org.ir/fa/news/262272
[15]. صاحب‌الزمانی، ناصر‌الدین (1351). خط سوم. تهران، مطبوعاتی عطایی.
[16]. غلامحسین‌زاده، غلامحسین؛ لرستانی، زهرا (1388). آیرونی در مقالات شمس. مطالعات عرفانی، شمارۀ 9، بهار و تابستان.
[17]. فروزانفر، بدیع‌الزمان (1397). زندگی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی مشهور به مولوی. تهران، پارسه.
[18]. قاسمی، طاهره؛ محمدی، علی (1398). زندگی و اندیشه شمس تبریزی با تکیه بر وجهه آموزگاری او. فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، سال 15، شمارۀ 57، زمستان.
[19]. گوتک، جرالد ال(1396). مکاتب فلسفی و آراء تربیتی. ترجمۀ: محمد جعفر پاک سرشت، تهران، سمت.
[20]. لوئیس. دی، فرانکلین (1386). مولانا: دیروز تا امروز، شرق تا غرب(درباره زندگی، معارف و شعر جلال‌الدین محمد بلخی). ترجمۀ حسن لاهوتی، تهران، نامک.
[21] مایر، فردریک (1374) تاریخ اندیشههای تربیتی، ترجمه علی اصغر فیاض، جلد 1، 2، تهران، سمت.
[22]. محبتی، مهدی (1393). تأویل در مقالات شمس تبریزی. متن‌پژوهی ادبی، دورۀ 18، شمارۀ 61، پاییز.
[23]. مدرسی، فاطمه؛ خجسته گزافرودی، سجاد (1398). کهن‌الگوی قهرمان در مقالات شمس. فصلنامۀ علمی تخصصی مطالعات زبان و ادبیات غنایی، سال نهم، شمارۀ 33، زمستان.
[24] موحد، محمدعلی (1387). "جایگاه مقالات شمس در ادب و عرفان ایران" در: باغ سبز، گفتارهایی درباره شمس و مولانا. تهران، کارنامه.
[25]. موحد، محمدعلی (1391). مقالات شمس تبریزی. تهران، خوارزمی.
[26]. مولانا، جلال‌الدین محمد (1385). غزلیات شمس. تصحیح: بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران، دانشگاه تهران.
[27] می، رابرت ام (1395). "پیام ادیان: نقب زدن به عالم معنا." ترجمۀ مصطفی ملکیان در: سیری در سپهر جان (مقالات و مقولاتی در معنویت)، تهران، نگاه معاصر119-136.
[28] نقیب‌زاده، میرعبدالحسین (1394). نگاهی دوباره به فلسفۀ آموزش و پرورش. تهران، طهوری.
[29] نقیب‌زاده، میر عبدالحسین (1397). نگاهی به نگرشهای فلسفی سدۀ بیستم. تهران، طهوری.
[30] نیچه، فردریش (1397). تبارشناسی اخلاق. ترجمۀ داریوش آشوری، تهران، آگاه.
[31] هاکسلی، آلدوس (1395). "سکوت." ترجمۀ مصطفی ملکیان در: سیری در سپهر جان (مقالات و مقولاتی در معنویت)، تهران، نگاه معاصر.
[32]. Irigaray,luce (1984),Sorcerer Love: A Reading of Plato,Symposium,”Diotima ,s Speech”, in An Ethic of Sexual Difference(trans.Carolyne Burke and Gillian C. Gill),Ithasa,NY:Cornell University Press.
[33]. Carr.D (1995). Towards a distinctive conception of spiritual education.Oxford Review of Education,21(1) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 493 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 419 |
||