تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,123,997 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,232,108 |
مقایسۀ اثربخشی بازیدرمانی شناختی-رفتاری و درمان تعامل والد-کودک بر کنشهای اجرایی کودکان با اختلال مقابلهای/ نافرمانی | ||
فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی | ||
مقاله 20، دوره 12، شماره 3، آذر 1400، صفحه 411-428 اصل مقاله (506.28 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/japr.2021.308726.643617 | ||
نویسندگان | ||
الهام شیرودآقایی1؛ آزیتا امیرفخرایی* 2؛ اقبال زارعی3 | ||
1دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران | ||
2استادیار گروه روانشناسی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران. | ||
3دانشیار گروه روانشناسی و مشاوره، دانشکده روانشناسی و مشاوره، دانشگاه هرمزگان،بندرعباس، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر مقایسۀ اثربخشی بازیدرمانی شناختی-رفتاری و درمان تعامل والد-کودک بر کنشهای اجرایی کودکان با اختلال مقابلهای/ نافرمانی است. روش این تحقیق از نوع شبهآزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه گواه و تحقیق به لحاظ هدف کاربردی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل دختران دچار اختلال مقابلهای/ نافرمانی مقاطع اول تا سوم ابتدایی شهر تنکابن در سال تحصیلی 1399-1398 است. با انتخاب دومرحلهای تصادفی مدارس، 39 نفر بهعنوان نمونه با غربالگری انتخاب شدند که با همگنسازی و تصادفیسازی در سه گروه بازیدرمانی شناختی-رفتاری و درمان تعامل والد-کودک و گواه قرار گرفتند. ابزار پژوهش حاضر شامل پرسشنامۀ علائم مرضی کودکان (CSI)، پرسشنامۀ عملکرد اجرایی (BRIEF)، بستۀ بازیدرمانی شناختی-رفتاری (CBPTP) و بستۀ درمان تعامل والد-کودک بود (PCITP). دادههای پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل کوواریانس و نرمافزار SPSS نسخۀ 24 تحلیل شدند. نتایج نشان میدهد بین اثربخشی بازیدرمانی شناختی-رفتاری و درمان تعامل والد-کودک بر مهارتهای تنظیم رفتار با ضریب اتای 765/0 و فراشناخت با ضریب اتای 779/0 در کودکان با اختلال مقابلهای/ نافرمانی تفاوت وجود دارد (001/0=P). بهنظر میرسد هر دو درمان با بهبود کنشهای اجرایی کودکان دچار اختلال مقابلهای/ نافرمانی اثرگذار باشند، اما اثرگذاری بازیدرمانی شناختی-رفتاری بیشتر است. | ||
کلیدواژهها | ||
اختلال مقابلهای/ نافرمانی؛ بازیدرمانی شناختی-رفتاری؛ کنشهای اجرایی؛ والد-کودک | ||
مراجع | ||
ارجمندنیا، ع. ا.، حسنوند، م.، و اصغرینژاد، م. (1397). تأثیر بازیهای شناختی بر مهار توجه و پاسخ در دانش آموزان مبتلا به دیس کالکولی. مجلۀ کودکان استثنایی. 18(1)، 18-5.
ایزدی فرد، ر.، صبحی قراملکی، ن.، و ارجمندنیا، ع. ا. (1396). بررسی اثربخشی درمان تعامل والد-کودک در بهبود توجه پایدار دانشآموزان. روانشناسی مدرسه. 6(1)، 25-7
تقیزاده، ه.، سلطانی، ا.، منظری توکلی، ح.، و زینالدینی میمند، زه. (1395). بررسی رابطۀ کارکرد اجرایی بازداری پاسخ و فراخنای حافظۀ فعال با توانشهای ذهنی نظریۀ ذهن در کودکان 7 تا 12 سال مقطع ابتدایی. مجلۀ نسیم تندرستی (سلامت خانواده). 5(3)، 40-31.
خانجانی، ز.، و هداوندخانی، ف. (1388). نظریۀ ذهن: تحول و رویکردها. فصلنامۀ علمی-پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز. 4(16)، 119-89.
خراسانیزاده، ع.، رنجبریپور، ط.، پورشریفی، ح.، باقری، ف.، و پویامنش، ج. (1398). پیشبینی طرحوارههای ناسازگار اولیه براساس الگوهای رابطۀ فرزند والدین و سبکهای دلبستگی. مجلۀ اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی. 13(15)، 26-17.
رضائی اشونی، ا.، یارمحمدیان، ا.، و فرهادی، ه. (1397). اثربخشی آموزش مبتنی بر مهرورزی مادران بر مشکلات رفتاری کودکان پیشدبستانی دارای اختلالات یادگیری عصب روانشناختی/تحوّلی. پژوهشهای علوم شناختی و رفتاری. 8(2)، 32-17.
سبزیان، س.، مهرابی، ح.، و کلانتری، م. (1397). اثربخشی آموزش روابط والد-فرزند بر میزان مشکلات هیجانی دانشآموزان پسر دورۀ ابتدایی. پژوهشهای علوم شناختی و رفتاری. 8(1)، 76-59.
سهرابی، ف.، اسدزاده، ح.، و عربزاده کوپانی، ز. (1393). اثربخشی آموزش والدینی بارکلی بر کاهش نشانههای اختلال نافرمانی مقابلهای در کودکان پیشدبستانی. روانشناسی مدرسه. 3(2)، 103-82.
عباسی، م.، و نشاطدوست، ح. ط. (1392). اثربخشی درمان تعامل والد کودک بر کاهش نشانههای اختلال نافرمانی مقابلهای. مجلۀ روانشناسی کلینیک. 5(3)، 67-59.
عبدالمحمدی، ک.، علیزاده، ح.، غدیری، ف.، طیب لی، م.، و فتحی، آ. (1396). بررسی ویژگیهای روانسنجی درجهبندی رفتار کنشهای اجرایی (بریف) در کودکان 6 تا 12 سال. فصلنامۀ اندازهگیری تربیتی. 8(30)، 151-135.
کارگربرزی، ح.، شیشهفر، س.، جعفری، ع.، قربانیان، ا.، و چوبداری، ع. (1396). مقایسه کنشهای اجرایی و سبکهای دلبستگی در دانشآموزان با و بدون نافرمانی مقابلهای. مجلۀ سلامت اجتماعی. 4(4)، 278-269.
کاکوجویباری، ع.ا.، شقاقی، ف.، و برادران، م. (1391). تحول شناخت اجتماعی بر اساس نظریل ذهن در کودکان. مجلۀ شناخت اجتماعی. 1(2)، 39-32.
محمداسماعیل، ا.، و علیپور، ا. (1381). بررسی مقدماتی اعتبار و روایی و تعیین نقاط برش اختلالهای پرسشنامۀ علائم مرضی کودکان (CSI-4). پژوهشکدۀ کودکان استثنایی. 2(3)، 254-239.
مظفرینژاد، ف.، نظربلند، ن.، و صادقی حسنآبادی، ف. (1400). شواهد عصبشناختی نقصانهای سیستم نظارتی توجهی در کودکان تکانشگر. مجلۀ مطالعات علوم پزشکی. 32(3)، 224-213.
مغربی سینکی، ح.، حسنزاده، س.، خادمی، م.، و ارجمندنیا، ع. ا. (1394). اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی بر خودکارآمدی والدینی مادران دارای فرزند با اختلال کاستی توجه/بیشفعالی. فصلنامۀ علمی-پژوهشی اندیشه و رفتار. 10(36)، 46-37.
میرزاخانی، ن.، پورجبار، ن.، رضایی، م.، دیباج نیا، پ.، و اکبرزاده باغبان، ع. (1395). بررسی تأثیر بازی ساختاریافته بر عملکرد اجرایی کودکان اتیسم با عملکرد بالا 5-12 سال. طب توانبخشی. 5(3)، 47-35.
نجاتی، و. (1392). پرسشنامۀ تواناییهای شناختی: توسعه و ارزیابی خصوصیات روانسنجی. پیشرفت در علوم شناختی. 15(2)، 19-11.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Association. Barkley, R. A. (2013). Defiant children: A clinician’s manual for assessment and parent training. New York, United States: Guilford Press. Bell, M. A., & Meza, T. G. (2020). Executive function. In J. B. Benson (Ed.), Encyclopedia of infant and early childhood development (2th ed.) (pp. 568-574). Amsterdam, Netherlands: Elsevier. Bratton, S. C., & Dafoe, E. C. (2016). Play therapy. In H. S. Friedman (Ed.), Encyclopedia of mental health (2th ed.) (pp. 278-283). Massachusetts, United States: Academic Press. Brinkmeyer, M., & Eyberg, S. M. (2003). Parent-child interaction therapy for oppositional children. New York, United States: Guilford Press. Byrnes, J. P. (2020). Piaget's Cognitive-Developmental Theory. In J. B. Benson (Ed.), Encyclopedia of Infant and Early Childhood Development (2th ed.) (pp. 532-539).Amsterdam, Netherlands: Elsevier. Camp, J. S., Karmiloff-Smith, A., Thomas, M. S. C., & Farran, E. K. (2016). Cross-syndrome comparison of real-world executive functioning and problem solving using a new problem-solving questionnaire. Research in Developmental Disabilities. 59(1), 80-92. Connor, D., Steeber, J., & McBurnett, K. (2010). A Review of attention-deficit/hyperactivity disorder complicated by symptoms of oppositional defiant disorder or conduct disorder. Journal of Developmental and Behavioral Pediatrics: JDBP. 31(5), 427-440. Contreras-Huerta, L. S., Pisauro, M. A., & Apps, M. A. J. (2020). Effort shapes social cognition and behaviour: A neuro-cognitive framework. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 118(1), 426-439. Dalimonte-Merckling, D., & Williams, J. M. (2020). Parenting styles and their effects. In J. B. Benson (Ed.), Encyclopedia of infant and early childhood development (2th ed.) (pp. 470-480). Amsterdam, Netherlands: Elsevier. Evans, S., Sciberras, E., & Mulraney, M. (2020). The relationship between maternal stress and boys' ADHD symptoms and quality of life: An Australian prospective cohort study. Journal of Pediatric Nursing. 50, e33–e38. Flavell J. H. (1999). Cognitive development: Children's knowledge about the mind. Annual Review of Psychology. 50(1), 21–45. Gadow, K. D., & Sprafkin, J. (1994). Child symptom inventories manual. New York: Checkmate Plus. Gioia, G. A., Isquith, P. K., Guy, S. C., & Kenworthy, L. (2000). Behavior rating inventory of executive function: Professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources. Goldstein, S., & Naglieri, J. A. (2014). Handbook of executive function. New York, United States: Springer-Verla. Grolnick, W. S. (2003). The psychology of parental control: How well-meant parenting backfires. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. Grusec, J. E. (2020). Social learning theory. In J. B. Benson (Ed.), Encyclopedia of infant and early childhood development (2th ed.) (pp. 221-228). Amsterdam, Netherlands: Elsevier. Knell, S. M. (2015). Cognitive-behavioral play therapy. In K. J. O'Connor, C. E. Schaefer & L. D. Braverman (Eds.), Handbook of play therapy (pp. 119-133). New York, United States: Wiley. MarbellPierre, K. N., Grolnick, W. S., Stewart, A. L., & Raftery‐Helmer, J. N. (2019). Parental autonomy support in two cultures: The moderating effects of adolescents’ self-construals. Child Development. 90(3), 825-845. McNeil, C. B., Hembree-Kigin, T. L., & Anhalt, K. (2011). Parent-child interaction therapy (Issues in clinical child psychology) (2nd ed.). New York: Springer. Rowe, R., Costello, E. J., Angold, A., Copeland, W. E., & Maughan, B. (2010). Developmental pathways in oppositional defiant disorder and conduct disorder. Journal of Abnormal Psychology. 119(4), 726-738. Sanz, J. H., Wang, J., Berl, M. M., Armour, A. C., Cheng, Y. I., & Donofrio, M. T. (2018). Executive function and psychosocial quality of life in school age children with congenital heart disease. The Journal of Pediatrics. 202(1), 63-69. Schechter, D. S., & Willheim, E. (2009). Disturbances of attachment and parental psychopathology in early childhood. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America. 18(3), 665–686. Shoaakazemi, M., Momeni Javid, M., Ebrahimi Tazekand, F., Shamloo Rad, Z., & Gholami, N. (2012). The effect of group play therapy on reduction of separation anxiety disorder in primitive school children. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 69, 95-103. Sommerville, J. A. (2020). Social cognition. In J. B. Benson (Ed.), Encyclopedia of infant and early childhood development (2th ed.) (pp. 196-206). Amsterdam, Netherlands: Elsevier. Southam-Gerow, M. A., McLeod, B. D., Brown, R. C., Quinoy, A. M., & Avny, S. B. (2011). Cognitive-behavioral therapy for adolescents. In B. B. Brown & M. J. Prinstein (Eds.), Encyclopedia of adolescence (pp. 100-108). Massachusetts, United States: Academic Press. van de Ven, R. M., Murre, J. M., Veltman, D. J., & Schmand, B. A. (2016). Computer-based cognitive training for executive functions after stroke: A systematic review. Frontiers in Human Neuroscience. 10(1), 1-27. Van Petegem, S., Zimmer-Gembeck, M., Baudat, S., Brenning, K., & Beyers, W. (2018). Intimacy development in late adolescence: Longitudinal associations with perceived parental autonomy support and adolescents’ self-Worth. Journal of Adolescence. 65(1), 111-122. Van Petegem, S., Zimmer-Gembeck, M., Baudat, S., Soenens, B., Vansteenkiste, M., & Zimmermann, G. (2019). Adolescents' responses to parental regulation: The role of communication style and self-determination. Journal of Applied Developmental Psychology. 65, 101073. VanVoorhis, C. R. W., & Morgan, B. L. (2007). Understanding power and rules of thumb for determining sample sizes. Tutorials in Quantitative Methods for Psychology. 3(2), 43-50. Vish, N. L., & Stolfi, A. (2020). Relationship of children's emotional and behavioral disorders with health care utilization and missed school. Amsterdam, Netherlands: Elsevier. Wei, C., & Kendall, P. C. (2014). Parental involvement: Contribution to childhood anxiety and its treatment. Clinical Child and Family Psychology Review. 17(4), 319-339. Xu, M., Jiang, W., Du, Y., Li, Y., & Fan, J. (2017). Executive function features in drug-naive children with oppositional defiant disorder. Shanghai Archives of Psychiatry. 29(1), 228-236.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 775 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 615 |