پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,579 |
| تعداد مقالات | 71,071 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,680,401 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,910,961 |
جغرافیای تاریخی مکران در دوره صفوی بر اساس نقشههای تاریخی اروپاییان | ||
| پژوهش‌های علوم تاریخی | ||
| مقاله 5، دوره 13، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 95-118 اصل مقاله (1.25 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2021.322447.473393 | ||
| نویسندگان | ||
| عبداله صفرزایی* 1؛ یاسر ملازئی2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ دانشگاه ولایت | ||
| 2دانشجوی دکتری رشته تاریخ دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| یکی از پیامدهای گسترش مناسبات ایران و اروپا در دورۀ صفوی، ترسیم نقشههای ایرانِ نقشۀ صفوی توسط نقشهنگاران اروپایی بود. نقشهنگاران اروپایی در عصر اکتشافات جغرافیایی و مناسبات چندجانبه اروپاییان با ایران، علاوه بر ترسیم نقشههای جهانی، آسیایی و منطقه‌ای، به ترسیم نقشههای اختصاصی از ایران نیز پرداختند. ترسیم نقشههای متعدد توسط اروپاییان از ایرانِ نقشۀ صفوی به همراه مشخص نمودن جزئیات در نقشهها، موقعیت و مشخصات هر یک از ایالات ایران در آن دوره را نمایان میسازد. یکی از ایالات مهم ایران در نقشۀ صفوی، ایالت مکران در جنوب‌شرق ایران بود. مکران به دلیل پیوند با دریا و همچنین به مثابه پُل ارتباطی ایران با همسایگان شرقی به ویژه هند، اهمیت داشت و مورد توجه نقشهنگاران اروپایی قرار گرفته بود. نظر به اینکه در منابع تاریخی و جغرافیایی بازمانده از نقشۀ صفوی، توصیفات مختصری از مکران باقی‌مانده و از طرفی نقشهنگاران اروپایی نقشه این ایالت را با پدیدههای جزئی سیاسی، طبیعی، انسانی و غیره ترسیم نمودند، واکاوی جغرافیای تاریخی مکران در این نقشهها جای بحث و بررسی دارد. هدف این نوشتار تبیین جغرافیای تاریخی مکران در نقشۀ صفوی بر اساس نقشههای تاریخی اروپاییان از آن دوره است که به روش تاریخی و با استخراج اطلاعات از نقشهها و همچنین منابع کتابخانهای نگاشته شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جغرافیای تاریخی؛ مکران؛ صفوی؛ نقشهنگاران؛ اروپایی | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌حوقل، ابوالقاسم محمد، سفرنامه ابن حوقل؛ ایران در صورة الارض، ترجمۀ جعفر شعار، تهران، امیرکبیر، 1366.
ابن خردادبه، المسالک و الممالک، وضع مقدمه و هوامسه و فهارسه محمد مخزوم، بیروت، دارالاحیا التراث العربی، 1988.
ابوالفداء، عمادالدین اسماعیل، تقویم البلدان، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1349.
ادریسی، محمد بن محمد، نزهۀ المشتاق فی اختراق الآفاق، جلد 1، بیروت، عالم‌الکتب، 1409.
استرابو، جغرافیای استرابو: سرزمین‌های زیرفرمان هخامنشیان، ترجمۀ همایون صنعتی‌زاده، تهران، بنیاد موقوفات افشار، 1382
اصطخری، ابواسحق ابراهیم، مسالک و ممالک، به اهتمام ایرج افشار، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1340.
اکبرزاده، داریوش، کتیبه‌های پهلوی اشکانی (پارتی) (با طراحی گرافیکی)، تهران، پازینه، 1382.
بکران، محمد بن نجیب ، جهان‌نامه، به کوشش محمد امین ریاحی، تهران، کتابخانه ابن‌سینا، 1342
بلاذری، ابو الحسن احمدبن یحیی، فتوح البلدان، ترجمۀ محمد توکل، تهران، نقره، 1337
بیهقی، محمد بن حسین، تاریخ بیهقی. مقدمه، تصحیح، تعلیقات و توضیحات محمد جعفر یاحقی، تهران، سخن، 1388.
تاورنیه، ژان باتیست، سفرنامه تاورنیه، ترجمۀ ابوتراب نوری، به تصحیح حمید شیرانی، تهران، کتابخانه سنایی، 1336.
تتوی، قاضی احمد و آصف خان قزوینی، تاریخ الفی، جلد 8، به تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1382.
حائری، عبدالهادی، نخستین رویارویی‌های اندیشگران ایران با دو رویۀ تمدن بورژوازی غرب، تهران، امیرکبیر، 1394.
جیهانی، ابوالقاسم بن احمد، اشکال العالم، ترجمۀ علی بن عبدالسلام کاتب، مقدمه و تعلیقات فیروزی منصوری، مشهد، آستان قدس رضوی، 1368.
دلاواله، پیترو، سفرنامه پیترو دلاواله، ترجمۀ شعاع‌الدین شفا، تهران، علمی و فرهنگی، 1384.
دیودور سیسیلی، ایران و شرق باستان در کتابخانه تاریخی، ترجمه و حواشی از حمید بیکس شورکایی و اسماعیل سنگاری، تهران، جامی، 1384.
روملو، حسن، احسن التواریخ، مصحح عبدالحسین نوایی، جلد 2، تهران، اساطیر، 1384.
سپاهی، عبدالودود، بلوچستان در عصر قاجار، قم، گستان معرفت، 1385.
سیستانی، ملک شاه حسین، احیاءالملوک، به اهتمام منوچهر ستوده، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1344.
شاردن، ژان، سفرنامه شاردن، ترجمۀ اقبال یغمایی، جلد 2، تهران، توس، 1372.
شبانکاره‌ای، محمد بن علی، مجمع الانساب، مصحح هاشم محدث، جلد 2، تهران، امیرکبیر، 1381.
صفرزایی، عبداله، « مَکران »، دانشنامۀ خلیج فارس، شورای علمی دانشنامۀ خلیج فارس، جلد 2، تهران، بنیاد دانشنامه‌نگاری، 1044- 1046، 1394.
طبری، ابی جعفر محمدبن جریر، تاریخ الطبری تاریخ الامم و الملوک. بیروت، منشورات محمدعلی بیضون، دارالکتب العلمیه. 2005.
فروزانی، ابوالقاسم «جغرافیای تاریخی مکران»، پژوهش‌های علوم تاریخی، دورۀ چهارم، شمارۀ 5 ، 173 ـ 190، 1391.
کاتبی، سیدی علی، مرآت الممالک، ترجمۀ محمود تفضلی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1355.
گنجی، محمدحسن و همکاران، وصف خلیج‌فارس در نقشههای تاریخی، تهران، بنیاد ایران‌شناسی، 1386.
لسترنج، گای، جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، ترجمۀ محمود عرفان، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1377.
مستوفی بافقی، محمد مفید، مختصر مفید، به کوشش ایرج افشار و محمدرضا ابوئی مهریزی، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشار، 1396.
مستوفی، حمدالله، نزهة‌القلوب، به اهتمام محمد دبیر سیاقی، تهران، بی‌نا، 1336.
مشیزی، میر محمدسعید، تذکره صفویه کرمان، به تصحیح محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران، علم، 1369.
مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد، احسن‌التقاسیم فی معرفة الاقالیم، ترجمۀ علی‌نقی منزوی، جلد 1، تهران، شرکت مؤلفان و مترجمان، 1385.
منجم، ملا جلال، تاریخ عباسی یا روزنامه ملاجلال، به کوشش سیف‌الله وحیدنیا، تهران، وحید، 1366.
وثوقی، محمدباقر و منصور صفت‌گل، اطلس تاریخ بندرها و دریانوردی ایران، جلد 1 و 3، تهران، سازمان بندرها و دریانوردی، 1396.
هرودوت، تاریخ هرودوت. ترجمۀ هادی هدایتی، تهران، دانشگاه تهران، 1384.
Alai, Cyrus, General Maps of Persia, second revised edition, Library of congress cataloging-in-publication data,Brill Leiden Boston, 2010.
Nordenskjöld, Baron A.E., The influence of the Travels of Marco Polo on Jacobo Gastaldi’s map of Asia, the Geographical Journal Vol.13, No.4, pp. 396-406,1899. Davidrumsey.com. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 879 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 956 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب