تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,031 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,501,059 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,764,286 |
علل شکوفایی هنر چند فرهنگی در نقاشیهای دیواری دوران فاطمی | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
مقاله 3، دوره 13، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 49-68 اصل مقاله (532.2 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2021.84072 | ||
نویسندگان | ||
امیرنیما الهی* 1؛ صمد سامانیان2 | ||
1دانشجوی دوره دکتری رشته پژوهش هنر دانشگاه هنر | ||
2دانشیار گروه آموزشی صنایع دستی دانشگاه هنر | ||
چکیده | ||
با گسترش اسلام، شبکه گسترده ارتباطی از راههای دریایی و زمینی شکل گرفت و از این رو تعاملات بینافرهنگی در سرزمینهای اسلامی افزایش چشمگیری یافت؛ بهویژه در منطقه مدیترانه که سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا به هم میپیوندند. با تسلط فاطمیان (297-567 هـ. ق) بر بخش بزرگی از منطقه مدیترانه، این تعاملات بینافرهنگی در هنر، رشد چشمگیری یافت تا آنجا که نقاشیهای دیواری فاطمیان، حضور همزمان فرهنگها و قومیتهای گوناگون در این عرصه هنری را بازتاب میدهد. هدف این پژوهش نیز یافتن علل رشد هنر چند فرهنگی در نقاشیهای دیواری این دوران است. روش توصیفی - تحلیلی برای نگارش و مطالعه اسنادی برای گردآوری دادهها این تحقیق نظری استفاده شده است. همچنین رویکرد زمینهگرایی بستر مناسبی فراهم میسازد تا با تحلیل زمینههای سیاسی، مذهبی و اقتصادی تاریخ فاطمی، علل رشد این فعالیتهای هنری روشن شود زیرا در رویکرد زمینهگرایی، آثار هنری اشیایی عمیقاً تاریخی هستند که خارج از بستر اجتماعی و تاریخی ارزش و معنایی ندارند. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد عواملی چون رونق اقتصادی، امنیت پایدار، افزایش تعاملات خارجی، تسامح دینی و حمایت از شیعیان، رشد هنر چند فرهنگی در نقاشیهای دیواری فاطمی را سبب شد و فعالیت نقاشانی از عراق، بیزانس و ارمنیان را در سرزمینهای فاطمی هموار ساخت. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخ اسلام؛ هنر اسلامی؛ هنر نقاشی فاطمی؛ هنر چند فرهنگی؛ زمینهگرایی؛ رونق | ||
مراجع | ||
ایروین، روبرت، هنر اسلامی، ترجمۀ رویا آزادفر، تهران، سوره مهر، 1389.
الباشا، حسن، التصویر الاسلامی فی العصور الوسطی، القاهره، مکتبه النهضه المصریه، 1959.
بلوم، جاناتان و دیگران، تجلی معنا در هنر اسلامی، ترجمۀ اکرم قیطاسی، تهران، سورۀ مهر، 1389.
چلونگر، محمدعلی، «زمینهها و علل اقتصادی گرایش به فاطمیان در افریقیه و مغرب»، فصلنامه تاریخ اسلام، سال سوم، شمارۀ 13، 85-107، 1382.
حسن، زکی محمد، کنوز الفاطمیین، القاهره، هنداوی، 2014.
سید، أیمن فؤاد، الدوله الفاطمیة فی: تفسر جدید، القاهره، الهیئة المصریة العامه للکتاب، 2007.
کونل، ارنست، هنر اسلامی- تاریخ هنر ایران (5)، ترجمۀ یعقوب آژند، تهران، مولی، 1376.
مغنّیه، محمّد جواد، امیرِمؤمنان و آذربایجان و دولتهای شیعه در تاریخ، ترجمۀ محمّد آیت اللهی، تبریز، روزنامه مهد آزادی، 1346.
المقریزی، أحمد بن علی، المواعظ والاعتبار بذکر الخطط والآثار، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1418.
ناصرخسرو. سفرنامه حکیم ناصرخسرو، به کوشش محّمد دبیرسیاقی، تهران، دانشگاه تهران، 1354.
واکر، پُل، پژوهشی در یکی از امپراتوریهای اسلامی: تاریخ فاطمیان و منابع آن، ترجمۀ فریدون بدرهای، تهران، فرزان روز، 1383.
وردی، حمیدرضا،«تاریخ هنر اسلامی فاطمیان و هنرهای زیبا»، ماهنامه فرهنگ خراسان، سال دوم، شماره 11، 129-155، 1383.
Ettinghausen, Richard, “Painting in the Fatimid period: a reconstruction”, ARS ISLAMICA, Vols. IX, 112-124, 1942.
ــــــــــــــــــــــ(1962). Treasures of Asia: Arab painting, U.S.A, Albert Skira Pub.
Contadini, Anna, Fatimid art at Victoria and Albert Museum, London, V&A Pub, 1998.
Caiger, Smith Alan, Lustre Pottery: Technique, tradition and innovation in Islamic and Western World, London, the Herbert Press Ltd, 1985.
Bloom, M. Jonathan, Arts of city victorious: Islamic art and architecture in Fatimid Egypt and north Africa, Singapore, Yale University Press≈ New Haven and London in association with Institute of Ismaili Studies, 2007.
Buschhausen, Helmut, “The Coptic art under the Fatimids” in Marianne, Barrucand (Dir.), L’Egypte Fatimide: son art et son histoire, Paris: Press de l'Universite de Paris-Sorbonne, 549-568, 1999.
Daftary, Farhad, “The Ismaili Da’wa outside the Fatimid Dawla” in Marianne, Barrucand (Dir.), L’Egypte Fatimide: son art et son histoire, Paris: Press de l'Universite de Paris-Sorbonne, 29-43, 1999.
Dale, Sharon, “Contextual art history: The Illusion of precision”, Source, Vol. 8, No. 3, 32-36, 1989.
Meinecke-Berg, Victoria, “Fatimid painting: On tradition and style. The workshop of Muslim”, in Marianne, Barrucand (Dir), L’Egypte Fatimide: son art et son histoire Paris: Press de L universite de Paris-Sorbonne, 349-366, 1999.
Melikian-Chirvani, Assadullah Souren, the word of the Fatimids, Toronto, Aga Khan Museum, 2018.
Udovitch, L. Abraham, “Crossroads of world trade from Spain to India” in Marianne, Barrucand (Dir.), L’Egypte Fatimide: son art et son histoire, Paris: Press de l'Universite de Paris-Sorbonne, 681-691, 1999.
Pieterse, Jan Nederveen, Globalization and Culture: Global Mélange, New York: Rowman &Littlefield Publishers (Ink), 2009.
https://egyptology.yale.edu/expeditions/current-expeditions/yale-monastic-archaeology-project-south-ymap-south/white-monastery
https://suna.e-sim.org/article.html?id=66221
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 447 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 482 |