
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,232,426 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,066,634 |
ارتقای پیکر و ارتقای مالک در زبان فارسی بر پایۀ نظریۀ صرف توزیعی | ||
پژوهشهای زبانی | ||
مقاله 5، دوره 12، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 101-122 اصل مقاله (418.8 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2021.328361.666734 | ||
نویسنده | ||
ویدا صدرالممالکی* | ||
دانش آموخته دکتری زبان شناسی همگانی از دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
در زبان فارسی در چارچوب صرف توزیعی مطالعاتی در حوزۀ ساختواژه با تمرکز بر سطح رابط نحو ـ صرف صورت گرفته است، اما جایگاه پیشینۀ پژوهشی در سطح رابط نحو ـ معنا نسبتأ خالی است. هدف این مقاله تبیین پدیدۀ ارتقای مالک و ارتقای پیکر در زبان فارسی است که مستلزم مرور تمایز میان نقش مالک در ساختهای دومفعولی و نقش پیکر در ساختهای دومتعدی بر مبنای رویکرد تعبیری وود و مرنتز (2017) در چارچوب صرف توزیعی است. مراد از اولی ساختهای تناوب مفعولی است که بهلحاظ معنایی به انتقال مالکیت و مراد از دومی ساختهای تناوب مکانی است که بهلحاظ معنایی به جابهجایی و تغیر مکان دلالت میکنند. تمایز این دو ساخت در نوع متمم گروه فعلی است که در اولی یک گروه معرف مرکب (D*P) و در دومی یک گروه حرف اضافهای مرکب (p*P) است. گروه معرف در جایگاه شاخص هستۀ i* در حوزۀ D*P نقش مالک و گروه معرف در جایگاه شاخص هستۀ i* در حوزۀ p*P نقش پیکر را دریافت میدارند. تبیین پدیدۀ ارتقای مالک بر دو پیشزمینه استوار است: (الف) بیان مالکیت در گزاره که با فعل «داشتن» بیان میشود و (ب) معناشناسی افعال تغییر حالت که مستلزم یک هستۀ فعلی کوچک به همراه حالت نتیجه در یک گروه معرف متمم است؛ در حالیکه پدیدۀ ارتقای پیکر مستلزم پرداختن به (الف) ساختهای دومتعدی واجد افعال انعکاسی طبیعی و (ب) ساختهای آغازی متناظر است. مراد از اولی ساختهایی است که در آنها میتوان هم یک ضمیرانعکاسی و هم یک گروه معرف ارجاعی را بهعنوان مفعول مستقیم بهکار برد و با این فرض همراه است که تنها در ساختهای واجد ضمایر انعکاسی (نه گروه معرف ارجاعی) رخداد ارتقای پیکر امکانپذیر است. در ساختهای آغازی متناظر، i* پایینی که نقش پیکر را معرفی میکند درون p*P اشباع شده است. درحالیکه ترکیب معنایی جریان دارد i* بالایی نقش کنشگر را معرفی میکند که درون v*P اشباع نشده است. از این رو نقش پایینی با ارتقا به جایگاه بالایی هر دو نقش را اشباع میکند. این پدیده که از آن تحت عنوان ارتقای پیکر یاد میشود نشان میدهد که تنها ساختهای واجد ضمایر انعکاسی (نه ساختهای واجد گروه معرف ارجاعی) میتوانند در ساختهای آغازی از عهدۀ آزمون کنشگری برآیند. | ||
کلیدواژهها | ||
واژههای کلیدی: افعال تغییر حالت؛ افعال انعکاسی طبیعی؛ ارتقای پیکر؛ ارتقای مالک؛ مالکیت در گزاره؛ معناشناسی تعبیری | ||
مراجع | ||
Acedo-Matellan, V. & J. Mateu (2013). Satellite-framed Latin vs. verb-framed Romance: a syntactic approach, Probus 25, 227-265 Beavers, J., E. Ponvert & S. Wechsler. (2009). Possession of controlled substanrives: Light ‘have’ and other verbs of possession. MS, UT Austin Bruening, B. (2010). Double object constructions disguised as prepositional datives. Linguistic Inquiry 41(2). 287–305. Cuervo, M. C. (2003). Datives at Large. Cambridge, MA: MIT Doctoral dissertation. Gruber, J.S. (1979). Lexical Structure inSyntax and Semantics, North-Holland, Amsterdam. Hale, K. & Keyser, S.J. (1993). On argument structure and the lexical representation of syntactic relations. In The View from Building 20, Essays in linguistics in honor of Sylvain Bromberger, K. Hale & S.J. Keyser (eds), 53–109. Cambridge MA: The MIT Press. Harley, H. & S. Miyagawa (2018) Syntax of Ditransitive. Oxford Research Encyclopedia of Linguistics. Jackendoff, R. (1972). Semantic Interpretation in Generative Grammar, MIT Press, Cambridge, MA. Karimi, S. (2005). A Minimalist Approach to Scrambling: Evidence from Persian. Berlin: Mouten de Gruyter. Larson, RK. (1988). On the double object construction. Linguist. Inq.19: 335-92 Lasnik, H. (1981). Restricting the theory of transformations: A case study. In N. Herrnstein and D. Lightfoot, (eds) Explanations in Linguistics: London Myler, N. (2018). Complex copula systems as suppletive allomorphy. Glossa: a journal of general linguistics 3(1) Oblishevska, O. (2005). Locative Alternation in Slavic. University of Ottawa. Pinker, S. (1989). Learnability and cognition: The acquisition of argument structure. Cambridge, MA: MIT Press. Pylkkänen, L. (2008). Introducing Arguments. Cambridge, MA: MIT Press Rappaport, H. & B. Levin (2008). The English dative alternation: the case for verb sensitivity. J. Linguist. 44: 129-67 Wood, J. & A. Marantz (2017). The Interpretation of External Arguments. The Verbal Domain. Print ISBN-13: 97801987678 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 506 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 339 |