تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,099,310 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,843 |
بررسی تطبیقی دیدگاه شهید مطهری و ماکس وبر در مسئله شرور با تأکید بر شیوع کرونا | ||
فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 21، تیر 1400، صفحه 107-130 اصل مقاله (566.08 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2021.306453.1378 | ||
نویسندگان | ||
مریم غازی اصفهانی* ؛ مجید کافی | ||
دانشگاه باقرالعلوم | ||
چکیده | ||
دین اسلام آخرین و کاملترین دین آسمانی است و در مواجهه با مسائل نسبت به رویکردهای سکولار مواجههای متفاوتی دارد. بهعنوان نمونه برخورد اسلام با مسئله شرور با مواجهه سکولار آن تفاوتهایی دارد، هرچند در برخی از ابعاد نیز شباهتهایی موجود است. نویسنده به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که وجه تمایز و تشابه خوانش شهید مطهری (بهعنوان رویکرد اسلامی) از مسئله کرونا بهعنوان شر، از خوانش ماکس وبر (بهعنوان دیدگاهی سکولار) چیست؟ در این پژوهش دادههای موردنیاز از طریق بررسی کتابخانهای بهدستآمده و دادهها به روش مقایسهای مورد تحلیل قرارگرفتهاند تا به شباهتها و تفاوتهای موجود در رویکرد شهید مطهری و ماکس وبر از شرور با تأکید بر کرونا دست یابد. نتایج پژوهش حاضر به این شرح است: شهید مطهری معتقد است شرور فاعلی ندارند اما از دید ماکس وبر، شر مانند خیر فاعل دارد و با طرح نظریه عقلانیت خود درصدد معنا بخشی به زندگی و توجیه درد و رنج از طریق دین است. از دیدگاه شهید مطهری شرور بخشی از نظام یکپارچه عالم هستند، درحالیکه از دیدگاه ماکس وبر درد و رنج باعث اختلال در معناست؛ در رویکرد شهید مطهری شرور دارای فوایدی نیز هست اما در رویکرد وبری شرور فاقد معناست. مسئله عدمی بودن و نسبی بودن شرور و انداموارگی جهان و فواید شرور در رویکرد شهید مطهری، حاکی از برتری خوانش اسلامی بر نوع سکولار آن است. با توجه به شواهد موجود در شرایط شیوع کرونا و نیز با توجه به منابع موجود، نظریه شهید مطهری در توجیه شرور از توفیق بیشتری برخوردار است. | ||
کلیدواژهها | ||
کرونا؛ شهید مطهری؛ مکس وبر؛ شرور؛ روش مقایسهای؛ سکولاریسم؛ رویکرد اسلامی | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم
- آبراکرامبی، نیکلاس، هیل، استفن و ترنر، برایان اس (1367). فرهنگ جامعهشناسی. ترجمۀ حسن پویان. تهران: چاپخش.
-آدینه، روحالله و شاهرودی، سمانه (1389). تطبیق رویکرد شرور از دیدگاه شهید مطهری و آگوستین. مجلۀ پژوهشهای علم و دین، 19.
-امینی، حسن (1393). بررسی تطبیقی خیر و شر از دیدگاه ابن عربی و ابنسینا، ترجمه و نشر المصطفی.
- ابنسینا، حسین ابن عبدالله (1385). ترجمه و شرح الاهیات النجاه. ترجمۀ یحیی یثربی. تهران: بوستان کتاب.
-بحرانی، ابن میثم (1391). قواعد المرام فی علم الکلام. چاپ اول. قم: کتابخانۀ آیتالله مرعشی (ره).
- پورحسن، قاسم و اسکندری دامنه، حمیدرضا (1393). مقایسۀ دیدگاه مطهری و سوئینبرن دربارۀ مسئلۀ شر. پژوهشنامۀ فلسفۀ دین (نامة حکمت)، 12(2).
- جبرئیلی، محمد صفر (1385). مسئلۀ شر و راز تفاوتها. چاپ اول. تهران: کانون اندیشۀ جوان.
- راه چمنی، محمدعلی، علی زمانی، امیرعباس و واعظی، حسین (1397). بررسی و تحلیل شرور بیوجه از منظر علامه طباطبایی و استاد مطهری. فصلنامۀ علمی-پژوهشی فقه و تاریخ تمدن، 14(56).
-روستایی پاتپه، لیلا (1396). راز و فواید شرور از دیدگاه شهید مطهری و حکمای اسلامی. سومین کنفرانس ملی هزارۀ سوم و علوم انسانی.
– ساروخانی، باقر (1377). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی. جلد دوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- سلیمانی امیری، عسکری (1390). نقد برهان ناپذیری وجود خدا، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
- فصیحی، امانالله (1390). معضلات دنیای مدرن ازنظر ماکس وبر. نشریۀ معرفت فرهنگی اجتماعی، 2(2)، 153.
- قدردان قراملکی، محمدحسن (1382). کارکرد دین در انسان و جامعه. فلسفه و کلام (حکمت و فلسفه)، 1(1)، 7-35.
- ملکیان، مصطفی (1379). تاریخ فلسفۀ عرب، تهران: پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.
- مطهری، مرتضی (1377). عدل الهی، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1395). بیست گفتار، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1376). درسهای الهیات شفا، جلد 3، تهران: حکمت.
- مطهری، مرتضی (1368). مجموعه آثار (اصول فلسفه و روش رئالیسم)، تهران: صدرا.
-مکارم شیرازی، ناصر (1374). پیام قرآن، مدرسۀ امیرالمومنین. جلد ۴، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
-واخ، یواخیم (۱۳۸۷). جامعهشناسی دین. ترجمۀ جمشید آزادگان، چاپ دوم، تهران: سمت.
- وبر، مکس (1392). دین قدرت جامعه. ترجمۀ احمد تدین، تهران: هرمس.
- وبر، مکس (1397). جامعهشناسی دین. ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران: ثالث.
-همتی، همایون (1375). ناکامی در تبیین معنا و مبنای سکولاریسم، فصلنامۀ کتاب نقد، ۱.
-همیلتون، مالکم (1398). جامعهشناسی دین، ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران: ثالث.
- Berger, P. L. (1973). The Social Reality of Religion, Harmondsworth: Penguin. - Clark, M., & Kelly, J. (2014). Religion and the Sciences of Origins: Historical and Contemporary Discussions. New York. - Kekes, J. (1998). Routledge/ Encyclopedia of Philosophy. Routledge. - Peter, L. B. (1974), Some Second Thoughts on Substantive versus Functional Definitions of Religion, Journal for the Scientific Study of Religion, 13(2), 125-133. -Tenbruck, F. (1989), The problem of the thematic unity in the works of Max Weber. London: Routledge. - Weber, M. (1963). Sociology of religion. Boston: Beacon Press. - Mills (eds) From Max Weber (1970). Essays in Social Theory. London: Routledge. - https://www.mehrnews.com/news/4899454/ - http://www.mortezamotahari.com/fa/ArticleView.html?ArticleID=78769
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 488 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 343 |