سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,696
تعداد مقالات72,308
تعداد مشاهده مقاله129,422,982
تعداد دریافت فایل اصل مقاله102,260,492
زینلی, روح‌اله. (1400). تبیین ضرورت دینداری عملی براساس دلیل معقولیت و بررسی شبهات عقلی آن. , 18(3), 385-407. doi: 10.22059/jpht.2021.325128.1005836
روح‌اله زینلی. "تبیین ضرورت دینداری عملی براساس دلیل معقولیت و بررسی شبهات عقلی آن". , 18, 3, 1400, 385-407. doi: 10.22059/jpht.2021.325128.1005836
زینلی, روح‌اله. (1400). 'تبیین ضرورت دینداری عملی براساس دلیل معقولیت و بررسی شبهات عقلی آن', , 18(3), pp. 385-407. doi: 10.22059/jpht.2021.325128.1005836
زینلی, روح‌اله. تبیین ضرورت دینداری عملی براساس دلیل معقولیت و بررسی شبهات عقلی آن. , 1400; 18(3): 385-407. doi: 10.22059/jpht.2021.325128.1005836

تبیین ضرورت دینداری عملی براساس دلیل معقولیت و بررسی شبهات عقلی آن

مجله علمی " فلسفه دین "
دوره 18، شماره 3، مهر 1400، صفحه 385-407    اصل مقاله (566.71 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2021.325128.1005836
نویسنده
روح‌اله زینلی*
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
چکیده
برگزیدن دینداری یا غیردینداری می‌تواند از جمله مهم‌ترین انتخاب‌های زندگی به‌شمار رود. در هنگام تکافوی ادلة دینداری و غیردینداری در حوزة نظر می‌توان ندانم‌گرایی را به‌عنوان راه سوم برگزید، اما در عمل چنین نیست و تنها دو راه وجود دارد. در چنین شرایطی باید جانبی را برگزید که ضرر کمتر و سود بیشتری را در پی داشته باشد. با مقایسة سود و ضرر مورد ادعای دینداران و غیردینداران و احتساب میزان کمی‌شدة آنها می‌توان دریافت که مجموع سود دینداری بیشتر از غیردینداری است. عنوان این تقریر از دلیل معقولیت که بر مبنای شرطیة پاسکال شکل گرفته، سود مورد انتظار برتر است و براساس آن می‌توان ثابت کرد که در عمل باید دینداری را برگزید و دیندارانه زندگی کرد. این دلیل با وجود برخی شباهت‌ها، با شرطیة پاسکال در پاره‌ای پیش‌فرض‌ها و هدف‌ها متفاوت است. در این دلیل محدودیت‌های دینداری لحاظ شده و برای برخی غیردینداران بهرة اخروی در نظر گرفته شده است. هدف این دلیل نیز ترجیح دینداری در عمل است نه اثبات حقانیت دینداری. وجود ادیان مختلف با ادعاهای متعدد و گاه متعارض، مغالطی بودن، جدلی بودن، ناسازگاری با قاعدة قبح عقاب بلابیان، نادرستی و نامدلَّل بودن پیش‌فرض‌ها و ناتوانی از اثبات ضرورت دینداری، مهم‌ترین شبهات عقلی فراروی این دلیل است که در مقاله پاسخ داده شده است. ارائة صورت‌بندی نو برای دلیل معقولیت و به‌کارگیری آن برای اثبات ضرورت دینداری و پاسخ به مهم‌ترین شبهات فراروی آن مهم‌ترین دستاورد مقاله به‌شمار می‌رود.
کلیدواژه‌ها
تبیین استدلال؛ دلیل معقولیت؛ شرطیه پاسکال؛ شبهات عقلی؛ ضرورت دینداری
مراجع
  1. ابن‌بابویه، محمد بن علی (1376). الامالی، تهران: کتابچی.
  2. ------------- (1378). عیون اخبار الرضا (ع)، تصحیح مهدی لاجوردی، تهران: جهان.
  3. ------------- (1398). التوحید، تصحیح هاشم حسینی، قم: جامعة مدرسین.
  4. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق). الشفاء: المنطق، قم: مکتبة آیت‌الله المرعشی.
  5. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (1408ق). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تصحیح محمدمهدی ناصح و محمدجعفر یاحقی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
  6. برقی، احمد بن محمد (1371). المحاسن، تصحیح جلال‌الدین محدث، قم: دارالکتب الاسلامیه.
  7. بستانی، فؤاد افرام (1375). فرهنگ ابجدی، ترجمة
  8. رضا مهیار، تهران: اسلامی.
  9. پاینده، اردشیر (2001). نقد برهان‌های وجود خدا، سایت باد. secularismforiran.com
  10. پترسون، مایکل، هاسکر، ویلیام، رایشنباخ، بروس، بازینجر، دیوید (1383). عقل و اعتقاد دینی، ترجمة احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو.
  11. جمعی از نویسندگان (1427ق). قواعد اصول الفقه علی مذهب اهل بیت، قم: مجمع العالمی لاهل البیت.
  12. حلی، حسن بن یوسف (1363). انوار الملکوت فی شرح الیاقوت، قم: الشریف الرضی.
  13. ------------ (1365). الباب الحادی عشر، تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی.
  14. خرازی، محسن (1417ق). بدایه المعارف الالهیه فی شرح عقاید الاسلامیه، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  15. خسروی فارسانی، عباس؛ اکبری، رضا (1384). «تحلیل و نقد شرطیه پاسکال با توجه به نظریه تصمیم‌سازی»، نامه حکمت، ش 6، ص 163-129.
  16. -------------- (1390). «بررسی انتقادی استدلال شرط‌بندی پاسکال در اثبات وجود خدا»، پژوهش‌های فلسفی-کلامی، ش 47، ص 36-5.
  17. خندان، علی‌اصغر (1384). مغالطات، قم: بوستان کتاب.
  18. خواجوئی، محمد اسماعیل (1383). رساله تجسم الاعمال، اصفهان: مؤسسة الزهرا.
  19. رازی، محمد بن عمر(1373). شرح عیون الحکمه، تهران: مؤسسة الصادق.
  20. زاد یوسفی، امیرحسین؛ سعیدی مهر، محمد (1394). «شرط‌بندی پاسکال و اشکال خدایان متعدد»، جستارهای فلسفة دین، سال چهارم، ش 2، ص 43-66.
  21. سبحانی، جعفر (1412ق). الالهیات علی هدی الکتاب و السنه و العقل، قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
  22. ----------- (1425ق). الفکر الخالد فی بیان العقائد، قم: مؤسسة امام صادق (ع).
  23. سهروردی، یحی بن حبش (1375). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح هانری کربن و سید حسین نصر و نجفقلی حبیبی، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  24. سهلان الساوی، عمر (1383). البصائر النصیریه فی علم المنطق، تحقیق حسن غفارپور، تهران: شمس تبریزی.
  25. السیوری، مقداد بن عبدالله (1422ق). اللوامع الالهیه فی المباحث الکلامیه، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  26. شکراللهی، نادر (1390). «مقایسة شرطیه پاسکال و اصل برائت»، پژوهش‌نامة فلسفة دین، سال نهم، ش 1، ص 130-111.
  27. الصدر، محمدباقر (بی‌تا). دروس فی علم الاصول، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  28. صدرالدین شیرازی، محمد ابراهیم (1368). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، قم: کتاب‌فروشی مصطفوی.
  29. ----------- (1360). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی، مشهد: مرکز الجامعی للنشر.
  30. ----------- (1362). اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، تصحیح مشکات الدینی، تهران: آگاه.
  31. ----------- (1363). مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوی، تهران: مرکز تحقیقات فرهنگی.
  32. ----------- (1375). مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تهران: حکمت.
  33. طباطبایی، محمدحسین (1390). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
  34. طبرسی، احمد بن علی (1403ق). الاحتجاج علی اهل اللجاج، تحقیق محمدباقر خرسان، مشهد: مرتضی.
  35. طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تصحیح فضل‌الله یزدی، ایران: ناصر خسرو.
  36. طوسی، محمد بن حسن (1406ق). الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، بیروت: دارالاضواء.
  37. طوسی، محمد بن محمد (1367). اساس الاقتباس، تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
  38. طیب، عبدالحسین (1362). کلم الطیب در تقریر عقاید اسلام، بی‌جا: کتابخانة اسلام.
  39. العاملی، محمد بن حسین (1415ق). الاربعون حدیثاَ، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  40. فارابی، ابونصر (1408ق). المنطقیات، تحقیق محمد تقی دانش‌پژوه، قم: مکتبه آیت‌الله المرعشی.
  41. فخر رازی، محمد بن عمر (1420ق). التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  42. فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق). کتاب العین، قم: هجرت.
  43. قراملکی، محمدحسن (1375). «کاوشی در تجسم اعمال»، کیهان اندیشه، ش 68، ص 115-134.
  44. قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد (1384). تحریرالقواعد المنطقیة شرح الرسائل الشمسیه، تصحیح محسن بیدارفر، قم: بیدار.
  45. قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد (بی‌تا). شرح المطالع فی المنطق، قم: کتبی نجفی.
  46. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  47. مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  48. محقق داماد، مصطفی ( 1378). «قاعدة قبح عقاب بلابیان و مقایسة آن با اصل قانونی بودن مجازات»، مجلة پژوهش‌های فلسفی کلامی، ش 1، ص 91-76.
  49. محمدرضایی، محمد، حسینی گلکار، مصطفی (1389). «شرطیة پاسکال: آیا نظریة معقولیت یک برهان است؟»، حکمت و فلسفه، ش 2، ص 32-7.
  50. مطهری، مرتضی (بی‌تا). مجموعه آثار، تهران: صدرا.
  51. مظفر، محمدرضا (بی‌تا). المنطق، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  52. مفید، محمد بن محمد (1413ق). الاختصاص، تصحیح علی اکبر غفاری و محمود محرمی، قم: المؤتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید.
  53. مولی عبدالله (1412ق). الحاشیه علی تهذیب المنطق، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  54. ولایی، عیسی (1387). فرهنگ تشریحی اصطلاحات الاصول، تهران: نشر نی.
  55. saka, paul (2001). “Pascal's Wager and the many Gods objection”, Religious Studies, pp.321-341.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 510
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 262





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب