
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,243 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,252,891 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,092,536 |
بررسی مضمون تقابل خِرد و آز در اندیشۀ ایرانشهری و تداوم آن در بستر سیاسیِ روایتِ سمکِ عیار | ||
پژوهش در تاریخ | ||
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 30، شهریور 1400، صفحه 1-27 اصل مقاله (357.84 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
عاطفه رنجبر جمال آبادی* | ||
دانشجوی دکتری رشته تاریخ ایران دورةاسلامی، دانشکده ادبیات، علومانسانی و اجتماعی، گروه تاریخ و باستانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، | ||
چکیده | ||
مضمون تقابل خِرد و آز، از بنیادیترین مفاهیم ایران، اقتباسی از اسطورۀ آفرینش است و انسان، محوریترین عنصر آن، به عنوان شهریار در بستر سیاسی متجلی میشود. این تقابل در ضمیرِ ناخودآگاه انسانها نسل به نسل تداوم یافته و در ادبیات حماسی-اسطورهای به این تفکرات عینیت داده شده و آن را تبدیل به خودآگاهی کرده است. داستان سمکِ عیار نمونهای از ادبیات حماسی است که نویسندۀ آن اسطورهها را براساس نمادهای کهنالگویی، که در تفکّر اسطورهای ایرانی وجود دارد، در قالب شخصیتهای برجستهای چون سمکِ عیار و خورشیدشاه و موجوداتِ ماورایی همچون دیو و پری آورده است. در این نوشتار به طور اخص، بسترِ سیاسی جامعۀ داستان سمکِ عیار بر پایۀ تقابل خِرد و آز بررسی میشود. سؤال اصلی این است که تقابل مفهوم خِرد و آز چه تأثیری در بستر سیاسیِ روایتِ سمکِ عیار داشته است؟ پژوهش حاضر، با تکیه بر روایتهای ملّی ایرانیان، با روش تاریخی و به شیوۀ تحلیلی، میکوشد تا جایگاه این مضمون را در داستان سمکِ عیار نشان دهد و با مراجعه به متون اوستایی و پهلوی، استمرار این تقابل را بررسی کند. نتایج این پژوهش نشان میدهد تقابل خِرد و آز مبنا و محورِ اندیشۀ سیاسی ایرانیان بوده است و درونمایۀ اصلی داستان به صورت تقابل داد و بیداد در بستر سیاسی آن متجلی شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
خِرد و آز؛ سمکِ عیار؛ کهنالگویی؛ اندیشۀ ایرانشهری؛ بسترِ سیاسی؛ شاه عادل | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 284 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 439 |