تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,105,276 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,210,796 |
زمینلرزه القایی بعد از آبگیری سد البرز: دلالتهایی بر زمینساخت فعال شمال البرز | ||
فیزیک زمین و فضا | ||
مقاله 3، دوره 47، شماره 3، آذر 1400، صفحه 433-451 اصل مقاله (1.5 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2021.319525.1007299 | ||
نویسندگان | ||
زمان ملکزاده* 1؛ زینب رکنی2 | ||
1استادیار، گروه زمینشناسی، دانشگاه پیام نور، ساری، ایران | ||
2دانشآموخته کارشناسی ارشد، گروه زمینشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از مهمترین جنبههای مطالعه زمینلرزه القایی امکان چکانش زمینلرزههای بزرگ است. این مطالعه درصدد ایجاد ارتباط بین زمینلرزه 21 دیماه 1390 در جنوب شهرستان بابل با احداث سد البرز است که آبگیری آن از تقریباً سه سال قبل از این زمینلرزه شروع شد. محل مخزن سد توسط دو گسل فعال البرز شمالی در جنوب و خزر در شمال محصور شده است. نتایج مطالعات نشانگر فزونی زمینلرزهها بعد از آبگیری سد البرز است. در یک نگاه کلی به آمار زمینلرزه و آبگیری سد، از تاریخ مهر 1388 تا زمینلرزه 21 دی ماه 1390 دو دوره باربرداری یا کاهش سطح آب مخزن سد اتفاق افتاده است که همزمان موجب افزایش زمینلرزه شده است. بعد از دوره دوم باربرداری، که بیشتر از دوره اول بوده است، زمینلرزه 2/5ML رخ داده است. یکی از دلایل فعالشدن گسل را میتوان به توسعه یا پخش فشار آب منفذی با ضریب موسوم به c، از محل مخزن به کانون زمینلرزه نسبت داد. در گسترش فشار آب منفذی متناسب با تراوایی سنگ، بین آبگیری سد و بالارفتن فشار منفذی و در نتیجه لرزهخیزی تأخیر وجود دارد. این تأخیر موجب میشود زمینلرزهها در عمق و فاصله بیشتری از سد رخ داده و با توجه به درگیری طول و سطح بیشتری از شکستگیها، اختلاف تنش کمتری را برای فعالیت گسلهای فعال بر اساس معیار گسیختگی کلمب فراهم میسازند. ضریب c میتواند در یک ایالت زمینساختی مشابه و در یک تجربه سدسازی دیگر برای پیشبینی زمینلرزه القایی مورد استفاده قرار گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
زمینلرزه القایی؛ گسل فعال؛ فشار آب منفذی؛ آبگیری سد؛ پخش فشار آب منفذی | ||
مراجع | ||
رسولی، ر.، و هوشمندان، ح.، 1389، بررسی روند تغییرات فشار آب منفذی در بدنه و پی سد البرز با استفاده از نتایج ابزار دقیق و مقایسه آن با نتایج تحلیلی، اولین همایش ملی سازه – زلزله-ژئوتکنیک آذر 1389، مازندران-بابلسر.
Alavi, M., 1996, Tectonostratigraphic synthesis and structural style of the Alborz mountain system in northern Iran. Journal of Geodynamics 21, 1–33. Aziz Zanjani, A., Ghods, A., Sobouti, F., Bergman, E., Mortezanejad, G., Priestley, k., Saeed Madanipour, S. and Rezaeian, M., 2013, Seismicity in the western coast of the South Caspian Basin and the Talesh Mountains. Geophys. J. Int. https://doi.org/10. 1093/gji/ggt299. Bell, M.L. and Nur, A., 1978, Strength changes due to reservoir-induced pore pressure and stresses and application to Lake Oroville. J. Geophys. Res. 83, 4469 – 4483. Carey-Gailhardis, E. and Mercier, J.-L., 1987, a numerical method for determining the state of stress using focal mechanisms of earthquake populations: application to Tibetan teleseisms and microseismicity of Southern Peru, earth planet. Sci. Lett. 82, 165–179. Carder, D. S., 1970, Reservoir loading and local earthquakes in engineering seismology the works of man. In: W.M. Adams (Editor), Engineering Geology Case Histories, No. 8. Geological Society of America, Denver, Colo., 51-61. Doloei, J. and Roberts, R., 2003, Crustal and uppermost mantle structure of Tehran region from teleseismic P-waveform receiver function analysis, Tectonophysics, 364, 115–133. Gupta, H., K. and Rastogi, B., K., 1976, Dams and Earthquake, Elsevier, the Netherlands, 229pp. Gupta, H. K., 2002, a review of recent studies of triggered earthquakes by artifcial water reservoirs with special emphasis on earthquakes in Koyna, India. Earth-Science Reviews 58(3–4), 279–310. Jackson, J., Priestley, K., Allen, M. and Berberian, M., 2002, Active tectonics of the South Caspian Basin, Geophys. J. Int., 148(2), 214–245. Kaviani, A., 2004, La chaine de collision continentale du Zagros (Iran): structure litospherique par analyse De donees sismologiques, PhD Thesis, University of Joseph Fourier-Grenoble I. Maa, Xu., Westmana, E., Slakera, B., Thibodeaub, D. and Counter, D., 2018, The b-value evolution of mining-induced seismicity and mainshock occurrences at hard-rock mines, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences 104. Malekzade, Z., 2018, Block rotation induced by the change from the collision to subduction: 1333 Implications for active deformations within the areas surrounding South Caspian Basin. 1334 Marin Geology 404, 111-129. Nuannin, P., 2006, The Potential of b-value Variations as Earthquake Precursors for Small and Large Events. Digital Comprehensive Summaries of Uppsala Dissertations from the Faculty of Science and Technology 183. Pavlou, K., Drakatos, G., Kouskouna, V., Makropoulos, K. and Kranis, H., 2016, Seismicity study in Pournari reservoir area (W. Greece) 1981–2010. Ritz, J.-F., Nazari, H., Ghassemi, A., Salamati, R., Shafei, A., Soleymani, S. and Vernant, P., 2006, Active transtension inside Central Alborz: a new insight into northern Iran—southern Caspian geodynamics, Geology, 34, 477–480. Ruiz-Barajas, S., Santoyo, M. A., BenitoOterino, M. B., Alvarado, G. E. and Climent, A., 2021, Stress transfer patterns and local seismicity related to reservoir water-level variations. A case study in central Costa Rica. Simpson, D. W., Leith, W. S. and Scholz, C. H., 1988, Two types of reservoir induced seismicity, Bull. Seism. Soc. Am. 78, 2025–2040. Skempton, A. W., 1954, The pore pressure coefficients A and B, Geotechnique 4, 143–147. Tatar, M., 2001, Etude siesmotectonique de deux zones de collision continentale: Le Zagros Central et l’Alborz (Iran), PhD Thesis, University of Joseph Fourier-Grenoble I. Tatar, M., Jackson, J., Hatzfeld, D. and Bergman, E.A., 2007, The 28 May 2004 Baladeh earthquake (Mw 6.2) in the Alborz, Iran: implications for the geology of the south Caspian basin margin and for the seismic hazard of Tehran, Geophys J. Int., 170, 249–261. Talwani, P., 1997, on the nature of reservoir-induced seismicity, Pageoph 150, 473–492.
Talwani, P., L. Chen, and K. Gahalaut, 2007, Seismogenic permeability, ks, J. Geophys. Res., 112, B07309, doi:10.1029/ 2006JB004665.
Trifu, C., 2002, the Mechanism of Induced Seismicity; Springer RaseI AG. Valoroso, L., Improta, L., Chiaraluce, L., Di Stefano, R., Ferranti, L., Govoni, A. and Chiarabba, C., 2009, Active faults and induced seismicity in the Val d’Agri area (Southern Apennines, Italy). Geophysical Journal International 178 (1), 488e502. Williams-Stroud S., 2014, A geological approach to seismicity b-values: implications for hazard assessment. SEG SEG International Exposition and 87th Annual Meeting. Wyss, M., and Wiemer, S., ZMAP, 2001, A tool for analyses of Seismicity Pattern. ZMAP cook book, ETH, Zurich. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 935 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 624 |