![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,522,151 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,781,708 |
فعل و وابستههای آن در ساخت کنایی در کردی و قیاس آن با فارسی | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
مقاله 6، دوره 11، شماره 2، بهمن 1400، صفحه 73-86 اصل مقاله (1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2021.330855.1034 | ||
نویسندگان | ||
چتین تاش1؛ محمود جعفری دهقی* 2 | ||
1دانشجوی فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2استاد زبان و فرهنگهای باستانی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
زبان کردی زنجیرهای از گویشهای بههمپیوستۀ ایرانی غربی است. این زبان از نظر آوایی، صرفی و نحوی دارای ویژگیهای مشترک بسیاری با زبانهای ایرانی نو در پیرامون خود و همین طور زبانهای ایرانی میانه، مانند فارسی میانه، میباشد. یکی از این ویژگیها ساخت کنایی است. در ساخت کنایی رفتار فاعل و مفعول مستقیم از نظر حالتدهی و نشانداری با نظام فاعلی-مفعولی تفاوت بنیادین دارد. از نظر دستور وابستگی هر فعل بر اساس ظرفیت خود دارای وابستههایی است که به طور الزامی همراهش میآیند. فاعل، مفعول مستقیم و مفعول غیر مستقیم وابستههای فعل محسوب میشوند. در این پژوهش بر پایۀ دستور وابستگی، رفتار فعل و رابطۀ آن با وابستههایش در ساخت کنایی در زبان کردی بررسی و با فارسی میانه مقایسه شدهاست. و با بررسی مثالهایی از زبانهای کردی و فارسی میانه کوشش شدهاست تا مسئلۀ تطابق فعل تحلیل شود و در پایان یک حالت ویژه از تطابق فعل در این زبانها بررسی میگردد. زبان کردی زنجیرهای از گویشهای بههمپیوستۀ ایرانی غربی است. این زبان از نظر آوایی، صرفی و نحوی دارای ویژگیهای مشترک بسیاری با زبانهای ایرانی نو در پیرامون خود و همین طور زبانهای ایرانی میانه، مانند فارسی میانه، میباشد. یکی از این ویژگیها ساخت کنایی است. در ساخت کنایی رفتار فاعل و مفعول مستقیم از نظر حالتدهی و نشانداری با نظام فاعلی-مفعولی تفاوت بنیادین دارد. از نظر دستور وابستگی هر فعل بر اساس ظرفیت خود دارای وابستههایی است که به طور الزامی همراهش میآیند. فاعل، مفعول مستقیم و مفعول غیر مستقیم وابستههای فعل محسوب میشوند. در این پژوهش بر پایۀ دستور وابستگی، رفتار فعل و رابطۀ آن با وابستههایش در ساخت کنایی در زبان کردی بررسی و با فارسی میانه مقایسه شدهاست. و با بررسی مثالهایی از زبانهای کردی و فارسی میانه کوشش شدهاست تا مسئلۀ تطابق فعل تحلیل شود و در پایان یک حالت ویژه از تطابق فعل در این زبانها بررسی میگردد. | ||
کلیدواژهها | ||
ساخت کنایی؛ ظرفیت فعل؛ تطابق فعل؛ کردی کرمانجی؛ فارسی میانه | ||
مراجع | ||
منابع
ادریسیان، غلامعلی (۲۰۱۶)؛ کرد و کردستان در هزارههای ما قبل تاریخ و عهد باستان (انتشارات سه رده هم- سلیمانیه)
اکبری مفاخر، آرش (۱۳۹۷)؛ در کوی آرشان (انتشارات بنیاد موقوفات افشار، نشر سخن)
اکبری مفاخری، آرش (۱۳۸۹): سرود و رمزگان، شعری به زبان گورانی از سده نخست هجری به خط پهلوی (مجله مطالعات ایرانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، ش ۱۷)
بلو، ژویس؛ باراک، ویسی (1392): دستور کردی کرمانجی؛ ترجمه علی پاکسرشت؛ تهران.
تاش، چتین (۱۴۰۰)؛ بررسی تطبیقی واژگان کردی کرمانجی با واژگان زبان فارسی میانه، (رساله دکترای فرهنگ زبانهای باستانی دانشگاه تهران)
تفضلی، احمد (۱۳۹۸)؛ مینوی خرد. (انتشارات توس)
جهانبخش، فرهنگی، (۱۴۰۰): تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام
چادویک، هـ. مونرو؛ چادویک، ن کرشاو (۱۳۶۶)؛ رشد ادبیات، ج اول، ادبیات باستان اروپا ترجمه فریدون بدرهای (انتشارات علمی فرهنگی)
حق بین، فریده (۱۳۹۲): زبانشناسی ایرانی (نشر مرکز)
دبیری مقدم، محمد (۱۳۹۲): ردهشناسی زبانهای ایرانی (سازمان انتشارات سمت)
روبینر،آر. اچ (۱۳۷۰): تاریخ مختصر زبانشناسی. ترجمهی علی محمد حق شناس (نشر مرکز)
سورن، آ. ام (۱۳۷۸): تاریخ زبانشناسی. ترجمۀ علی محمد حق شناس (سازمان انتشارات سمت)
طبیب زاده، امید (۱۳۸۵): ظرفیت فعل و ساختهای بنیادین جمله در فارسی امروز (نشر مرکزی)
علی ایف، اقرار (۱۳۹۲)؛ پادشاهی ماد. ترجمه کامبیز میر بهاء (انتشارات ققنوس)
کریمی دوستان، غلامحسین (۱۳۸۰)؛ کردی ایلامی (دانشگاه کردستان)
لوریا، الکساندر (۱۳۷۸)؛ زبان، شناخت، (انتشارات انزلی)
متیوس، پیتر (۱۳۸۹): تاریخ مختصر زبان شناسی ساختگرا (نشر قطره)
مینورسکی (۱۳۷۹)؛ کرد، ترجمۀ حبیباله تابانی (نشر گسترده)
هایز، جان لوئیز (۱۳۸۹)؛ اصول دستور زبان سومری و تاریخ و باستان شناسی (مؤسسه فرهنگی انتشاراتی پاژینه)
یاسمی، رشید (۱۳۶۳)؛ کرد، پیوستگی نژادی و تاریخی او (امیر کبیر)
Benveniste , E; (1952): »La Construction passive du parfait transitif« Bulletin de société de Linguistics, 48, 52-62 (translated in his problems in general linguistics pp. 153-161)
Cardona, G. (1970): »The Indo- Iranian construction mana (mama) krtam« Language, 46. 1-12
Skjaerv, P.O (1985): »Remarks on the old Persian Verbal system« Munchner Studien zur Sprachwissenschaft, 45; 211-227
Haig. G (2008); »Alignment change in Iranian Languages, A Construction Grammar approach« Berlin: Mouton de Gruyter.
Tafazzoli, A (1986): »The Indirect Affecee´ in Pahlavi and in a central Dialect of Iran« (Studia Grammatica Iranica Festschrift fur Helmut Humbach (pp. 483- 487). R.Kitzinger, Munchen
Mackenzie, D: (1961): Kurdish Dialect Studies, Vol. I. Oxford University Press
_______________: (1964): »The Indirect Affectee in Pahlavi« In Dr. Unvala memorial volume (pp.45-48 Bombay)
Payne, J.R (1979): »Transitivity and Intransitivity; ty in the Iranian Language of the U.S.S.R« (is the meeting of the Chicago linguistic society. Papers from the conference on Nonslavic Languages of the U.S.S.R (pp.436-447). Chicago Linguistic Society)
Blau, Joyce, and Armand Abel. (1965): Dictionnaire Kurde-français-anglais = Kurdish-French-English dictionary. Bruxelles: Publ. du centre pour l’étude des problèmes du monde mulsuman contemporain.
Paul, Ludwig. (2008): ‘Kurdish Language I. History of the Kurdish Language’. Encyclopaedia Iranica.
McCarus, Ernest N. 2009. ‘Kurdish’. in The Iranian Languages, edited by G. Windfuhr. Psychology Press.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 524 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 345 |