
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,694 |
تعداد مقالات | 72,257 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,291,142 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,154,050 |
نگاهی به ظرفیتهای آهنگسازی در فرم بسیط، با توجه به تعاریف موجود در رسالات مکتب منتظمیه | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
دوره 26، شماره 2، تیر 1400، صفحه 55-65 اصل مقاله (577.24 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2021.317775.615517 | ||
نویسنده | ||
امیرحسن امین شریفی* | ||
عضو هیات علمی گروه نوازندگی موسیقی ایرانی دانشگاه هنر | ||
چکیده | ||
پرسش اصلی این نوشتار این است که ساختارِ فرمالِ ((بسیط)) به عنوان یکی از فرمهای موسیقی قدیم ایران چه خصوصیاتی دارد. هدف از طرح این پرسش ارائه ی راهکارهایی برای احیا و به کارگیری مجدد این قالب در آهنگسازی دوره ی معاصر موسیقی ایران است. در این رهگذر، ابتدا از میان مختصات تشریح شده توسط عبدالقادر مراغی و سپس با رجوع به آثار نویسندگان پس از وی، امکانات ساختار بسیط شناسایی و تشریح، و اشتراکات و تناقض های موجود در آن استخراج و دسته بندی شده است. در قدم بعدی با استناد به خصایص به دست آمده، قواعد فرمال و محتوایی ساختِ بسیط ارائه شده است. سپس با اشاره به خاصیت انعطاف پذیری موجود در بسیط، به انشعابات موجود در این قالب اشاره شده و سرانجام انواع شش گانه ای از قالب بسیط در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. در بخشی از مقاله ی حاضر برای روشن شدن تفاوتهای محتوایی هر یک از بخشهای بسیط به بررسی انواع کلامِ مورد استفاده در ساخت این فرم پرداخته شده است. در بخش دیگری از این مقاله با بررسی کارکردهای متنوع اعاده ی سرخانه، قدمهایی کاربردی تر در چگونگی ساخت بسیط برداشته شده و دستور العملی از ساخت بسیط در اختیار خوانندگان قرار گرفته است و سرانجام برای حل تناقضات موجود بین تعاریف مختلف راه حل هایی پیشنهاد شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
"بسیط"؛ "قول"؛ "غزل"؛ "فرم در تاریخ موسیقی ایران"؛ "فرم در موسیقی مکتب منتظمیه" | ||
مراجع | ||
اوبهی(1390)مقدمة الاصول، به کوشش سید محمد تقی حسینی، فرهنگستان هنر،تهران.
بنایی،علی ابن محمد معمار (1368)رساله در موسیقی، با مقدمه داریوش صفوت و تقی بینش،تهران: مرکز نشر دانشگاهی،تهران.
حجاریان، محسن (1377) نگاهی به بازسازیهای قطعهی حسینی، فصلنامه موسیقی ماهور، شماره 1، صص206-191.
خضرایی،بابک (1382) اصناف تصانیف در رسالات مراغی و بنایی، فصلنامهی موسیقی ماهور، صص 121-111.
درویشی،محمدرضا و گروه نویسندگان (1390)تصنیفهای منسوب به عبدالقادر مراغی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان1390،تهران. ضیا الدین یوسف (1390) کلیات یوسفی، بازخوانی و ویرایش بابک خضرایی، فرهنگستان هنر، تهران.
کوکبی بخارایی، نجم الدین (1382)رساله موسیقی نجم الدین کوکبی بخارایی، سه رساله موسیقی قدیم ایران، به کوشش منصوره ثابت زاده، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی،تهران.
فاطمی، ساسان(1387) فرم و موسیقی ایرانی، فصلنامهی موسیقی ماهور، شماره 39، صص134-103.
کاظمی، علی(1390) ترنمهای آوایی در آواز ایرانی مطالعهی موردی ِ درآمد دستگاه چهارگاه ، نشریه هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی شماره 43، صص 32-23.
محافظ، آرش(1390) مسئلهی فرم در تصنیف، فصلنامهی موسیقی ماهور، شماره51،52،صص 170-145.
محافظ، آرش(1391) پیشرو عجمی، قسمت دوم: فرم، فصلنامهی موسیقی ماهور، شماره58،صص80-49 .
محافظ،آرش(1393) عجملر، موسسهی فرهنگی هنری ماهور، تهران. مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ)1344( مقاصدالالحان، به اهتمام تقی بینش،بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.
مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ(1370) شرح ادوار(با متن ادوار و زوائد الفوائد)، به اهتمام تقی بینش،مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
مراغی، عبدالقادر بن غیبی حافظ )1388)جامع الالحان، مقابله و ویرایش بابک خضرایی، فرهنگستان هنر، تهران.
میرصدرالدین محمد، قزوینی) 1381(رساله در علم موسیقی، اثر میرصدرالدین محمد قزوینی، تصحیح و مقدمه آریو رستمی،فصلنامهی موسیقی ماهور، شماره18،صص96-81.
میثمی، سیدحسین )1384 (بررسی فرم تصانیف در برخی رسالههای مکتب منتظمیه، فصلنامهی موسیقی ماهور،شماره27،صص 128-107.
نویباور،ایکهار) 1384( ترنم و ترنوم در شعر و موسیقی، فصلنامهی موسیقی ماهور، شماره 28،صص37-27.
Shiloah, Amnon (traduit et commenté par) (1972), La perfection des connaissances musicales (al-Hasan ibn Ahmad ibn Ali al-Kâtib), Paul Geuthner, Paris. Poché, Christian (1995), La musique arabo-andalouse, Cité de la Musique/Actes Sud, Paris. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 433 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 639 |