پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,958,792 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,631,839 |
مطالعه تطبیقی نقشمایه موجود ترکیبی زن- پرنده در هنر ایران عصر سلجوقی با هنر تمدن‌های بین‌النهرین، یونان، هند و آسیای جنوب‌شرقی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| دوره 26، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 27-36 اصل مقاله (2.53 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2021.318527.666652 | ||
| نویسندگان | ||
| پروین حسنی* 1؛ مهیار اسدی2 | ||
| 1دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه تهران | ||
| 2گروه مجسمه سازی و نقاشی. دانشکده هنرهای تجسمی. پردیس هنرهای زیبا. دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| نقشمایه موجود ترکیبی زن-پرنده به‌عنوان مخلوقی افسانه ای در طیف وسیعی از آثار هنری دوران اسلامی قابل مشاهده است. در دوران سلجوقی، این نقش مایه علاوه بر نقش بستن روی سطوح گوناگون به‌صورت دوبعدی، در آثار برنزی و سفالین پیکرگون نیز به نمایش درآمده است. زن-پرنده اغلب به‌صورت تک و گاه به‌صورت جفت به تصویر کشیده شده و در برخی متون از آنها به‌عنوان حامیانی فرا انسانی یا دربردارنده نیروهای خوش‌یمنی یاد شده است. با توجه به اینکه در بسیاری از پژوهش های معاصر در داخل و خارج از ایران، از این نقش با عنوان هارپی یاد شده، پرسش اصلی بدین شرح است که چه نسبتی میان مفهوم نقش زن-پرنده در دوران سلجوقی و نمونه های مشابه آن در تمدن های بین‌النهرین، یونان، هند و آسیای جنوب‌شرقی وجود دارد. در این راستا پژوهش با تکیه بر منابع مکتوب و با روشی توصیفی- تحلیلی به تجزیه‌وتحلیل کیفی داده‌ها می پردازد. چهارچوب نظری مقاله با اتکا بر تئوری بینامتنیت شکل گرفته و هدف اصلی آن تبیین نسبت میان مفهوم نقشمایه زن-پرنده سلجوقی با پیش‌متنهای موجود است. نتایج نشان می دهد که مفاهیم نهفته در این نقشمایه، برآمده از پیش متن های بین النهرینی و هندی بوده و کمتر با نمونه های مشابه یونانی ارتباط دارد؛ بنابراین استفاده از عنوان هارپی برای زن-پرنده سلجوقی، اشتباه به نظر میرسد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هنر سلجوقی؛ زن-پرنده؛ هارپی؛ سیرن؛ کینارا و کیناری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative study of the Bird-Woman motif in Iranian Art in the Seljuk era with the Art of Mesopotamia, Greece, India, and Southeast Asia civilizations | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Parvin Hasani1؛ Mahyar Asadi2 | ||
| 1Faculty of Visual Arts, University of Tehran | ||
| 2Sculpture and Painting Department. School of Visual Arts. College of Fine Arts. Tehran University | ||
| چکیده [English] | ||
| The Bird-Woman hybrid creature can be seen as a mythical creature in a wide range of artworks from the Islamic era. In the Seljuk period, in addition to engraving on various surfaces in two dimensions, this motif has also been displayed in bronze and figural pottery works as three-dimensional sculptures. The Bird-Woman is often depicted as a single and sometimes in pairs, and in some texts they are referred to as superhuman supporters or containing propitious forces. Considering that in many contemporary type of researches inside and outside Iran, regarding to this motif in the Seljuk period, it has been referred to as harpy, the main question of this research is what is the relation between the concept of The Bird-Woman motif in the Seljuk period and similar examples in the civilizations of Mesopotamia, Greece, India, and Southeast Asia. In this regard, the research relies on written sources and descriptive-analytical method to qualitatively analyze the data.The theoretical framework of the article is based on the theory of intertextuality and its main purpose is to explain the relation between the concept of the Seljuk Bird-Woman motif with existing pretexts in the civilizations of Greece, Mesopotamia, India, and Southeast Asia. Similar examples are found in written sources during this period in the books of the Ajayeb al-makhluqat and the Munis al-ahrar, which are creatures called the Zagh Abu Ujwa and the Bahri. The first refers to the combination of a Zagh's body with a man's head, and the second refers to a bird (probably a Falcon) body with a man's head. Therefore, since the subject of this article was a Bird-Woman hybrid, they were not addressed further but it can indicate this diversity in meaning. On the other hand, the realm of similar specimens of this creature is so vast that it makes searching and finding a single source for this theme more difficult and, of course, necessary. In Indian and Southeast Asian civilizations, for example, there are pairs of birds called Kinnara and Kinnari that have human faces and are sometimes depicted next to a sacred tree. In Mesopotamian civilization, which is the oldest historical model of the Bird-Woman combination, we find pottery tablets with the body of a woman standing on two lions, which represent the wings and claws of a bird. In order to read this combined motif, which does not belong only to Iranian art, we need to refer to the art of other civilizations in order to clarify its meanings and concepts through their relationship with each other. It is also possible to achieve the main goal of this study, which is to explain the relationship between the concept of Seljuk Bird-Woman motifs and the contexts of the civilizations of Greece, Mesopotamia, India and Southeast Asia. The results show that the concepts underlying this theme are derived from Mesopotamian and Indian texts and have less to do with similar Greek examples; It seems wrong to use the title harpy for a Seljuk Bird-Woman. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Seljuk Art, Bird-Woman, Harpy, Siren, Kinnara and Kinnari | ||
| مراجع | ||
|
اتینگهاوزن، ریچارد و آژند، یعقوب (1376)، هنر ایران در دوره سلجوقی، کیهان فرهنگی، 139،صص 56-50.
اسمیت، ژوئل (1387)، فرهنگ اساطیر یونان و روم، ترجمه شهلا برادران خسروشاهی، چاپ دوم، تهران: روزبهان، فرهنگ معاصر.
ایونس، ورونیکا (1381)، اساطیر هند، ترجمه محمدحسین باجلان فرخی، چاپ دوم، تهران: اساطیر.
آذرپی، گیتی و دیگران؛ (1397)، نقاشی سغدی: حماسه تصویری در هنر، چاپ اول، تهران: سوره مهر. پوپ، آرتر اپم و اکرمن، فیلیس (1387)، سیری در هنر ایران از دوران پیش از تاریخ تا امروز، جلد دوم: دوره ساسانی، ترجمه نجف دربابندری و دیگران، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
چیت‌ساز، محمدرضا (1379)، تاریخ پوشاک ایرانیان (از ابتدای اسلام تا حمله مغول)، چاپ اول، تهران: سمت.-
حسینی، سید هاشم (1391)، نقوش موجودات ترکیبی در هنر سفالگری دوران اسلامی ایران، هنرهای زیبا،دوره 17شماره 4، صص54-45.
رحمانی، نجیبه و محمودی، فتانه (1396)، بررسی سیر تحول نقش هارپی در هنر ایران (از دوران پیش‌ازتاریخ تا دوران معاصر)، هنرهای زیبا،دوره 22شماره 1،صص 67-53.
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود بن آدم (1341)، دیوان، تصحیح مدرس رضوی، تهران: ابن سینا. عابددوست، حسین و کاظم پور، زیبا (1388)، تداوم حیات اسفنکس‌ها و هارپی‌های باستانی در هنر دوره اسلامی، فصلنامه نگره، دوره 13،شماره4،صص 91-81.
گیرشمن، رومن (1350)، هنر ایران در دوران پارتی و ساسانی، ترجمه بهرام فره‌وشی، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. مجیدزاده، یوسف (1380)، تاریخ و تمدن بین‌النهرین(جلد سوم: هنر و معماری)، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.- ملکی، مهدیه (1389)، بررسی تطبیقی اسطوره‌های ایران و هند در عهد باستان، فصلنامه نقشمایه، 3(6) ،صص 68-59.
نامور مطلق، بهمن (1394)، درآمدی بر بینامتنیت (نظریه‌ها و کاربردها)، چاپ دوم، تهران: سخن.- هال، جیمز (1380)، فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمه رقیه بهزادی، چاپ اول، تهران: فرهنگ معاصر.
Baer, E. (1965) Sphinxes and Harpies in Medieval Islamic Art: An Iconographical Study.
Jerusalem: Israel Oriental Society. Canby, Sh. R.; Beyazit, D.; Rugiadi, M. & Peacock, A. C. S. (2016) Court and Cosmos: The Great Age of the Seljuqs.
New York: Metropolitan Museum of Art. Krishna Murthy, k. (1984).
Mythical Animals in Indian Art. New Delhi: Abhinav.
Rogers, J.M. (2010) The arts of Islam : masterpieces from the Khalili collection. London : Thames & Hudson.
Draycott, C. (2008) Bird-Woman on the Harpy Monument from Xanthos, Lycia: Sirens or Harpies? in Essays in classical archaeology for Eleni Vassiliou 1977-2007. Oxford: Archaeopress, pp. 145-153. URL 1: www.harvardartmuseums.org/art/165473 (access date: 2019/11/20). URL 2: https://www.metmuseum.org/art/collection/search/451390 (access date: 2019/08/24). URL 3: https://archnet.org/sites/4018/media_contents/9105 (access date: 2019/10/02) URL 4: https://www.qdl.qa/en/archive/81055/vdc_100028004317.0x000001? utm_source (access date: 2019/12/20). URL 5: https://iiif.bodleian.ox.ac.uk/iiif/viewer/aa779ca1-ae98-47cd-8c85-9568bec91e68 (access date: 2019/12/27). URL 6: https://www.qdl.qa/en/archive/81055/vdc_100023586788.0x000001?utm_ source (access date: 2019/12/03). URL 7: https://www.harvardartmuseums.org/art/216288(access date: 2019/07/04). URL 8 https://www.khanacademy.org/humanities/ancient-art-civilizations/ancient-near-east1/babylonian/a/the-queen-of-the-night-relief(access date: 2019/09/12). URL 9: https://www.metmuseum.org/art/collection/search/257513(access date: 2019/12/06). URL 10: https://www.britishmuseum.org/collection/object/G_1848-1020-1 (access date: 2020/02/20). URL 11: http://www.chinabuddhismencyclopedia.com/en/index.php?title=Kinnara (access date: 2019/12/28). URL 12: https://www.ancient.eu/Garuda/ (access date: 2020/01/27 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 865 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,278 |
||