نقدی بر ماهیت میترائیسم معبد مراغه

اشپولر، برتولد، (1376)، تاریخ مغول در ایران، ترجمۀ محمود میرآفتاب، تهران، علمی و فرهنگی.

اولانسی، دیوید، (1381)، پژوهشی نو در میتراپرستی، کیهان شناسی و نجات و رستگاری در دنیای باستان، ترجمۀ مریم امینی، تهران، نشر چشمه.

آزاد، میترا، (1384)، بررسی تحول بناهای مذهبی دورۀ ساسانی به بناهای مذهبی قرون اولیۀ اسلامی، پایان‌نامه در مقطع دورۀ دکتری رشته پژوهش هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.

بیانی، شیرین، (1370)، دین و دولت در ایران عهد مغول، ج2، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.

بیگ باباپور، یوسف، (1388)، مزارات سنگ نوشته‌ها و اسناد مراغه، قم، مجمع ذخایر اسلامی.

جکسن، آبراهام والنتاین ویلیامز، (1369)، سفرنامه جکسن، ترجمۀ منوچهر امیری، تهران، خوارزمی.

رضی، هاشم، (1371)، آئین مهر: میترائیسم، تهران، بهجت.

رضی، هاشم، (1381)، تاریخ آئین رازآمیز میترائی، تهران، بهجت.

شکاری نیری، جواد، (1385)، امامزاده معصوم مراغه‌ای معبد مهرپرستی ایرانی و نشان‌ها در معابد اروپایی، مجله مطالعات ایرانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال5، شمارۀ 10، صص 24-53.

عمرانی، بهروز و مرادی، امین، (1393)، جایگاه مجموعه زهاک در روند ترویج اندیشه‌‌های مهرپرستی و معماری مرتبط با آن، نشریه مطالعات باستان‌شناسی. دوره 6، شماره 2، صص 12-100.

قزوینی، زکریا بن محمد، (1373)، آثارالبلاد و اخبار العباد، ترجمۀ میرزا جهانگیر قاجار، تهران، امیرکبیر.

کومن، فرانس، (1383)، آئین پر رمز و راز میترائی: اسرار آئین میترائی، ترجمۀ هاشم رضی، تهران، بهجت.

لباف‌خانیکی، میثم، (1391)، تحلیل تطبیقی یک فرم خاص در معماری دست‌کند؛ مهرابه‌های ایرانی و میترائیوم‌های رومی، فصلنامۀ اثر، شمارۀ 85. صص 108-94.

مرکلباخ، راینهولد، (1387)، میترا، آئین و تاریخ، ترجمه توفیق گلی‌زاده. تهران، نشر اختران.

ورجاوند. پرویز، (1355)، نیایشگاه قدمگاه نشانی از یک معبد مهر و شاهکاری از معماری صخره‌ای، مجلۀ فرهنگ معماری ایران، شمارۀ 2 و3، صص 17-4.

ورجاوند، پرویز، (1351)، نیایشگاه مهری یا امامزاده معصوم ورجووی، مجلۀ بررسی‌های تاریخی، شمارۀ 42، صص 100-89.

همدانی، رشیدالدین فضل‌الله، (1373)، جامع التواریخ، تصحیح و تحشیه: محمد روشن و مصطفی موسوی، ج 2، تهران البرز.

کامبخش فرد، سیف‌الله، (1373)، سیمای باستان‌شناسی آذرشهر مراغه، مجلۀ میراث فرهنگی، شمارۀ 12، صص 45-57.

Awlikowski. M. 2011. A ray of light for Mithras. Poland: University of Warsaw.

Azad. M. 2005. Revolution of the Sassanid religious buildings into the early Islamic buildings. Tehran: Tarbiat Modres University. [In Persian].

Bayani. Sh. 1991. Religion and policy in Ilkhanid Iran. Vol.2. Tehran: Daneshgahi. [In Persian]

Beyg Babapour. Y. 2009. Tombstones, epitaphs, and documents of Maraghe. Qom: Zakhayer Eslami. [In Persian].

Boon. G. 1960. A Temple of Mithras at Caernarvon-Segontium. Archaeologia Cambrensis 12:136-178.

Boris. A. and Tamara. I. 2004. The Buddhist monastery of Ajina Tepa. Tajikistan: History and art of Buddhist in Central Asia. Italy: Rome.

Brancaccio. P. 2011. The Buddhist caves at Aurangabad: Transformations in art and religion. Boston: Leiden Publication.

Clauss. M. 2000. The Roman Cult of Mithras: The God and His Mysteries. Translated by Gordon. R. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Cumont. F. 2004. Mithraism. Translated by Hashem Razi. Tehran: Behjat. [In Persian].

-------------. 1896. Textes et monuments figurés relatifs aux mystères de Mithra. Bruxelles: Lamertin.

Dawson. Ch. 1955. The Mongol mission: Narratives and letters of the Franciscan missionaries in Mongolia and China in the thirteenth and fourteenth centuries. New York: Sheed and Ward.

Eliade. M. 1987. The encyclopedia of religion. New York: Macmillan Publishing Company. 

Eshpoler. B. 1997. The History of Mongols in Iran. Translated by Mahmud Miraftab. Tehran: Elmi Farhangi. [In Persian].

Fenglei. M. and others. 2016. A Liao dynasty tomb in the Panyanggou cemetery. Journal of Chinese Archaeology 17 (1): 162-173.

Fong. M. H. 1991. Antecedents of Sui-Tang Burial Practices in Shaanxi. Journal of Artibus Asie 15 (3): 147-155.  

Gaidon. M. 1986. Chronique d'archeologie bordelaise: le site de Parunis, Bulletin et Memoires de la Societe Archeologie de Bordeaux 77 (1): 7-20.

Gilliam. I. 1954. The temple of Mithras at Rudchester. Archaeologia Aeliana 14 (4): 176-219.

Gordon. R. 1975. Franz Cumont and the doctrines of Mithraism. Mithraic Studies Vol I. Manchester: Manchester University Press.

Gordon. R. 2001. Trajets de Mithra en Syrie romaine. Topoi 11: 77-136.

Hamadani. R. 1994. Jami al-Tawarikh. By Muhamad Rushan and Mustafa Musavi. Vol. 2. Tehran: Alborz. [In Persian].

Jaksen. A. 1990. Jaksen's Itinerary. Translated by Manuchehr Amiri. Tehran: Khawrazmi. [In Persian].

Johnson. E. C. 1991. Jades of the Hongshan cultures; The dragon and fertility cult worship. Journal of Arts Asiatigue 4 (31): 198-199.

Kambakhshfard, S. 1994. The archaeological appearance of Azar Shahr and Maraghe. Cultural Heritage 12: 45-57. [In Persian].

Labbaf Khaniki. M. 2012. Analytical investigation of a specific form in rock-cut architecture, Iranian Mithraeums and the Roman Mithraeums. ASAR 85: 94-108. [In Persian].

Lingley. K. 2014. Silk road dress in a Chinese tomb. The silk road 11 (3): 70-81.

Merkelbakh. R. 2008. Mithra, Tradition and History. Translated by Tofig Qolizade. Tehran: Akhtar. [In Persian].

Mostaert. A. 1927. À propos de quelques portraits d’empereurs Mongols. Asia Major 4: 147-56.

O'Kkelly. M. 1982. Newgrange: Archaeology, Art and Legend. Ireland: Thames and Hudson Publishing.

Olansi. D. 2002. A new research in mithraic; Cosmology and redemption in the historic world. Translated by Maryam Amini. Tehran: Cheshmeh. [In Persian].

Omrani. B. and Moradi, A. 2014. The role of the Zahhak complex in the expansion of Mithraism and its regional architecture characteristics. Journal of Archaeological Studies 6(2): 113-130. [In Persian].

Plan Carpini. J. and Louis Hambis 1965. Histoire des Mongols, translated by Dom F. Becquet and Louis Hambis. Paris: Adrien-Maisonneuve.

Porter. R. 1821. Travels in Georgia, Persia, Armenia. London.

Qazvini. Z. 1994. Asar al-Bilad va Akhbar al-Ebad. Translated by Mirza Jahangir Qajar. Tehran: Amir Kabir. [In Persian]

Razi. H. 1992. Mithraism. Tehran: Behjat. [In Persian].

---------- 2002. The history of Mithraism. Tehran: Behjat. [In Persian].

Richmond. J. and Gillam, B. 1951. The temple of Mithras at Carrawburgh.  Archaeol Aeliana 14 (3): 45-60.

Rinchen. B. 1959. Zum kult Tschinggis-khans bei den Mongolen. In opuscula ethnologica memoriae ludovici Bíró sacra, ed. Tibor Bodrogi and Lajos Boglár, Budapest: Akademiai Kiadó.

Rostovtzeff. M. I. 1939. The mithraeum of Dura-Europos on the Euphrates. Yale University Press.

Sagaster. K. 1966. Ein dokument des Tschinggis-Khan-Kults in der Khalkha- Mongolei. In Collectanea Mongolica. Festschrift für Professor Dr. Rintchen zum. ed. Germany: Wiesbaden publication.

-------------- 1976. Die weisse geschichte. Eine mongolische quelle zur lehre von den Beiden

Shekari Niri. J. 2006. Imamzade Masum Maraghei, the Iranian mithraeum and its similarities to the European temples. Motaleat-e-Irani 5 (10): 24-53. [In Persian].

Snellgrove. D. 1959. The notion of divine kingship in tantric Buddhism. In la regalita Sacra-Contributi al Tema Dell' VIII Congresso Internazionale di storia delle religion. United Kingdom: Leiden Publication.

Varjavand. P. 1972. Mithraeum or Imamzade Varjuy. Historical Investigations 42: 89-100. [In Persian].

---------------- 1976. Qadamgah Temple, a Mithraeum and a rock-cut architecture. Farhang-e-Memari Iran 2 (3): 4-17. [In Persian].

Verardi. G. and Paparatti, E. 2004. Buddhist caves of Jaghuri and Qarabag-e-Ghazan, Afghanistan. Italy: Rome.

Vermaseren M. 1971. Mithriaca I: The Mithraeum at S. Maria Capua Vetere. Leiden. Brill Academic Publishers.

------------------- 1956. The new Mithraic Temple in London. Numen 2: 139-145.

Walter. M. 2005. Ajanta: History and Development, Volume 5: Cave by Cave. United Kingdom: Bril Academic.

Yatsenko. S. 2013. Images of the early Turks in Chinese mural and figures from the recently-discovered tomb in Mongolia. The silk road 11 (3): 98-101.