تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,114,749 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,218,602 |
تعیین شیوه و رژیم حکمرانی آب در مواجهه با تغییرات محیطی از دیدگاه نهاد و ذینفعان محلی (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز دریاچۀ طشک-بختگان) | ||
نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری | ||
مقاله 7، دوره 74، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 81-102 اصل مقاله (1.49 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrwm.2019.280359.1379 | ||
نویسندگان | ||
مجید رحیمی1؛ آرش ملکیان2؛ امیر علم بیگی3 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آبخیز، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
2دانشیار، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
3استادیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکدۀ اقتصاد و توسعۀ کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
چکیده | ||
آب، مایۀحیات است، حتی در زمانی که به وفور یافت میشود. در سالهای گذشته، اطمینان واهی از دائمی بودن خدمات آب در کشور ایران، باعث شده است تا ساختارهای نهادی مربوط به آب به صورت نامناسب و ناسازگار با تغییرات محیطی ایجاد شده و هنگام بروز بحرانهای مربوط به آب مانند خشکسالی، وقوع سیلاب و در مقیاس بزرگتر، تغییر اقلیم، توانایی انعطاف و تابآوری در مقابل این تغییرات را نداشته باشند. بدین منظور، شناخت نظام حکمرانی کنونی در کشور، از نیازهای ضروری تلقی میشود. به همین دلیل در این مطالعه به بررسی شیوه و رژیم نظام حکمرانی آب در یکی از مناطق دچار چالش کمآبی پرداخته شد. برای تعیین شیوۀ حکمرانی در دو سطح نهاد و ذینفعان محلی از پرسشنامه با روایی قابل قبول توسط اساتید مربوطه و ضریب آلفای کرونباخ 71/0 در سطح نهاد و 69/0 در سطح ذینفع استفاده شد. در دو سطح نهاد و ذینفع، به ترتیب روش نمونه گیری گلولهبرفی و تصادفی به کار گرفته شد. همچنین، به منظور تعیین رژیم حکمرانی در چهار شهرستان ارسنجان، نیریز، خرامه و استهبان از روش تحلیل شبکۀ نهادی رسمی و غیررسمی با روش نمونهگیری شبکۀ کامل استفاده شد. نتایج نشان داد که در ده کارکرد فرعی حکمرانی مورد بررسی، شیوۀ سلسلهمراتبی بیشتر مشاهده شده است. به علاوه نتایج تحلیل شبکه نهادی نیز نشان داد که رژیم حکمرانی کنونی در هر چهار شهرستان، رژیم رانتخواه متمرکز میباشد؛ که از ویژگیهای شیوۀ حکمرانی سلسلهمراتبی تلقی میشود. در نهایت بر اساس نتایج ترکیب شیوههای حکمرانی و رسیدن به فراحکمرانی پیشنهاد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
سازگاری نهادی؛ فراحکمرانی؛ تحلیل شبکه اجتماعی؛ نظامهای اجتماعی-اکولوژیک (SES)؛ حوزه آبخیز دریاچه طشک-بختگان | ||
مراجع | ||
[1] Abdulazimi, H., Mahdian, M. H., Alavi panah, S. K., Matin far, H., Pazira, A., Masih abadi, M. H., Karimi, H. (2013). Using Kriging method to assess the salinity and sodium status: Case study, soils around Tashk and Bakhtegan Lake, Fars Province. Iranian journal of geology, 7(25), 35-48. (In Persian). [2] Bagheri, M., Bagheri, A., Sohooli, G. (2016). Analysis of changes in the Bakhtegan lake water body under the influence of natural and human factors. Iran Water Resources Research, 12(3), 1-11. (In Persian). [3] Cohen, A., & Davidson, S. (2011). An examination of the watershed approach: Challenges, antecedents, and the transition from technical tool to governance unit. Water Alternatives, 4(1), 1–14. [4] Dehbozorgi, M., Jaafari, M., Malekian, A., Zehtabian, G. (2017). Survey of chemical quality of surface waters for agricultural use in Bakhtegan watershed. The 5th International Conference on Modern Ideas in Agriculture, the Environment and Tourism, Tehran, Iran. (In Persian). [5] Esfandiari, M., Hakimzadeh Ardakani, M. (2010). Evaluation of active desertification with emphasis on the soil degradation by IMDPA model (case study: Abadeh-Tashk, Fars). , 17(4), 624-631. (In Persian). [6] Folke, C., Hahn, T., Olsson, P., & Norberg, J. (2005). Adaptive governance of social-ecological systems. Annual Review of Environment and Resources, 30, 441–473. [7] Fotooli, B. 2002. Bakhtegan management integrated plan studies. Environmental Protection Agency, 157p. (In Persian). [8] Gharechaei, H., Moghaddam Nia, A., Malekian, A., Ahmadi, A. (2015). Separation of the effects of climate variability and human activities on runoff of Bakhtegan Basin. Iranian journal of Ecohydrology, 2(4), 445-454. doi: 10.22059/ije.2015.58070. (In Persian). [9] Ghorbani, M. (2018 a). Water Governance in the face of global change. University of Tehran Press. (In Persian). [10] Ghorbani, M. (2018 b). Adapting institutions (Governance, Complexity and Social-Ecological Resilience). University of Tehran Press. (In Persian). [11] Ghorbani, M., Jaafarian, V. (2016). Social networks and natural resources management. University of Tehran Press. (In Persian). [12] Grey, D., & Sadoff, C. W. (2007). Sink or Swim? Water security for growth and development. Water Policy, 9, 545–571. [13] Hammer, M., Balfors, B., Mörtberg, U., Petersson, M., Quinn, A. (2011). Governance of water resources in the phase of change – a case study of the implementation of the EU Water Framework in Sweden. AMBIO 40 (2), 210–220, http://dx.doi.org/10.1007/s13280-010-0132-2. [14] Holling, C.S., Gunderson, L.H., Ludwig, D. (2002). In the quest of a theory of adaptive change. In: Gunderson, L.H., Holling, C.S. (Eds.), Panarchy: Understanding Transformations in Human and Natural Systems. Island Press, Washington, DC, USA. [15] Hooghe, L., & Marks, G. (2003). Unraveling the Central State but how? Types of multi-level governance. American Political Science Review, 97, 233–243. [16] Kooiman, J., & Jentoft, S. (2009). Meta-governance: Values, norms and principles, and the making of hard choices. Public Administration, 87(4), 818–836. doi:10.1111/j.1467-9299. 2009.01780.x. [17] Kuzdas, C., Wiek, A., Warner, B., Vignola, R., & Morataya, R. (2015). Integrated and participatory analysis of water governance regimes: the case of the Costa Rican dry tropics. World Development, 66, 254-268. [18] Lansing, J. S. (2003). Complex adaptive systems. Annual Review of Anthropology, 32, 183–204. Mayntz, R. (1998). New Challenges to Governance Theory. Jean Monet Chair Papers European University Institute. [19] Levin, S.A. (1998). Ecosystems and the biosphere as complex adaptive systems. Ecosystems 1, 431–436. [20] Marinaccio, J. (2019). Organizing forestry governance: Cadre training in China's multi-level governance regime. Journal of environmental management, 231, 795-803. [21] Meuleman, L. (2008). Public management and the metagovernance of hierarchies, networks and markets. Heidelberg: Physica-Verlag. [22] Mohammadpour ghalati, F., Hoseinzadeh, S. R., Paknejad, F. (2017). Evaluation of the role of natural and human factors in the drying of Tashk and Bakhtegan lakes. First National Conference on New Thoughts and Technologies in Geosciences, Zanjan, Iran. (In Persian). [23] Ostrom, E. (2007). A diagnostic approach for going beyond Panaceas. Proceedings of the National Academy Sciences USA, 104, 15181–15187. [24] Ostrom, E. (2009). A general framework for analyzing sustainability of social-ecological systems. Science, 325(5939), 419–422. doi:10.1126/science.1172133 [25] Ostrom, E. (2010). Polycentric systems for coping with collective action and global environmental change. Global environmental change, 20(4), 550-557. [26] Pahl-Wostl, C. (2017). Governance of the water-energy-food security nexus: A multi-level coordination challenge. Environmental Science & Policy. [27] Pahl-Wostl, C., & Knieper, C. (2014). The capacity of water governance to deal with the climate change adaptation challenge: Using fuzzy set qualitative comparative analysis to distinguish between polycentric, fragmented and centralized regimes. Global Environmental Change, 29, 139–154. [28] Pahl-Wostl, C. (2009). A conceptual framework for analysing adaptive capacity and multi-level learning processes in resource governance regimes. Global Environmental Change, 19, 354– 365. [29] Pahl-Wostl, C. (2019). The role of governance modes and meta-governance in the transformation towards sustainable water governance. Environmental Science & Policy, 91, 6-16. [30] Pahl-Wostl, C., Jeffrey, P., Isendahl, N., & Brugnach, M. (2011). Maturing the new water management paradigm: Progressing from aspiration to practice. Water Resources Management, 25(3), 837–856. doi:10.1007/s11269-010-9729-2. [31] Pahl-Wostl, C., Sendzimir, J., Jeffrey, P., Aerts, J., Berkamp, G., Cross, K. (2007). Managing change toward adaptive water management through social learning. Ecol.Soc. 12 (2), 30. [32] Porras, G. L., Stringer, L. C., & Quinn, C. H. (2019). Corruption and conflicts as barriers to adaptive governance: Water governance in dryland systems in the Rio del Carmen watershed. Science of the Total Environment, 660, 519-530. [33] Rabbani GH. (2012). Introduction to functions of water ecosystems (Ecosystem services and functions; drivers of changes). The training manual of Cap-net [34] Ramsar Convention. (2016). The List of Wetlands of International Importance (theRamsar List), Retrieved from. https://www.ramsar.org/search?f%5B0%5D=type%3Adocument#search-documents [35] Razmkhah, H. (2010). Projection of the highest amount of flood in the Bakhtegan Fars watershed. Journal management system, 3(5), 43-58. (In Persian). [36] Roth, D. I. K., & Warner, J. (2007). Flood risk, uncertainty and changing river protection policy in The Netherlands: The case of ‘calamity polders’. Tijdschrift voor economische en sociale geografie, 98(4), 519–525. doi:10.1111/j.1467-9663.2007.00419.x. [37] Sajedipour, S; Zarei, H; Oryan, S. (2017). Estimation of environmental water requirements via an ecologicalapproach: A case study of Bakhtegan Lake, Iran. Ecological Engineering 100 (2017) 246–255. [38] Salari, F., Ghorbani, M., Malekian, A. (2015). Social Monitoring in Local Stakeholders Network to Water Resources Local Governance (Case Study: Razin Watershed, Kermanshah City). Journal of Range and Watershed Managment, 68(2), 287-305. doi: 10.22059/jrwm.2015.54931. (In Persian). [39] Saleth, R.M., Dinar, A. (2000). Institutional changes in global water sector: trends, patterns, and implications. Water Policy 2, 175–199. [40] Salimi koochi, J. (2017). Designing and explaining a factor-based model for managing water resource conflicts in Doroodzan dam watershed. Ph.D. thesis, Faculty of Natural Resources, University of Tehran. (In Persian). [41] Salmanpour, A., Salehi, M., Mohammadi, J., Naderi, M. (2016). Monitoring Soil salinity around Bakhtegan lake, Fars province, Iran, using Landsat data. Journal of Soil Management and Sustainable Production, 6(1), 177-190. doi: 10.22069/ejsms.2016.3010. (In Persian). [42] Scott, R. W. (2008). Institutions and organizations: Ideas and interests (3rd edn.). Thousand Oaks: Sage Publications. [43] Teymoorey, I., Pour Ahmad, A., Habibi, L., Salarvandian, F. (2011). Using the Fuzzy C-means Classification Method for the Need Water Determination of Lakes Bakhteghan & Tashk. Physical Geography Research Quarterly, 43(77), 21-37. (In Persian). [44] Thompson, G., Frances, J., Levacic, R., & Mitchell, J. (Eds.). (1991). Markets, hierarchies and networks: The co-ordination of social life. London, UK: Sage Publishers. [45] Tullock, G. (2008). Public goods. Redistribution and Rent Seeking: Edward Elgar Publishing. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 540 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 340 |