پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,193,625 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,941,679 |
پژوهشی در سنگنگارههای نهبندان، نمونه موردی سنگنگاره نخلستان | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| دوره 26، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 49-60 اصل مقاله (1.47 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2019.288193.666309 | ||
| نویسنده | ||
| احمد حیدری* | ||
| هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند | ||
| چکیده | ||
| اغلب پژوهشگران سنگنگارهها را جزء هنرهای تجسمی محسوب میکنند. یکی از سنگنگارههای ارزشمند در خراسانجنوبی، سنگنگاره نخلستان در نهبندان است. این مجموعه دارای نقوشی تجریدی و فیگوراتیو با مضامین متعدد، بر چهار قطعه سنگ منفرد، پراکنده و نزدیک هم میباشند. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات، با شیوه کتابخانهای و میدانی انجام شده است. از جمله اهداف پژوهش، بررسی و معرفی نقوش نخلستان، مقایسه تطبیقی با نقوش دیگر در داخل کشور و تحلیل صورت و معنای برخی نقشمایههای حجاری شده است. پژوهش حاضر بهاین نتیجه رسیده است که چهار قاب سنگنگارههای نخلستان، اگر چه دارای تفاوتهایی در نقش، فرم و نشانه هستند؛ ولی با مقایسهتطبیقی بهعمل آمده میان نقوش این سنگنگارهها با نقوش سفال، اثر مُهر و سنگنگارههای دیگر، میتوان گفت به احتمال تمامی نگارهها متعلق به عصر مفرغ(۳۰۰۰تا۱۵۰۰ق.م) هستند. از نظر موضوعی نقوش سنگنگارههای نخلستان به گیاهی، جانوری، انسانی و نشانه طبقهبندی میشوند. در مبحث نشانهها پیشنهاد گردید که نماد آنخ (زندگی جاوید) در مصر باستان، با تحولاتی که داشته، به شکل کوبههای ویژه زنان و مردان در درب خانههای سنتی ایرانی تا دوره قاجاریه برجای مانده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سنگنگاره؛ نخلستان؛ نهبندان؛ نقوش انسانی؛ نقوش جانوری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Research in Petrography of Nehbandan District, Case Study in Nakhlestan Petrography | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad Heydari | ||
| Assistant Porofessor | ||
| چکیده [English] | ||
| Most scholars consider lithographs to be visual arts. Lithographs are one of the important illustrations that allow us to identify the material and spiritual cultures of different human beings. One of the most valuable orthographic collections in South Khorasan is the palm orthography in Nehbandan. The complex has an abstract and figurative role with themes in four single and scattered pieces of rock. Descriptive-analytical research and data gathering tools were done by library and field method. The objectives of the research are to study and introduce palm tree motifs, to compare them with other motifs inside and outside Iran, and to study the semiotics of carved patterns. The present study concludes that the four frames of palm orthography, although differing in role, form, and sign, have been compared by comparisons between the motifs of this orthography with pottery motifs, The work of other seals and petroglyphs - all of which can be said to belong to a continuous period in the second millennium BC. Thematic motifs of the palm grove are thematically classified as vegetative, animal, human, and sign. Symptom analysis indicates that the simplification of the role of image to sign cannot be simply stated without convincing evidence; the present study suggests that the role of the cross may be semantic such as the wheel, the sun, the human, The bird or symbol of eternal life (ankh). It was also stated that the symbol of Ahk (eternal life) in ancient Egypt was used in the form of masculine and feminine percussions on the doors of traditional Iranian houses until the Qajar period. In frame1 there is a stylized plant role and the rest is animal motifs (cattle, goats, dogs, cats and foxes), some of which are portrayed as cavalry, figurative and with real fit. The frame is a narrative of a pastoral life, on the one hand domesticated animals, such as goats and cows, on a single tree, and on the right, a cat and dog image that is fraying, but On the left is a picture of a predatory animal, probably a fox or a wolf, with something in its mouth. The style of drawing of goats is comparable to the pre-historic pottery designs of the fifth millennium BC to different regions of Iran. The image of the horned cow is the only role in the frame, which is perfectly figurative and with real fit. In ancient art the Taurus (Chagasenebil) had a sacred aspect and was a symbol of the Guardian God. Even an animal here may have the concept of totem or divine power. In the first frame only one tree is completely abstracted. This mythical trope is reminiscent of the Tree of Life, the Tree of Life is usually depicted as a single image, and the animal is often depicted as a goat on one or both sides. From the fourth millennium to the Parthian period, the tree of life was represented in literature (such as the story of the Assyrian tree) and other arts. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| petrography, Nakhlestan, Nehbandan, human motives, animal motives | ||
| مراجع | ||
|
اسدی، علی(1386)، اشکفت آهو؛ پناهگاهی صخره‌ای در شهرستان بستک(هرمزگان)، مجله باستان‌پژوهی، دوره جدید، سال دوم (شماره3)، 70-65.
بازوبندی، حسین و دیگران(1392)، موزه‌های ماندگار - رد پای چهل هزار ساله؛ جلد دوم، چاپ نخست، پارند، تهران.
بوآس، فرانتس(1391)، مردمشناسی هنر(هنر ابتدائی)، به همراه مقدمه‌ای از ماری موزه، جلال‌الدین رفیع‌فر، چاپ نخست، گل آذین، تهران. بیک‌محمدی، خلیل‌الله. جانجان، محسن. بیک محمدی، نسرین(1391)، معرفی و تحلیل نقوش سنگنگارههای نویافته مجموعه‌ی B ارگس سفلی(ملایر-همدان)، نامه‌ی باستان‌شناسی، دوره دوم، ش2(بهار و تابستان)، 140-121.
جمالی، محسن(1394)، سنگنگارههای ایران: سنگنگارههای گلپایگان، گذرگاه تاریخ (جلد1)، ائمه، قم. حسینی‌راد، عبدالمجید(1391)، بررسی حجم‌پردازی دوره قاجار از صخره‌نگاری باستانی تا مجسمه همایونی، هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، دوره17، شماره3، 32-23. دورتیه، ژان-فرانسوا(1389)، انسان‌شناسی؛ نگاهی نو به تحولات جسمانی فرهنگی و روانشناختی، ترجمه‌ی جلال‌الدین رفیع‌فر، چاپ اول، خجسته، تهران. رفیع‌فر، جلال‌الدین (1381)، پیدایش و تحول هنر؛ درآمدی بر انسان‌شناسی هنر، برگ زیتون، تهران.
رفیع‌فر، جلال‌الدین (1385)، سنگنگارههای ارسباران، سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری، تهران. رضایی، جمال. کیا، صادق(1330)، گزارش نوشته‌ها و پیکرهای کال چنگال، انجمن ایرانویج، تهران.
صادقی، سارا. قربانی، حمیدرضا. هاشمی‌زرج‌آباد، حسن(1394)، بررسی نقشمایههای سنگنگاره آسو در شهرستان بیرجند، مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، شماره9، 96-75.
صادقی، سارا. قربانی، حمیدرضا. هاشمی‌زرج‌آباد، حسن(1397)، نقوش انسانی در کنده‌نگاره‌های شرق ایران، مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، شماره12، 121-91.
طاهری، علیرضا (1390)، درخت مقدس، درخت سخنگو و روند شکل‌گیری نقش واق، باغ نظر، شماره نوزدهم، سال هشتم، 53-43. علی‌نژاد، رجا(1393)، سفیدچاه، نمایه‌ای فراتر از یک گورستان، هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، دوره19، شماره2، 56-49.
فرهادی، مرتضی(1377)، موزه‌هایی در باد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران. گیرو، پی‌یر(1380)، نشانه‌شناسی، ترجمه‌ی محمد نبوی، آگاه، تهران. لباف‌خانیکی، رجبعلی. بشاش‌کنزق،رسول(1373)،"سنگ نگاره لاخ مزار-بیرجند"، سلسله مقالات پژوهشی1، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران.
محمدی قصریان، سیروان. نادری، رحمت(1386)، بررسی و مطالعه نقوش صخره‌ای خره‌نجیران(مهاباد)، باستان‌پژوهی، سال دوم، ش 3(بهار و تابستان)، 64-61 .
موزه، ماری(1391)، مقدمه کتاب مردمشناسی هنر(هنر ابتدائی)، نوشته: فرانتس بواس، جلال‌الدین رفیع‌فر، چاپ نخست، گل آذین، تهران.
مهرکیان، جعفر (1381)، نگارکند الیمایی‌الگی؛یه شووه اَلگی، نامه پژوهشنامه میراث فرهنگی، شماره نخست، 86-81.
ناصری فرد، محمد(1395)، سنگنگارههای ایران؛ زبان مشترک جهانی، واصف لاهیجی، قم. واندبرگ، لویی (1348)، باستان‌شناسی ایران باستان، چاپ اول، دانشگاه تهران، تهران.
وحدتی، علی اکبر(1389)، بوم‌های سنگی: گزارش بررسی دو مجموعه هنر صخره‌ای در استان خراسان شمالی(جربت و نرگسلوی علیا)، چاپ اول، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران.
هرتسفلد، ارنست(1381)، ایران در شرق باستان، همایون صنعتی‌زاده، چاپ نخست، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. هینتس، والتر(1376)، دنیای گمشده عیلام، فیروز فیروزنیا، چاپ اول، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
Aris Tanudirjo, Daud ( 2004), Notes on Lewis-williams and Dowson's Neuroppsychological Model in Prehistoric Art Analyesis, Humaniora, Volume.16, no1 februari,1-9. Cheol-Su,Jo(2000), The Generation of Information and Pictogram and the Symbolic System of the Ulsan Rock Art", in: Proceedings and Discussions on Ulsan Rock Art, The Thirtieth Anniversary of UlsanRock Art Discovery, publisher: Choi,Jong-ryul, Seoul, 67-76. Cruz Berrocal, Maria( 2011), Analogical Evidence and Shamanism in Archaeological Interpretation: South African and European Palaeolithic Rock Art Erschienen in: Norwegian Archaeological Review ;44,1-20. De Mecquenem,MM.R. Scheil,V( 1921), "Memoires Mission Archeologique de Perse", Empreintes de Cachets Elamites, par: L.Legrain. Tome .XVI, Paris. Devlet, Ekaterina( 2001), Rock art and the material culture of Siberian and Central Asian shamanism, In: The Archaeology of Shamanism, Edited by Neil S. Price, First published, London, 43-54. Francfort, Henri-Paul( 2001a), The Archaeology and the Prehistories of Shamanism in inner Asia, in : Hanri-Paul Francfort and Roberte N.Hamayon(eds), in collaboration with Paul Nahn , The Concept of Shamanism.Uses and Abuses, (Bibliotheca Shananistica,vol.10), Budapest,Akademiai ,243-276. Francfort, Henri-Paul( 2001b), Prehistoric Section: An Introduction, in : Hanri-Paul Francfort and Roberte N.Hamayon, in collaboration with Paul Nahn , The Concept of Shamanism.Uses and Abuses, (Bibliotheca Shananistica,vol.10), Budapest, Akademiai, 31-49. Francfort, H. P( 2001c), The archaeology of protohistoric Central Asia and the problems of identifying Indo-European and Uralic-speaking populations, In: Early Contacts between Uralic and Indo-European: Linguistic and Archaeological Considerations, (Mémoires de la Société Finno-Ougrienne, vol. 242), Chr. Carpelan, A. Parpola, et P. Koskikallio (Dir.), Helsinki, Suomalais-ugrilainen Seura,151-168. Francfort, Henri-Paul( 2013), The Bangudae Rock Art Panel: A Structural View, World Petroglyphs research I, Bangudae: Petroglyph Panels in Ulsan, Korea, in the context of World rock art, publishers, Ulsan, Séoul, Hollym, 99-110. Джафарзаде, И. М(1973), Гобустан наскальные изображения ССР, Институт истории, Bakihanova (Baku). Ghirshman,Roman( 1966), Tchoga Zanbil (Dur-Untash), Volume I, Librairie Orientaliste Paul Geuthner, Paris. Hoppal, Mihaly( 2013), Shamans and Symbols Prehistory of Semiotics in Rock Art, International Society for Shamanistic Research, Budapest. Joshua J. Mark( 2009), Mythology: Definition, Retrieved November 11, from Ancient History Encyclopedia: http://www.ancient.eu/mythology. Кадырбаев, М.К. Марьяшев,А.Н (1977), Наскальные изображения хребта Каратау, Алма-Ата. Konig, Ditte (1994), Zu den Tierdarstellungen auf den Felsen am Oberen Indus, in: Antiqities of Northern Pakistan, Edited by Gerard Fussman and Karl Jettma,Vol 3, 73-172. Котович В.М(1976), Древнейшие писаницы Горного Дагестана, Наука. Marshall, Sir John( 1973), Mohenjo-Daro and the Indus Civilization, Indological Book House .Delhi. Marshall. sir John( 1975), Taxila, vol.III(Plates), Publishing House, Bhartya. Miklashevich, E( 2003), Rock Art Research in North and Central Asia 1995–1999, In: P.G. Bahn – A. Fossati (eds.): Rock Art Studies News of the World 2. Oxford, 88–118. Muzzolini, Alfred( 1992), The Chariot Period of the Rock Art Chronology in the Sahara and the Maghreb: A Critical Reappraisal of the Traditional Views, in: Rock Art in the Old World, edited by Michel Lorblanchet, New Delhi, 9-32. Nandadeva, Bilinda D(1992), Rock Art of Sri Lanka, in: Rock Art in the Old World, edited by Michel Lorblanchet, New Delhi,337-348. Nasim Khan, Mohammad (1994), Rock Carvings & Inscriptions at Helor Das. Antiquities of Northern Pakistan: Reports and Studies, Collaboration with Ditte Konig, volume 3, 1995,201-211. Odak,Osaga(1992), "Kenya Rock Art Studies and the Need for a Discipline", in: Rock Art in the Old World, edited by Michel Lorblanchet, New Delhi,33-48. Schmidt, Bruno( 2001), Messages from the Past The Rock Art of Eastern and Southern Africa ,Stone Watch. Sharma, Savita( 2004), Symbols in Indian Art: An Overview, in: Indian Art and Aesthetics: Endeavours in Interpretation, Maruti Nandan Tiwari and Kamal Giri, Published by Aryan Books international, New Delhi, 89-97. Spalding, Alex(1998), Inuktitut: A multi-dialectal outline dictionary (with an Aivilingmiutaq base), Publisher: Nunavut Arctic College, Canada. Vahdati, A. A( 2011), Preliminary Report on a newly discovered Petroglyphic Complex near Jorbat, the Plain of Jajarm, Northeastern Iran, Paléorient, vol. 37, n°2,177-187. Wakankar, Vishnu S( 1992), Rock Painting in India, in: Rock Art in the Old World, edited by Michel Lorblanchet, New Delhi, 319-336. Winter,Irene J (1980), A Decorated Breastplate from Hasanlu Iran, Published by The University Museum University of Pennsylvania,USA. Шер, Я. А (1980), Петроглифы Средней и Центральной Азии, Москва. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 456 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 617 |
||