تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,114,691 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,218,467 |
شبیه سازی پیشروی شوری در بالادست زهکش حائل شورهزار دشت قزوین در شرایط برداشت بیرویۀ آب زیرزمینی | ||
اکوهیدرولوژی | ||
مقاله 3، دوره 8، شماره 3، مهر 1400، صفحه 641-650 اصل مقاله (789.85 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ije.2021.322676.1498 | ||
نویسندگان | ||
مهدیه لطیفی1؛ هادی رمضانی اعتدالی* 2؛ مسعود سلطانی3 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی آب، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران | ||
2دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران | ||
3استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران | ||
چکیده | ||
بخش زیادی از اراضی کشور تحت تأثیر شوری است که کشاورزی پایدار و امنیت غذایی را به خطر میاندازد. همچنین، برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی در دشتهایی که آبخوان شور و شیرین در مجاورت هم قرار دارند، باعث ایجاد گرادیان هیدرولیکی از سمت آب شور به آب شیرین و افزایش شوری میشود. شوری در شورهزار مرکزی قزوین تحت مکانیزم یادشده، در حال پیشروی به سمت اراضی بالادست بوده است. برای حل این مشکل، زهکش حایلی در منطقه احداث شده است تا با ایجاد افت سطح آب زیرزمینی شور، از گسترش شوری جلوگیری کند. هدف این مطالعه، بررسی عملکرد زهکش حایل در کنترل شوری و تأثیر افزایش و کاهش گرادیان هیدرولیکی منطقه، در گسترش شوری است. به این منظور، با استفاده از دادههای مشاهداتی، مدل HYDRUS-2D واسنجی و صحتسنجی شد. سپس، در شش تیمار اثر افزایش و کاهش جریان آب زیرزمینی ورودی از بالادست (10، 20، 30 درصد) بر عملکرد زهکش در بازههای 5، 10، 15 و 20 ساله شبیهسازی شد. نتایج نشان داد در تمام بازههای زمانی، هرچه جریان آب زیرزمینی ورودی از بالادست بیشتر باشد، املاح بیشتری آبشویی شده و توسط زهکش حائل از منطقه خارج میشود. همچنین، بر اساس نتایج شوری اولیۀ خاک در تراز کف زهکش 20 سال بعد از احداث زهکش حایل در تیمار شاهد ds/m1/16 کاهش مییابد. کاهش 10، 20 و 30 درصد دبی ورودی از بالادست این مقدار (ds/m1/16) را بهترتیب 11، 17 و 25 درصد کاهش داده در حالی که افزایش دبی به اندازۀ 10، 20 و 30 درصد این مقدار (ds/m1/16) را 22، 28 و 40 درصد افزایش میدهد. بنابراین، برداشت بیرویه از آبخوان در بالادست زهکش موجب کاهش دبی ورودی به منطقه میشود و از کاهش بیشتر شوری جلوگیری میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
آبخوان شور؛ آبخوان شیرین؛ آب زیرزمینی؛ گرادیان معکوس شوری؛ گسترش شوری | ||
مراجع | ||
]1[. Abbasi F, Tajik F. Estimation of hydraulic and solute transfer parameters in soil by in reverse solution method (field scale). Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. 2007; 11(1):111-122 [Persian].]2[. Amiri S, Moradi M, Izadbakhsh M, Yaqubi B. Investigating the effects of groundwater level loss on groundwater Hydrualic conductivity by means of GIS. Fourth National Conference on the Application of GIS Spatial Information System in Water and Electricity Industry. 2017 [Persian].]3[. Cheraqi M, Najafi B, Shajari Sh, Javan M. Investigating the process of quantitative and qualitative change of groundwater in Sarvestan plain-Fars. Journal of watershed management research. 2020;33(2):82-96 [Persian].
]4[. Darabi H, Asadi S, Sarai Tabrizi M, Esmaeilzadeh hanjani A. Evaluating Irrigation and Drainage Sub-Network Management (Case Study: Khodaafarin Network). Water Productivity Journal (WPJ). 2020; 1 (1): 73-84.
]5[. Engineers of Saman Abrah- Kamab pars companies. Qazvin's interceptor Drain studies-authorized report. 2010[Persian].
]6[. Jafari M, Sotoodehnia A. Monitoring and modeling Qazvin central saltmarsh interception drain in order to control salinity. Thesis. 2011[Persian].]7[. Javadi A, Ranjbar A. Investigating the capability of HYDRUS model in solute transfer simulation. 13th national Hydrualic conference. 2014 [Persian].]8[. Mirzayi M, Moarefi S. Investigating the effect of water table loss on groundwater salinity case study: Kabodar ahang plain. National Conference on Water with a Clean Water Approach. 2010 [Persian].]9[. Mohammadi A, Delbari M, Mohammadi M. HYDRUS-1D model and simulation of water and solute movement in soil. Second International Plant, Soil, Climate Conference. 2013 [Persian].]10[. Ranjbar A, Rahimikhob A, Ebrahimian H, Ravipour M. Simultaneous simulation of moisture, nitrate and ammonium transfer in soil in corn furrow irrigation using HYDRUS-2D model.2017:31(2):259-276 [Persian].]11[. Ranjbar Q, Piraste anooshe H. A look at salinity research in Iran with emphasis on improving crop production. Iranian journal of crop sciences.2015;17(2):165-17 [Persian].]12[. Sejna M., Jiří Šimůnek, Van Genuchten M. User manual. Springer refrence. 2011.]13[. Shamsayi A. Hydraulic of water flow in porous media - Groundwater Engineering. 2nd vol. Tehran: Amir Kabir University of Technology Publishing Center (Polytechnic).1998. p.100-102.]14[. Sharifan F, Khazimenezhad H. Zoning and investigation of hazards due to uncontrolled abstraction of groundwater resources case study: Sarayan plain. Journal of Irrigation and water engineering. 2019;10(38):146-162 [Persian].]15[. Taqizade M, Halabian A, Alipour M, Kiyomarsi H. Identification and zoning groundwater salinity by means of GIS case study: Namdan plain. Journal of Geography and Environmental planning. 2017; 28(3):133-146 [Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 606 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 380 |