پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,099,145 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,745 |
واکاوی آبراهه ها و نظام زهکشی آب در تختجمشید | ||
| نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
| دوره 25، شماره 3، آذر 1399، صفحه 37-49 اصل مقاله (18.92 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2020.299173.672421 | ||
| نویسندگان | ||
| الهام اندرودی* 1؛ محمدحسن طالبیان2؛ مژده رشیدی2؛ سمانه معصومی تبار2 | ||
| 1استادیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | ||
| 2دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| ”پارسه“ یا تخت جمشید مهمترین اثر هخامنشیان بین 510 تا 330 ق.م. است که همچون مجموعهای حکومتی-اداری و آیینی بر روی صفهای عظیم بنا شده است. نظام زهکشی ساختمانها و روان آبهای تخت جمشید از دامنهی کوه رحمت تا دشت مرودشت به شکل شبکهی پیچیده ای از آبراههها منحصر به فرد است و بدست اشمیت (1342)، تجویدی (1355)، عسکری (1383-85) و اسدی (1395) کاوش شده است. این پژوهش با هدف شناخت نظام کالبدی-کارکردی زهکشی در تخت جمشید، به تک نگاری شبکهی آبراههها پرداخته است. یافتهها نشان میدهد که مجراها دارای کارکردهای مختلف انتقال آب بام از ناودانی درجاساخت، روان آب سطح زمین، شاخههای اتصال فرعی، و آبراهههای سراسری اصلی به شکل روباز، سربسته با یا بدون هواکش هستند. ساختار آنها با سنگ یکپارچه زبره تراش یا پاکتراش یا تخته سنگچین است. اختلاف ارتفاع کف ابتدا و انتهای بلندترین آبراه حدود 7- متر و شیب متوسط مجراها 2% الی 4% است اما شیب برخی به 30% هم میرسد تا جریان آب پیوسته در شبکهی آبراههها با اختلاف ارتفاع مختلف باایجاد شکست در مسیر حفظ شود. مورفولوژی آبراههها به ویژه دو شاخهی اصلی شرقی-غربی و شاخهی شمالی-جنوبی، طرح ریزی یکپارچهی کاخهای ادوار مختلف (مطابق نظر ارنست هرتسفلد) را نشان میدهد اما بر تغییرات موضعی (همانند نظر اریک اشمیت) تأکید دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هخامنشیان؛ تختجمشید؛ آبراهه ها و مجراهای آب؛ نظام زهکشی؛ ساختارهای سنگی | ||
| مراجع | ||
|
اشمیت، اریک. 1342. تخت جمشید: بناها، نقشهها، نبشتهها. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر بصیری، حسین. 1325. راهنمای تخت جمشید. رُف، مایکل. 1373. نقش برجستهها و حجاران تخت جمشید. ترجمهی هوشنگ غیاثی راد. تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی اسدی، احمدعلی. 1395. ”پژوهشی بر وضعیت محدودهی جنوبی تخت گاه تخت جمشید بر اساس شواهد نویافتهی باستان شناختی“. جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام، جلد1. بهار و تابستان 1395.1.صص 87-96. پارسه-پاسارگاد. 1399. فصلنامه خبری پایگاه میراث جهانی پارسه و پاسارگاد . سال پنجم، شماره 15،تابستان 1399. زارع، اعظم . 1384. ”مطالعهی سیستم آب در محوطه میراث جهانی تختجمشید“. فارس: بنیادپژوهشی پارسه-پاسارگاد. سامی، علی. 1330. کاوش های دوازده ساله بنگاه علمی تختجمشید در نقاط مختلف تاریخی. شیراز: ادارهی کل باستانشناسی. سامی، علی. 1348. پایتخت های شاهنشاهی هخامنشی (تخت جمشید). تهران: دانشگاه پهلوی. شهبازی، علیرضا. 1384. راهنمای مستند تختجمشید. تهران: انتشارات سفیران. عسکری چاوردی، علیرضا. 1383. ”کاوش در تخت جمشید: گزارش باستان شناختی بخشی از عملیات لایروبی آبراهههای صفه تخت جمشید“. پارسه، شماره اول، زمستان 1383،صص 31-44. عسکری چاوردی، علیرضا. 1385. "کاوش در آبراهههای زیر زمینی تخت جمشید"، مجلهی باستانشناسی و تاریخ، سال 21، شمارهی 1، پاییز و زمستان 1385،صص 68-72. رضا، عنایتا...، کورس، غلامرضا، امامشوشتری، محمدعلی و انتظامی، علیاکبر. 1350. آب و فن آبیاری در ایران باستان. تهران: وزارت آب و برق. هرتسفلد، ارنست امیل. 1381. ایران در شرق باستان. ترجمهی همایون صنعتی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. Herzfeld, Ernst. 1941. Iran in the Ancient East, London. Roaf, Micheal. 1983. Sculptures and Sculptors at Persepolis. British Library. Schmidt, Erich. 1939. The Treasury of Persepolis and Other Discoveries in the Homeland of the Achaemenians. University of Chicago Press. Schmidt, Erich. 1953. Persepolis, Volume I: Structures, Reliefs, Inscriptions. University of Chicago Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,351 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,120 |
||