پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,704 |
| تعداد مقالات | 72,411 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,728,377 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,447,967 |
بررسی و ترانویسی تصنیفی نغمه‌نگاری‌شده به شیوۀ تلفیقی (ابجدی-نقطه‌ای) از مهدی‌قلی هدایت (مخبرالسّلطنه)، با نگاهی به فواصل پیشنهادی منتظم‌الحکماء | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
| دوره 26، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 5-12 اصل مقاله (1.72 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2021.305797.615447 | ||
| نویسندگان | ||
| فرزاد دائمی میلانی* 1؛ هومان اسعدی2؛ آناهیتا مقبلی3 | ||
| 1کارشناس ارشدِ پژوهش هنر، دانشگاه پیام نور تهران‌شرق، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه موسیقی، دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه هنر، دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نگارنده در این مقاله درنظر دارد که پس از بررسی جزئیات روش نغمه‌نگاری تلفیقی مهدی‌قلی هدایت، که در پیوستی با عنوان دستور ابجدی در انتهای کتاب مجمع‌الادوار شرح داده شده است، تنها تصنیف باکلامی که به این روش در انتهای نوبت دوم این کتاب نغمه‌نگاری شده است را برای نخستین بار ترجمه و ترانویسی کند. روش نغمه‌نگاری مذکور، به‌طور کلی از ترکیب نغمات هفده-گانه ابجدی در نظام موسیقایی مکتب منتظمیّه، و علائم زمانیِ روش اروپایی حاصل شده است، که صفت انتخابیِ «ابجدی-نقطه‌ای» نیز به این تلفیق اشاره دارد. می‌توان گفت که جایگزین شدن حروف ابجدی موسیقی قدیم به‌جای استفاده از نقطه‌ها، کلیدها، خطوط حامل، و علامت‌های عرضی در نظام نت‌نویسی اروپایی، نگارش نغمات موسیقی ایرانی را در روش هدایت بسیار آسان‌تر و دقیق‌تر کرده است. هم‌زمان، استفاده از علائم متریک موسیقی اروپایی نیز امکان نگارش دقیق‌تر ارزش‌های زمانی را نسبت به نمونه‌های اولیّه نغمه‌نگاری ابجدی فراهم می‌کند. نکته قابل توجه درخصوص ترانویسی نغمات در روش تلفیقی مخبرالسلطنه این است که هدایت، هم‌چون اهل عمل موسیقی در زمان عبدالقادر مراغی (قرن نهم هجری)، فواصل نظری در رسالات موسیقی‌دانان مکتب منتظمیه را، که ریشه یونانی دارند، مطبوع نمی‌داند، در عوض فواصل دیگری را به پیشنهاد منتظم‌الحکماء برای هفده نغمه مذکور ارائه می‌دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مهدی‌قلی هدایت؛ مخبرالسّلطنه؛ مجمع‌الادوار؛ دستور ابجدی؛ نُت‌نویسی؛ نغمه‌نگاری | ||
| مراجع | ||
|
اسلامی، امیرحسین؛ صلحی، مهدی؛ هدایت، مهدی‌قلی. (1392). ردیف موسیقی ایرانی به‌روایت مهدی صلحی (منتظم‌الحکما)، نغمه‌نگاری مهدی‌قلی هدایت (مخبرالسّلطنه)، تصحیح و بازنویسی:امیرحسین اسلامی. تهران: انتشارات دانشگاه هنر. انارکی، امید. (۱۳۹۷). خوانش آرای موسیقایی مهدی‌قلی هدایت، در رسالۀ مجمع‌الادوار، در بستر گفتمان سنّت و تجدّد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ موسیقی‌شناسی (اتنوموزیکولوژی)، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران. حامدی‌نژاد، سپنتا. (۱۳۹۸). تصحیح، تفسیر و تحلیل ردیف منتظم‌الحکما با رویکردی تطبیقی: مطالعۀ موردی دستگاه چهارگاه. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ موسیقی‌شناسی (اتنوموزیکولوژی)، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران. خالقی، روح‌اللّه. (1396). سرگذشت موسیقی ایران. تهران: انتشارات صفی‌علی‌شاه. همان. (1340). مخبرالسّلطنه هدایت، دانشمند موسیقی‌شناس. رادیو ایران. شماره۶۱،صص 1۸و ۱۹ و 30. همان. (1334). موسیقی‌شناس. موزیک ایران. شماره ۵ سال چهارم، مهرماه، ۱۳صص و 29 و30. دائمی میلانی، فرزاد. (1398). بررسی و تحلیل سیرِ تحوّلِ نغمه‌نگاری(نُتاسیون) در موسیقیِ ایران و جهانِ اسلام. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ پژوهش هنر، مرکز پیام نور تهران شرق، دانشگاه پیام نور استان تهران. ستایشگر، مهدی. (1388). نام‌نامه موسیقی ایران‌زمین: (شرح احوال موسیقی‌دانان و موسیقی‌پژوهان و پژوهش‌های موسیقایی). تهران: انتشارات اطلاعات. صفوت، داریوش (با همکاری نِلی کارُن). (1391). موسیقی ملّی ایران. تهران: انتشارات ارس. فاطمی، ساسان. (1393). تاریخ جامع ایران، جلد18 (تاریخ موسیقی قاجار)، 245-293. تهران: مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی. قادری، آرشام. مِنا، شهاب. (1397). ردیف میرزا عبداللّه به روایت مهدی صلحی (منتظم‌الحکما) - آوانگاری مهدی‌قلی هدایت (جلد اول: دستگاه شور). تهران: نشر خنیاگر. هدایت، مهدی‌قلی. (1388). دستور ابجدی در کتابت موسیقی. فصلنامۀ ماهور. شماره 44، 43صص-63. همان. (1317). مجمع‌الادوار، دوره کامل موسیقی از عبدالمؤمن تا هلمهلص، چاپ سنگی. طهران. همان. (1301). ردیف موسیقی ایرانی. کتابخانه دانشگاه هنر تهران، نسخه خطّی. Helmholtz, HERMANN L. F. (2013). On the sensations of tone. Courier Corporation.
Wright, Owen. (1994). Abd al-Qādir al-Marāghī and Alī B.Muhammad Binā'ī: Two Fifteenth-Century Examples of Notation Part 1. Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London. Vol. 57, No. 3, 475-515.
Ibid. (1978). The Modal System of Arab and Persian Music A.D. 1250-1300. London: Oxford university press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 758 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 712 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب