تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,107,505 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,212,386 |
اثر زوال درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) بر مشخصههای خاک رویشگاه (مطالعۀ موردی: کوهمرهسرخی، استان فارس) | ||
نشریه جنگل و فرآورده های چوب | ||
دوره 74، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 97-110 اصل مقاله (957.48 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfwp.2020.305087.1116 | ||
نویسندگان | ||
مهرداد زرافشار* 1؛ مریم تیموری2؛ مهدی پورهاشمی3؛ طاهره علیزاده4؛ سید کاظم بردبار1؛ محمد جواد روستا5؛ علیرضا عباسی6 | ||
1استادیار، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران | ||
2استادیار، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
3دانشیار، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
4کارشناس تحقیقات، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
5دانشیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران | ||
6کارشناس، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران | ||
چکیده | ||
پدیدۀ زوال بلوط مهمترین چالش اکوسیستمهای جنگلی زاگرس در دهۀ اخیر محسوب میشود. با توجه به اهمیت ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک در عملکرد اکوسیستمهای جنگلی، اثر زوال درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) بر مشخصههای خاک در جنگلهای کوهمرهسرخی استان فارس بررسی شد. دو قطعۀ یکهکتاری (100×100 متر) دچار زوال در دو جهت شمالی و جنوبی و همچنین دو قطعه در نواحی سالم در جهتهای متناظر انتخاب شدند. در فصل بهار، نمونههای خاک با روش نمونهبرداری منظم از چهار تودۀ مذکور و از عمق 10-0 سانتیمتری جمعآوری و ویژگیهای بافت خاک، محتوای رطوبت، واکنش خاک، هدایت الکتریکی، کربن آلی، ازت کل، پتاسیم و فسفر قابل استفاده و همچنین تنفس میکروبی پایه و برانگیخته و پتانسیل نیتریفیکاسیون اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که واکنش خاک، درصد مواد آلی، کربن آلی و ازت خاک بین تودههای سالم و دچار زوال فاقد اختلاف معنیدار آماری بود. در مقابل، رطوبت خاک (حدود 4-3 برابر)، هدایت الکتریکی (حدود 29-28 درصد) و مقدار فسفر (حدود 5-4 برابر) و پتاسیم (حدود 2 برابر) در خاک تودههای شاهد بهمراتب بیشتر از تودههای دچار زوال بود. بیشترین تنفس برانگیختۀ خاک بهترتیب در تودههای شاهد جنوبی، شاهد شمالی و زوال شمالی با مقادیر 06/2، 67/1 و 38/1 (میلیگرم دیاکسید کربن منتشرشده به ازای 100 گرم وزن خشک خاک در یک ساعت) ثبت شد. در مقابل، روند توجیهپذیری برای تنفس میکروبی پایه مشاهده نشد. پتانسیل نیتریفیکاسیون نیز تحت تأثیر پدیدۀ زوال قرار نگرفت. از یافتههای این تحقیق میتوان استنباط کرد که تاکنون عناصر غذایی خاک تحت تأثیر زوال درختان کاهش شدیدی نداشتند. به نظر میرسد که در کوتاهمدت، ریزش شاخوبرگ خشکیدۀ درختان دچار زوال تا حدودی میتواند کمبود مواد آلی خاک را جبران کند، اما پیشبینی میشود که با گذشت زمان و تضعیف بیشتر درختان، کاهش کیفیت خاک در بلندمدت محسوستر خواهد بود. در انتها، پایش فون میکروبی و آنزیمهای خاک در تودههای سالم و زوالیافته پیشنهاد میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
تنفس میکروبی خاک؛ حاصلخیزی خاک؛ زاگرس؛ زوال بلوط؛ عناصر غذایی | ||
مراجع | ||
[1]. Pourhashemi, M., Jahanbazi, H., Hoseinzadeh, J., Bordbar, S.K., Iranmanesh, Y., and Khodakaram, Y. (2017). The history of oak decline in Zagros forests. Iran Nature, 2 (1): 30-37. [2]. Helema, S., Laanelaid, A., Raisio, J., and Tuomenvirta, H. (2009). Oak decline in Helsinki portrayed by tree-rings, climate and soil data. Plant and Soil. 319 (1): 163-174. [3]. Oleyaie, H.R., Adhami, A., Faraji, H., and Fayyaz, P. (2011). The impacts of Persian oak trees on some soile traits at Yasuj. Journal of Sciences and Technology of Agriculture and Natural Resources, Soil and Water Sciences, 15 (56): 193-206. [4]. Rahimi, J., Mohammadi Samani, K., Shabanian, N., and Rahmani, M.S. (2018). Investigating some chemical soil properties in the pollarded and less-disturbed forest stands in the northern Zagros (Case study: Baneh forest, Kurdistan). Journal of Enviromental Science and Technology, 10.22034/JEST.2018.24965.3400 [5]. Amir Ahmadi, B., Zolfaghari, R., and Mirzaei, M. R. (2015). Relation between dieback of Quercus brantii Lindl. trees with ecological and sylvicultural factors, (study area: Dena Protected Area). Ecology of Iranian Forests, 3 (6): 19-27 [6]. Parvaneh, E., Etemad, V., Marvie Mohajer, M.R., Zahedi Amiri, Gh and Attarod, P. (2016). The relationships between the rate of oak trees decline and forest types, soil characteristics and topographic conditions in Ghalaje Forests of Kermanshah, west of Iran. Iranian Journal of Forest, 8 (3): 263-275. [7]. Hossieni, A., and Hossieni, M. S. (2016). The role of topographic and edaphic factors in mortality of trees in middle Zagros Persian Oak (Quercus brantii) forests. Journal of Zagros Forests Researches, 3 (1): 47-58. [8]. Khormali, F., and Shamsi, S. (2009). Micromorphology and quality attributes of the loess derived soils affected by land use change: a case study in Ghapan watershed, northern Iran. Journal of Mountain Science, 6 (2): 197-204. [9]. Beheshti, A., Raiesi, F., and Golchin, A. (2011). The effects of land use conversion from pasturelands to croplands on soil microbiological and biochemical indicators. Journal of Water and Soil, 25 (3): 548-562. [10]. Jia, B., Zhou, G., Wang, F., Wang, Y., and Weng, E. (2007). Effects of grazing on soil respiration of Leymus chinensis steppe. Climatic Change. 82: 211–223. [11]. Drury, C.F., Hart, S.C., and Yang, X.M. (2008). Nitrification techniques for soils. Soil Sampling and Methods of Analysis. 495-513. Taylor and Francis Group. [12]. Teymouri, M., Khoshnevis, M., Matinizadeh, M., and Rahmani, A. (2015). Investigation and comparison of bacteria involved in Nitrogen cycle in damaged and undamaged of different forest ecosystems in Caspian regions of IRAN, Journal of Plant Research. 28 (3): 499-509. [13]. Bordbar, K., Sagheb-Talebi, K., Hamzehpour, M., Joukar, L., Pakparvar, M., and Abbasi, A.R. (2010). Impact of environmental factors on distribution and some quantitative characteristics of Manna Oak (Quercus brantii Lindl.) in Fars province. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 18 (3): 404-390. [14]. Ahmadi, S., Zahedi Amiri, G., Marvie Mohadjer, M.R. (2016). Mapping Brant's oak (Quercus brantii Lindl.) mortality using geostatistical methods in Dasht-e Barm, Fars province. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 24 (3): 450-439. [14]. Lacerda-Júnior, G.V., Noronha, M.F., Cabral, L., Delforno,T.P., Pereira de Sousa, S.T., Fernandes-Júnior, P. I., Melo, I.S., and Oliveira, V.M. (2019). Land use and seasonaleffects on the soil microbiome of a Brazilian dry forest. Frontiers in Microbiology, 10(648): 1-14. [15]. Jahanbazi, H, Iranmanesh, Y., Talebi, M, Shirmardi, H. A, Mehnatkesh, A. M, Pourhashemi, M., and Habibi, M. (2019). Effect of physiographic factors on absorption of essential nutritional elements of the leaf in Brant`s oak (Quercus brantii Lindl.) affected by decline (Case study: Helen forest, Chaharmahal & Bakhtiari province). Journal of Plant Researches. Under publishing. [16]. Nelson, D.W., and Dorich, R.A. (1983). Direct colorimetric measurement of ammonium in potassium chloride extracts of soil. Journal of the Soil Science Society of America, 47(1): 833-836. [17]. Bremner J.M., and Mulvaney, C.S. (1982). Nitrogen-total. In: Page A. L., Miller R. H., Keeney D. R. (Eds.), Methods of Soil Analyses. Part 2: Chemical and Microbiological Properties, 2nd ed. American Society of Agronomy, Madison, WI, pp. 595-624. [18]. Rhoades, C., and Binkley, D. (1996). Factors influencing decline in soil pH in Hawaiian Eucalyptus and Albizia plantations. Forest Ecology and Management, 80(1-3): 47-56. [19]. Homer, C.D., and Pratt, PF. (1961). Methods of Analysis for Soils, Plants and Waters. University of California, Agricultural Sciences Press, Berkeley, pp. 309 [20]. Page A.l., Miller, RH., and Keeney, D.R. (1992). Method of Soil Analysis, part 2: Chemical and Microbiological Properties, Second Edition, Sixth Printing, Soil Science Society of America, Inc. Publisher, Madison, Wisconsin, USA. [21]. Schinner, F., Ehlinger, R., Kandeler, E., and Margesin, R. (1996). Methods in soil biology. Springer. [22]. Berg P., and Rosswall, T. (1985). Ammonium oxidizer number, potential and actual oxidation rates in two Swedish arable soils. Biology and Fertility of Soils, 1: 131-140 [23]. Stephenson, N.L., (1990). Climate control of vegetation distribution: the role of water balance, American Naturalist. 135: 649-670. [24]. Banj Shafiei, A., Ashkavand, P., and Beygi Heidarlou, H. (2014). Assessing soil and some quantitative and qualitative characteristics of forest species in semi-Protected and degraded regions of Marivan Forests, Kurdistan Province. Journal of Conservation and Utilization of Natural Resources, 2 (2): 81-98. (In Persian) [25]. Sanchez Maranon, M., Soriano, M., Delgado, G., and Delgado, R., (2002). Soil quality in mediterranean mountain environment. Soil Science Society of America Journal, 66: 948-958. [26]. Hosseini, A. (2017). Variability of nitrogen and phosphorous in Persian oak trees and soil of dieback affected stands in Ilam. Forest and Wood Products, 7 (2): 231-240. [27]. Salehi, A., Mohammadi, A., and Safari. A. (2011). Investigation and comparison of physical and chemical soil properties and quantitative characteristics of trees in less-damaged and damaged area of Zagross forests (Case study: Poldokhtar, Lorestan province). Iranian Journal of Forest, 3 (1): 81-89 (In Persian) [28]. Grisso, R. B., wysor, M. A.W. G., Holshouser, D., and Thomason, W. (2009). Precision Farming Tools: Soil Electrical Conductivity. Produced by Communications and Marketing, College of Agriculture and Life Sciences, Virginia Polytechnic Institute and State University. 6 pp. [29]. Kooch, Y., Moghimian, N., Wirth, S., and Haghverdi, K. (2020). Effects of shelterwood and single-tree cutting systems on topsoil quality and functions in northern Iranian forests. Forest Ecology and Management, 468: 1-8. [30]. Camping, T.J., Dahlgren R.A., Tate K.W., and Horwath W.R. (2002). Changes in soil quality due to grazing and oak tree removal in California blue oak woodlands. USDA Forest Service, 184 :75-85. [31]. Tarrega, R., Calvo, L., Marcos E., and Taboada, A., (2007). Comparison of understory plant community composition and soil characteristics in Quercus pyrenaica stands with different human uses. Forest Ecology and Management, 241: 235-242. [32]. Pabst, H., Gerschlauer, F., Kiese, R., and Kuzyakov, Y. (2016). Land use and precipitation affect organic and microbial carbon stocks and the specific metabolic quotient in soils of eleven ecosystems of Mt. Kilimanjaro, Tanzania. Land Degradation & Development, 27: 592-602. [33]. Samuelson, L., Mathew, R., Stokes, T., Feng, Y., Aubrey, D., and Coleman, M. (2009). Soil and microbial respiration in a loblolly pine plantation in response to seven years of irrigation and fertilization. Forest Ecology and Management, 258: 2431-2438. [34]. Bolat, I., Kara, Ö., Sensoy, H., and Yüksel, K. (2015). Influences of Black Locust (Robinia pseudoacacia L.) afforestation on soil microbial biomass and activity. IForest-Biogeosciences and Forestry, 9: 171. [35]. Kooch, Y., and Bayranvand, M. (2019). Labile soil organic matter is sensitive to forest floor quality of tree species mixtures in Oriental Beech forests. Ecological Indicators, 107: 105598. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 754 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 372 |