پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,692 |
| تعداد مقالات | 72,232 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,192,782 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,023,725 |
سبک‌شناسی و تحلیل ساخت دستوری مهم‌ترین «همکردِ» زبان فارسی در قصاید خاقانی | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقاله 3، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 22، شهریور 1400، صفحه 55-73 اصل مقاله (411.75 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2020.303397.1479 | ||
| نویسندگان | ||
| منوچهر تشکری* 1؛ منوچهر جوکار1؛ علی نادری فرد2 | ||
| 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در میان فعل‌های فارسی، افعال مرکّب اهمیت ویژه‌ای دارند. برای ساخت فعل مرکّب، یک اسم/ صفت/ بُن/ قید (فعلیار) با یک فعل ساده ترکیب می‌شود. دستورنویسان این فعل ساده یا بخش صرف‌شوندۀ فعل مرکّب را «همکرد» نامیده‌اند. به گفتۀ آنان، فعلِ «کردن» مهم‌ترین و پرکاربردترین همکرد فعل مرکّب در زبان فارسی است. کارکرد و جایگاه مهم این کلمه، نگارندگان را بر آن داشت تا به بررسی و تحلیل ساخت دستوری مهم‌ترین «همکردِ» فعل مرکّب در قصاید خاقانی بپردازد. این مقاله بر آن است تا بداند: دلیل بسامد فراوان این کلمه در افعال مرکّب اشعار خاقانی چیست؟ چند درصد از افعالی که خاقانی در قصاید خود به‌کار برده، با این همکرد ساخته شده‌اند؟ ساختمان و اجزای این افعال چگونه است و کدام «فعلیار» بیشترین مشارکت را با این همکرد داشته‌است؟ آیا فعل «کردن» برای ساخت فعل ساده نیز به‌کار می‌رود؟ سهم کدام یک از سه زمان اصلی فعل، در به‌کارگیری این همکرد بیشتر است و چرا؟ انعطاف زبان فارسی در برابر جابه‌جایی سازه‌های خود با اجزای فعل مرکّب، تا چه میزان و به چه کیفیتی است؟ در حجم نمونۀ این تحقیق، یک‌چهارم قصاید خاقانی، یعنی سی‌وسه قصیده با 2169 بیت و 4584 فعل (25% قصاید خاقانی) بررسی شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| همکرد؛ فعل مرکّب؛ فعلیار؛ قصاید خاقانی؛ ادبیّت | ||
| مراجع | ||
|
احمدی گیوی، حسن و حسن انوری (1393)، دستور زبان فارسی 2، ویرایش چهارم، چ 4، تهران، فاطمی.
ناتل خانلری، پرویز (1366)، تاریخ زبان فارسی، ج 2، چ 3، تهران، نو.
خاقانی شروانی، افضل‌الدّین بدیل (1373)، دیوان، تصحیح ضیاءالدّین سجادی، چ 4، تهران، زوّار.
شمیسا، سیروس (1395)، کلیات سبک‌شناسی، چ 5، تهران، میترا.
صفوی، کورش (1394)، از زبان‌شناسی به ادبیات، چ 5، تهران، سورۀ مهر.
فتوحی، محمود (1390)، سبک شناسی؛ نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، چ 3، تهران، سخن.
فرشیدورد، خسرو (1393)، دستور مختصر تاریخی، چ 5، تهران، چاپ خاشع.
وحیدیان کامیار، تقی و غلامرضا عمرانی (1385)، دستور زبان فارسی 1، چ 8، تهران، سمت.
Ahmadi Givi, H. & H. Anvari (2014), Persian Grammar 2, 4th Ed., Tehran: Fatemi. [In Persian]. Farshidvard, Kh. (2014), A Brief Historical Order, 5th Ed., Tehran: Published by Khashe. [In Persian]. Fotouhi, M. (2011), Stylistics; Theories, Approaches and Methods, 3th Ed., Tehran, Sokhan. [In Persian]. Khaghani Shervani, A. (1994), Divan, Edited by Zia ul-Din Sajjadi, 4th Ed., Tehran, Zavvar. [In Persian]. Natel Khanlari, P. (1987), History of Persian Language, Vol. 2, 3th Ed., Tehran, Now. [In Persian]. Safavi, K. (2015), From Linguistics to Literature, 5th Ed., Tehran, Sureh Mehr. [In Persian]. Shamisa, S. (2016), Generalities of Stylistics, 5th Ed., Tehran, Mitra. [In Persian]. Vahidian Kamyar, T. & Gh. Omrani (2006), Persian Grammar 1, 8th Ed., Tehran, Samt. [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,369 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 438 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب