پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,963,746 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,637,772 |
زنانه‌نگاری در نسخۀ مصوّر حملۀ حیدری (مقایسۀ تطبیقی جایگاه زن در نگاره‌های نسخ مصوّر حملۀ حیدری) | ||
| زن در فرهنگ و هنر | ||
| مقاله 3، دوره 12، شماره 4، دی 1399، صفحه 543-566 اصل مقاله (1.48 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2021.319245.1546 | ||
| نویسنده | ||
| فاطمه ماه‌وان* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| مردان در حماسهها عهدهدار نقشهای اصلی هستند و حضور زنان در سایه قرار میگیرد. اگر این حماسه موضوع دینی داشته باشد، منع حضور زنان دوچندان میشود. پژوهش حاضر جایگاه زن را در نگاره‌های نسخة حملة حیدری باذل مشهدی (مورخ۱۲۲۲ ه.ق، محفوظ در کتابخانة ملی فرانسه) از منظر موضوع، ارتباط متن و تصویر، شاخصههای تصویری و... بررسی میکند. برای نشان‌دادن اهمیت جایگاه زن در این نسخه، نگاره‌های آن را با یکی از نسخ همعصر، یعنی چاپ سنگی مصور حملة حیدری راجی کرمانی، مقایسه میکنیم. این دو نسخه تقریباً در یک دورة زمانی (عصر قاجار) اما در دو مکان مختلف (هند و ایران) مصور شدهاند. این مقایسه تطبیقی نشان میدهد که حملة باذل، زن را در نقشهای متنوع و گوناگونی به تصویر درآورده است؛ از زن در جایگاه قدیس یا فرشته گرفته تا زنانی در نقش نوازنده و رقصنده. اما تصویر زن در نگاره‌های حملة راجی به فرشته و قدیس محدود میشود. نگارگر این نسخه با ابداع شیوهای نوین و خلاقانه، نه‌تنها بر حضور زنان چشم نپوشیده، بلکه آنان را دوشادوش یا حتی پیشاپیش مردان ترسیم کرده است. این موارد سبب میشود که زن در نگاره‌های حملة حیدری باذل از چارچوبهای فکری و فرهنگیِ سنتی فراتر رود و نقشهایی را عهدهدار شود که در تصاویر کمتر حماسهای میتوان نظیر آن را پیدا کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حملة حیدری؛ حماسة دینی؛ باذل مشهدی؛ راجی کرمانی؛ زنانه‌نگاری؛ حضرت فاطمه(س) | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Feminism in the Illustrated Manuscript of Hamle-ye Heydari (Comparative Study of the role of Women in Illustrations of Hamle-ye Heydari Copies) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Mahvan | ||
| Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In the Persian epic men play the main roles while the presence of women is usually under shadow. If the epic also has a religious theme, the role of women is becoming even more insignificant. However, in one of the illustrated manuscripts of Hamle-ye Heydari of Bazel Mashhadi (dated 1222 A.H., Bibliothèque Nationale de France) women were painted in the important roles. This copy not only did not ignore the presence of women but also depicted women next to the men or even ahead of them. This article explore the drawings from the perspective of subject, text-image relationship, visual features, and so on in order to show the prominent position of women in this illustrated copy. In addition, I compare this copy with one of the contemporary lithographic copy of Hamle-ye Heydari by Raji Kermani to show how the painter breaks traditions to emphasize on the women participation in the paints. These two manuscripts are depicted in the same period of time, the Qajar era, but in two different places; the first one in India and the second one in Iran. This comparative study shows that in the Hamle-ye Bazel women were portrayed in the variety of roles from the saints or angels to the musicians or dancers. While the image of women in the painting of Hamle-ye Raji are just limited to the angel and saint. Furthermore, in Hamle-ye Bazel women have a dominant role even if the text has no mention to them but in Hamle-ye Raji only there are a few images of the women. All of these reasons prove that woman in Hamle-ye Bazel’s paintings goes beyond the traditional framework and take a role that is exclusive in Persian manuscript tradition. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| woman, Hamle-ye Heydari, Bazel Mashhadi, Raji Kermani, Hazrat Fatima (PBUH), religious epic | ||
| مراجع | ||
|
[1] باذل مشهدی، محمد‌رفیع (۱۲۲۲). حملۀ حیدری (نسخۀ خطی)، پاریس: کتابخانۀ ملی فرانسه. [2] ـــــــــــــــ (بیتا). حملۀ حیدری، تهران: علمی. [3] بلنیتسکی، الکساندر (۱۳۹۰). هنر تاریخی پنجکنت، ترجمۀ عباس عزتی، تهران: مؤسسۀ تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن)، فرهنگستان هنر. [4] بهنام، عیسی (۱۳۴۶). «ایلام مهد اولیه تمدن ایرانی»، هنر و مردم، ش ۵۸، ص2ـ7. [5] راجی کرمانی، ملابمانعلی (بیتا). حملۀ حیدری (نسخۀ خطی)، تهران: کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. [6] سهراب، سحر (۱۳۹۵). «نگارگران زن و زن در نگاره‌های مکتب هند و ایرانی گنجینة هنرهای تزئینی اصفهان»، پایاننامة مقطع کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران. [7] صفا، ذبیح الله (۱۳۶۹). حماسه‌سرایی در ایران، چ 5، تهران: امیرکبیر. [8] کاشفی خوانساری، علی (۱۳۸۰). «حملۀ حیدری (تأملی دربارۀ داستانهای منظوم مولای متقیان و معرفی یک شاعر)»، کتاب ماه هنر، ش ۳۱، فروردین و اردیبهشت، ص ۲۸ـ۳۲. [9] کنبی، شیلا (۱۳۸۹). رضا عباسی اصلاح‌گر سرکش، ترجمة یعقوب آژند، چ2، تهران، فرهنگستان هنر. [10] میرانصاری، علی (۱۳۶۸). «باذل مشهدی»، دانش‌نامۀ بزرگ اسلامی، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۱، ص ۴۳۲۱. [11] ولییاری اسکندری، زهره (۱۳۹۰). «بررسی جایگاه و شکل عنصر زن در نگارگری سنتی ایران (از مکتب هرات تا ابتدای دورة قاجار)»، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس. [12] یاسینی، راضیه (۱۳۹۳). «بررسی تطبیقی تصویر زن در ادب فارسی و نگاره‌های ایرانی»، پژوهشنامة زنان (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، س5، ش ۲، پاییز و زمستان، ص ۱۳۹ـ۱۶۲. [13] ــــــــــــــ (۱۳۹۷). تصویر زن در نگارگری، تهران: علمی و فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 285 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 214 |
||