تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,092,459 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,196,380 |
نقد نگره ی اخلاق سَروَری در بینش تراژیک اخوان ثالث | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 22، شهریور 1400، صفحه 1-1 اصل مقاله (436.36 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2021.309907.1540 | ||
نویسندگان | ||
چیمن فتحی* 1؛ رامین محرمی2 | ||
1دانش آموخته ی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
چکیده | ||
شعر اخوان ثالث، به خلاف تظاهرات فراوان یأس و نومیدی و نیز با وجود اظهار امکان عبث بودگی، اغلب، خبر از گونه ای کنشگری، آفرینندگی، پویایی و التزام شور زندگی می دهد. این ویژگی در شعر اخوان، به سبب جانمایه های فلسفیِ مدرن و معانی بلند و ژرفی است که آن را درخورِ تحلیل هایی فراتر از مرز معمول می کند. یکی از بارزترین این معانی، نگرهی «اخلاق سَروَری» در بستر «بینشی تراژیک» در مواجهه ی او با درد و رنج اجتماعی- فلسفی است که مسأله ی اصلی این مقاله است. به نظر می رسد پس از آرمان های ملّی گرایانه، که پیش زمینه ی آرمان های فلسفی و هستی شناسانه ی اخوان است، آشنایی وی با اندیشههای جریانساز عصر مدرن اروپا، از جمله، اندیشه های فلسفی فریدریش نیچه، فیلسوف بنام آلمانی، در انتخاب این بینش و نگرهی اخلاقی بی تأثیر نبوده است. امکان این تأثیر، ما را بر آن داشت تا در تحلیل آن، گرایش های اخلاق سروری را در اندیشه ی شعری اخوان ثالث، در رهیافت «بینش تراژیک» نیچه ای نقد و واکاوی کنیم. این واکاوی نشان می دهد که اندیشه ی شعری اخوان در این مقوله، بازتاب شیوه هایی از رهیافت «بینش تراژیک» نیچه ای، همچون: ارادهی قدرت، مرگ خدا، مِهر سرنوشت، گذار نیهیلیستی، نخبهگرایی، دگردیسی جان و چندی دیگر است که راه آفرینش ابرانسان و پذیرش خرسندانه ی تمامیت زندگی یا تصدیق همه جانبه ی زندگی است. حاصل این پژوهش، نشان می دهد که شعر اخوان در نگرشی کلی، نمود نوعی بینش تراژیک است که با ویرانگری بینش تئوریک و متافیزیک، به ستایش و پاسداشت زندگیِ زمینی و سفارش به پیوستگی و پویایی جریان رود زندگی، توجیه زیبایی شناسانه ی هستی، نخبه گرایی و نقد نگرههای اخلاق تراژیک می پردازد و بدین گونه پایگاه خود را در ساحتی بس فراتر از نقدهای متناسب با نظام های اخلاقی معمول و تئوریک بنا مینهد. روش تحقیق، کیفی و رویکرد ناظر بر تحلیلها، رویکرد نقد فلسفی از گونهی فلسفهی غیرمفهومی است؛ گاهی هم تحلیل ها با رویکردی توصیفی و با تکیه بر گزارههای شاعرانهی آن دو صورت می پذیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
اخوان ثالث؛ بینش تراژیک؛ نیچه؛ نگرههای اخلاق | ||
مراجع | ||
اخوان ثالث، مهدی(1360)، از این اوستا، چاپ پنجم، تهران: مروارید. اخوان ثالث، مهدی(1369)، بدایع و بدعتها و عطا و لقای نیما یوشیج، چاپ دوم، تهران: بزرگمهر. اخوان ثالث، مهدی(1370ا)، سه کتاب(در حیاط کوچک پاییز در زندان؛ زندگی میگوید اما باز باید زیست..؛ دوزخ اما سرد ، تهران: بزرگمهر. اخوان ثالث، مهدی(1378)، آنگاه پس از تندر (منتخب هشت دفترِ شعر)، تهران: سخن. اخوان ثالث، مهدی(1383)، صدای حیرت بیدار، به کوشش مرتضی کاخی، تهران: زمستان. اخوان ثالث، مهدی(1390). آخر شاهنامه، تهران: زمستان. اخوان ثالث، مهدی(1391)، زمستان، تهران: زمستان. اسپینکز، لی(1388)، فریدریش نیچه، ترجمهی رضا ولییاری، تهران: مرکز. اسداللّهی، خدابخش و چیمن فتحی(1399). «تحلیل تطبیقی شعر فروغ فرخزاد و نیهیلیسم نیچهای». پژوهش ادبیات معاصر جهان. د 25. ش 1. صص60-29. براهنی، رضا(1387)، «اخوان شاعر بزرگ سرزنش جهان»، شهریار شهر سنگستان (نقد و تحلیل اشعار مهدی اخوان ثالث (م. امید) به اهتمام شهریار شاهین دژی، تهران: نشر سخن: 239- 208. پیروز، عبدالحسین(1394)، مبانی فلسفۀ هنر نیچه (زیبایی، والایی، کمال)، تهران: نشر علم. جباری، نجمالدین(1397)، «دوگانهی جاذبیّت و مانعیّت در شعر میراث از اخوان ثالث»، پژوهشنامهی نقد ادبی و بلاغت، سال 7، شمارهی 1: 39- 21. حقوقی، محمد (1383)، شعر زمان ما 2 مهدی اخوان ثالث، چاپ دهم، تهران: مؤسسهی انتشارات نگاه. حیدری، رسول(1392). نقد و تحلیل رویکردهای دینی در شعر معاصر(با تکیه بر اشعار اخوان ثالث، امینپور، شاملو، شفیعی کدکنی و شهریار)، رسالهی دکتری، دانشگاه اصفهان، اصفهان. دولوز، ژیل(1386)، جستاری در اندیشههای نیچه، ترجمهی حامد مهرپور، تهران: جامی. روزن، استنلی(1392)، نقاب روشنگری، ترجمهی مرتضی نوری، تهران: مرکز. خزاعی، زهرا (1389)، اخلاق فضیلت، تهران: حکمت. زرقانی، سید مهدی(1394)، چشمانداز شعر معاصر ایران، تهران: ثالث. سوفرن، پیر ابر(1376). زرتشت نیچه(شرحی بر پیشگفتار چنین گفت زرتشت)، ترجمهی بهروز صفدری، تهران: فکر روز. طاهباز، سیروس(1370)، دفترهای زمانه (بدرودی با مهدی اخوان ثالث)، تهران: مؤلّف. فتحی، چیمن(1398)، نقد و تحلیل شاهنامهی فردوسی بر اساس نظریههای فلسفهی هنر، رسالهی دکتری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل. کاپلستون، فردریک(1382)، تاریخ فلسفه از فیشته تا نیچه(جلد هفتم)، ترجمهی داریوش آشوری، تهران: علمی و فرهنگی. کاپلستون، فریدریک(1371)، فردریک نیچه فیلسوف فرهنگ، ترجمهی علیرضا بهبهانی، تهران: بهبهانی. محبوبی آرانی، حمیدرضا(1393)، زایش و مرگ تراژدی (تفسیری بر زایش تراژدی از درون روح موسیقی نیچه)، تهران: نشر نی. محمدی، محتشم و امین سرانجام.(1389)، «جبرگرایی در شعر اخوان ثالث»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهرکرد، سال پنجم، شماره 18 و 19: 164- 137. مختاری، محمد(1379)، انسان در شعر معاصر یا درک حضور دیگری، تهران: توس. میرشکاک، یوسفعلی(1393)، نیستانگاری و شعر معاصر، تهران: روزگار نو. نیچه، فریدریش (1386)، اراده معطوف به قدرت، ترجمهی مجید شریف، تهران: جامی. نیچه، فریدریش(1380)، حکمت شادان، ترجمهی سعید کامران و ...، تهران: جامی. نیچه، فریدریش(1388)، تبارشناسی اخلاق، ترجمهی داریوش آشوری، تهران: آگه. نیچه، فریدریش(1390)، فراسوی نیک و بد، ترجمهی داریوش آشوری، تهران: خوارزمی. نیچه، فریدریش(1393)، چنین گفت زرتشت، ترجمهی داریوش آشوری، تهران: آگه. نیکدار اصل، محمدحسین و رمضانی پارسا، داوود(1396)، «بررسی وجوه اخلاق در شعر اخوان براساس مؤلّفههای سنّتی و مدرن آن»، همایش ملّی پژوهشهای شعر معاصر فارسی، یاسوج https://civilica.com/doc/727848. هارت، مایکل(1392)، ژیل دولوز، نوآموزی در فلسفه، ترجمهی رضا نجفیزاده، تهران: نی. هایدگر، مارتین(1378). راههای جنگلی، ترجمهی منوچهر اسدی، تهران: درج. ویینی، میشل(1377)، . تأتر و مسایل اساسی آن، ترجمهی سهیلا فتاح، تهران: سمت. یاسپرس، کارل(1383)، نیچه، ترجمهی سیاوش جمادی، تهران: ققنوس. یعقوبی جنبه سرایی، پارسا(1391)، «بار تعلیمی جریانهای شعر متعهد فارسی»، پژوهشنامهی ادبیات تعلیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، سال چهارم، شمارهی 15: 198- 177. Akhavan-sales, M. (1981), From this Avesta, fifth edition, Tehran: Morvarid. [in Persian]. Akhavan-sales, M. (1990), Heresies and innovations of Nima Yushich, Second Edition, Tehran: Bozorgmehr. [in Persian]. Akhavan-sales, M. (1991), three books (in the small yard of autumn in prison; life says but must live again ..; hell but cold, Tehran: Bozorgmehr. [in Persian]. Akhavan-sales, M. (1999), Then After Thunder (selected eight poetry books), Tehran: Sokhan. [in Persian]. Akhavan-sales, M. (2004), The Voice of Awakened Wonder, by Morteza Kakhi, Tehran: Winter[in Persian]. Akhavan-sales, M. (2011). The end of Shahnameh, Tehran: Winter. [in Persian]. Akhavan-sales, M. (2012), Winter, Tehran: Winter. [in Persian]. Asadollahi, K. and Ch. Fathi (1399). “Comparative analysis of Forough Farrokhzad’s poetry and Nietzschean nihilism”. Research in Contemporary World Literature.No.1. 29-60 [in Persian]. Braheni, R. (2008), “Akhavan, the Great Poet to Blaming the Wworld”, Shahriar-e Shahr-e Sangestan (Critique and Analysis of the Poems of Mehdi Akhavan Sales (M. Omid) by Shahriar Shahin- Deji, Tehran: Sokhan Publishing: 239-208. [in Persian]. Copleston, F. (1992), Frederick Nietzsche, Philosopher of Culture, translated by A. Behbahani, Tehran: Behbahani. [in Persian]. Copleston, F. (2003), History of Philosophy from Fichte to Nietzsche (Vol. 7), translated by D. Ashouri, Tehran: Scientific and Cultural. [in Persian]. Deleuze, J. (2007), An Essay on Nietzsche’s Thoughts, translated by H. Mehrpour, Tehran: Jami. [in Persian]. Fathi, Ch. (2020), A critique and analysis on the Ferdowsi’s Shahnameh Based on Theories of Philosophy of Art, PhD Thesis, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil. [in Persian]. Gellner,E. (1964), thought and change, London: Weidenfeld and Nicolson.- Hart, M. (2013), Jill Deleuze, Innovation in Philosophy, translated by R. Najafizadeh, Tehran: Ney. [in Persian]. Heidari, R. (2013). Critique and Analysis of Religious Approaches in Contemporary Poetry (based on the Akhavan-Sales’s Poetry, Aminpour, Shamloo, Shafiei Kadkani and Shahriyar), PhD thesis, University of Isfahan, Isfahan. [in Persian]. Heidegger, M. (1999). Forest Roads, translated by M. Asadi, Tehran: Dorg. [in Persian]. Hoghooghi, M. (2004), Poetry of Our Time 2 Mehdi Akhavan Sales, tenth edition, Tehran: Negah Publishing Institute. [in Persian]. Jabbari, N. (2018), “The Duality of Attraction and Obstacle in the Poetry of the Heritage of Akhavan-Sales”, Journal of Literary Criticism and Rhetoric, Volume 7, Number 1: 39-21. [in Persian]. Jaspers, C. (2004), Nietzsche, translated by Siavash Jamadi, Tehran: Phoenix. [in Persian]. Khazaei, Z. (2010), Ethics of Virtue, Tehran: Hekmat. [in Persian]. Mahboubi Arani, H. (2014), The Birth and Death of Tragedy (An Interpretation of the Nietzsche’s Birth of Tragedy from the Spirit of Music), Tehran: Ney Publishing. [in Persian]. Mirshkak, Y. (2014), Contemporary Art and Poetry, Tehran: New Times. [in Persian]. Mohammadi, M. and A. Saranjam. (2010), “Algebraism in the Poetry of Akhavan-Sales”, Journal of the Faculty of Literature and Humanities, Shahrekord University, Fifth Year, No. 18 and 19: 164-137. [in Persian]. Mokhtari, M. (2000), Man in Contemporary Poetry or Understanding the Presence of Another, Tehran: Toos. [in Persian]. Nietzsch, F. (1976), “ Twilight of the Idols”, in the portable Nietzsche, translated and edited by Walter Kaufmann, New York: Penguin. Nietzsche, F. (2011), Beyond Good and Evil, translated by D.Ashouri, Tehran: Kharazmi. [in Persian]. Nietzsche, F. (2014), Thus Spoke Zarathustra, translated by D.Ashouri, Tehran: Agah. [in Persian]. Nietzsche, Friedrich (2001), Hekmat Shadan, translated by Saeed Kamran and ..., Tehran: Jami. [in Persian]. Nietzsche, Friedrich (2007), The Will to Power, translated by Majid Sharif, Tehran: Jami. [in Persian]. Nietzsche, Friedrich (2009), The Genealogy of Ethics, translated by Dariush Ashouri, Tehran: Ad. [in Persian]. Nikdar Asl, M. and Ramezani Parsa, D. (2017), “Study of Ethics in the Akhavan-Sales’s Poetry Based on its Traditional and Modern Components”, National Conference on Contemporary Persian Poetry Research, Yasuj ,,, https://civilica.com / doc / 727848. [in Persian]. Pirooz, A(2015), Fundamentals of Nietzsche's philosophy of art (beauty, sublimity, perfection),Tehran: Elm publication. Richardson, William(1974) Heidegger, through Phenomenology to tought, martinus nijhoff. Rosen, S. (2013), The Mask of Enlightenment, translated by M. Nouri, Tehran: Center. [in Persian]. Sophren, P.(1997). Zarathustra of Nietzsche (commentary on the preface of such a saying Zarathustra), translated by B. Safdari, Tehran: Fekr-e Rooz. [in Persian]. Spinks, L. (2009), Friedrich Nietzsche, translated by Reza Valiayari, Tehran: Center. [in Persian]. Tahabaz, S. (1991), Daftar-e Zamaneh (Farewell to Mehdi Akhavan Sales), Tehran: Author. [in Persian]. Winnie, M. (1998),. Theater and its basic issues, translated by S. Fattah, Tehran: Samt. [in Persian]. Yaghoubi Janbehsarai, P. (2012), “Educational Burden of Committed Persian Poetry Streams”, Journal of Educational Literature, Islamic Azad University, Dehaghan Branch, Fourth Year, No. 15: 198-177. [in Persian]. Zarghani, M. (2015), Perspectives on Contemporary Iranian Poetry, Tehran: Third. [in Persian].
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,107 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 286 |