پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,686,786 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,915,706 |
تعامل تصویرسازه‌های پویا و ایستا در پویایی تصاویر معلقۀ امروالقیس | ||
| ادب عربی | ||
| دوره 13، شماره 4، اسفند 1400، صفحه 129-150 اصل مقاله (1.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2021.313541.612309 | ||
| نویسندگان | ||
| علی اکبر فراتی* 1؛ زهره نورائی نیا2 | ||
| 1استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| زندگی در بادیه و عدم استقرار دائم در یک مکان از ویژگی‌های شعری شاعران عرب جاهلی، به‌ویژه امرؤالقیس بوده است؛ عاملی که سبب شده تا این حرکت و پویایی به‌عنوان عنصری غالب در شعر آنان به شمار آید، بهطوریکه همواره نوعی دگردیسی در شعر آنان همپای گذر زمان و گردش روزگار وجود داشته است. در معلقۀ امرؤالقیس نیز که سرآمد شعر جاهلی به شمار می‌رود، حرکت به موازات ایام در شعرش رخ می‌نماید و عنصری مؤثر در سازههای تصویری شعر و نیز عاملی مهم در پیشبرد آن میگردد تا جایی که می‌توان ادعا کرد مهم‌ترین ملاط انسجام و پیوستگی اجزاء معلقۀ او همین عنصر پویایی است. عنصری که زاییده رویکرد واقعگرایانۀ شاعر و نگاه حسی او به طبیعت و حاصل سیر متوازن زندگی او با جهان پیرامون اوست. حرکتی از درون به بیرون که خط سیر پویایی را از عواطف و احساسات درونی او پی گرفته، آن را در جهان بیرونی او بهتدریج وسعت میبخشد و در نهایت نبض احساس او را در عاشقانههایش به پویش سهمگین طبیعت در تصاویر پایانی قصیده پیوند می‌زند. بدین ترتیب تصاویرِ حرکت، عنصری مهم و برجسته در سیمای ادبی شعر امرؤالقیس میگردد. پژوهش حاضر که به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و با هدف ایجاد نگاهی تازه به تصویرگری در معلقۀ امرؤ القیس انجام گردیده در پی پاسخ به این پرسش است که تصاویر پویایی در معلقۀ او از چه سازههایی فراهم آمده و این سازه‌ها چگونه در دستیابی به تصویر کلی حرکت و حیات در این قصیده مؤثر بوده‌اند؟ این بررسی نشان میدهد که تصویرِ حرکت در معلقۀ امرؤالقیس حاصل حضور فعال سازههای ایستا و پویایی چون انواع سازههای زبانی، بلاغی، مؤلفههای روایی و نیز عناصر موثر زمان و مکان است که در این گفتار با عنوان تصویرسازه یا سازههای تصویری معرفی میشوند. سازههایی که گاه مستقل و گاه در تعامل با یکدیگر موجب برجستگی سیمای کلی حرکت در شعر او شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تصویرگری؛ تعامل تصویری؛ تصویرسازه‌های پویا؛ تصویرسازه‌های ایستا؛ معلقه امرؤالقیس | ||
| مراجع | ||
|
ابن جعفر، قدامة (1302)، نقد الشعر، قسطنطنیة، مطبعة الجوانب.
ابن عبد ربه، أحمد (1983)، العقد الفرید، تحقیق عبدالمجید الترحینی، بیروت، دار الکتب العلمیة.
ابن قتیبة الدینوری، ابومحمد عبدالله (1423)، الشعر و الشعراء، تحقیق احمدمحمد شاکر، قاهرة، دارالحدیث.
احمدی، بابک (1396)، ساختار و تاویل متن، تهران، مرکز، چاپ نوزدهم.
استاک‌ول، پیتر (1393)، درآمدی بر شعرشناسی شناختی، ترجمۀ لیلا صادقی، تهران، مروارید.
اسماعیل، عزالدین (1966)، الشعر العربی المعاصر، القاهرة، دار الفکر العربی، الطبعة الثالثة.
افخمی عقدا، رضا (1388)، «تحلیل اساطیری گاو وحشی در شعر جاهلی»، زبان و ادبیات عربی، پاییز و زمستان، ش 1، صص 1-24.
براهنی، رضا (1340)، طلا در مس، تهران، کتاب زمان.
البغدادی، عبد القادر (1997)، خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب، ج 3، قاهرة، مکتبة الخانجی، الطبعة الرابعة.
پشت‌دار، علی‌محمد و فاطمه شکردست (1396) «صور خیال در معلقۀ امرؤالقیس»، بلاغت کاربردی و نقد بلاغی، دورۀ 2، ش 1، صص 57- 71.
پیشگر، احد (1390)، «بررسی فن تشبیه در معلقۀ امرؤالقیس»، نثر پژوهی ادب فارسی (ادب و زبان)، ش 24، صص 207-227.
الجاحظ، ابوعثمان‌عمرو (1424ق)، الحیوان، محقق محمدباسل عیون السود، ج 2 و 3، بیروت، دارالکتب العلمیة، الطبعة الثانی.
الجرجانی، عبدالقاهر (1404)، دلائل الاعجاز، تعلیق ابوفهدمحمود محمدشاکر، القاهرة، مکتبة الخانجی.
داد، سیما (1380)، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران، مروارید، چاپ چهارم.
دیچز، دیوید (1388)، شیوه‌های نقد ادبی، ترجمۀ محمدتقی صدقیانی و غلامحسین یوسفی، تهران، علمی، چاپ ششم.
زرقانی، مهدی (1383)، «شیوۀ تصویرگری نیما در اشعار آزاد»، زبان و ادبیات (دانشکده ادبیات و علوم انسانی)، بهار، دورۀ 37، ش 144، صص 47-66.
ـــــــــــــــ (1394)، چشم انداز شعر معاصر ایران، تهران، ثالث، چاپ پنجم.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1398)، صور خیال در شعر فارسی، تهران، آگاه، چاپ بیست‌ویکم.
ـــــــــــــــ (1380)، ادوار شعر فارسی (از مشروطیت تا سقوط سلطنت)، تهران، سخن، چاپ چهارم.
ـــــــــــــــ (1368)، موسیقی شعر، تهران، آگاه، چاپ دوم.
الفاخوری، حنا (1383)، تاریخ الادب العربی، تهران، توس، چاپ سوم.
فتوحی، محمود (1386)، بلاغت تصویر، تهران، سخن.
فضیلت، محمود (1390)، زبان تصویر (علم بیان و ساختار تصویرهای ادبی)، تهران، قلم.
کنیهل، عبدالحسین حداد و علی عبدالحسین حداد (2011)، «الحیز المتحرک فی شعر امرئ‌القیس و عمر بن أبی ربیعة دراسة دلالیة فی تشکیل الصور الفنیة»، أبحاث میسان، المجلد 8، ش 15، صص 110- 182.
محسنی‌نیا، ناصر و محمد حجت (1387)، «طبیعت و عناصر آن در شعر امرؤالقیس»، نثر پژوهی ادب فارسی (ادب و زبان)، ش 24، صص 207-227.
المصطاوی، عبدالرحمن (1425)، شرح دیوان امروالقیس، بیروت، دارالمعرفة، الطبعة الثانی.
مقدادی، بهرام (1393)، دانشنامۀ نقد ادبی، تهران، چشمه.
الورقی، سعید (1984)، لغة الشعر الحدیث، مقوماتها الفنیة و طاقاتها الابداعیة، بیروت، دار النهضة العربیة، الطبعة الثالثة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 523 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 344 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب